İSLÂm prensipleri ansiklopediSİ

İki atıf notu:

-Cemiyette şöhretten uzak ve gizli kalan zatlar, bak: 1517.p.

-Hz. Muaviye’nin ders halkasında oturan Ashab-ı Suffa’ya hayat boyunca yerle­rinde otu­rup durmalarının sebebini sorması, bak: 3701.p.

296- Hem ümmet içinde din için Ashab-ı Suffa gibi yaşıyanlara bir müjde-i Peygamberî (A.S.M.) da şu hadis-i şeriftir:

¬a²QÅX7~|«V«2 |¬BÅ8­~ ²w¬8 «|¬T«" ²w«W«4 Þ ¬}ÅSÇM7~ «_«E².«~_«< ~—­h¬L²"«~

¬}«8_«[¬T²7~ «•²Y«< |¬=_«T«4­‡ ²w¬8 ­yÅ9¬_«4 ¬y[¬4 «Y­; _«W¬" _®[¬/~«‡ ¬y²[«V«2 ²v­B²9«~ >¬gÅ7~

(²⁶) Meali: “Sizlere müjde ey Ashab-ı Suffa! Sizden sonraki ümmetimden si­zin üzerinde olduğunuz vasıf ile (yaşadığınız evsaf ile) devam edenler ve o hale razı olanlar, kıyamet gününde benim refiklerimdirler” diyerek cihandeğer Peygamber (A.S.M.) arkadaşlığını kazanmayı müjdelemiştir. El­bette ki bu müj­deye mazhar olan din hâdimlerini seven ve himayesine çalı­şanlar da, bu müjde­den hissedar olurlar. Hatta Ashab-ı Kehf’in Kıtmir’i dahi, bu din fedailerinin beraberinde olmak sebe­biyle, Cennet’e gireceği müjdelendi. (Bak: 1264.p.) De­mek hak uğrunda feda-i nefs eden cemaat-ı mücahidîn ve hatta onlara mensu­biyet dahi o kadar ehemmiyetli ki, Kıtmir’i dahi Cennetlik ediyor.

Mevlana Cami Hazretlerinin Farsçadan tercüme edilen şu sözü bu mev­zuda ne kadar manidardır:

«Ya Resulallah! Ashab-ı Kehf’in köpeği gibi, senin Sahabelerinin cemaatı içinde Cennet’e girsem ne olur!.. Onun (Kıtmir’in) Cennet’e benim Cehen­nem’e girmem reva mı? O Ashab-ı Kehf’in köpeği, ben ise Ashabının kö­peği...” (Mezkûr tercüme, Sözler sh: 488’deki Farsça metinden yapıldı.)

İslâm hayatının ve Kur’an hakikatlarının gizli ve aşikâr düşmanlarından ko­runmasında, en üstün derecede gayret sahibi olan böyle mücahidîne ve feda­kârlara bilerek muhalefet edenlerin veya ehemmiyetsiz görenlerin hali nice olur?

Sahih-i Müslim tercemesi 6. cild 147. hadiste de; kurra denen ve gündüz Ashab-ı Suffa’nın maişetiyle de meşgul olup gece derslerine devam eden Ensar’dan 70 fedakâr Sahabeden haber verilir.

Kur’an (59:9) âyeti Ensar’ın, Muhacirler’i Allah için sevip yardım ettikle­rini be­yan eder.

Ashab-ı Suffa hakkında daha pek çok rivayetler vardır. Bunların toplan­ması büyük yekûn teşkil edeceğinden, ansiklopediye mütenasib olacak öl­çüyü nazara ala­rak bu kadarla iktifa ettik.

İşte Ashab-ı Suffa böyle mahrumiyetler içinde sabır ve fedakârane hiz­met gös­termişlerdir.

297- Burada hatıra gelebilen şöyle bir sual var:

Bu kadar ciddiyetle hizmet eden bu Suffa Cemaatı neden devam etmedi? Hem büyük bir hassasiyetle Ashab-ı Suffa’ya ihtimam gösteren Resulullah (A.S.M.) bu cemaat-ı mücahidînin devamlılığını neden teminat altına almadı?

Cevaben denir ki: Fahr-i Âlem (A.S.M.) nazar-ı Nübüvvetle görüyordu ki, bu fedakârane olan hizmet-i diniye, Âl-i Beyt silsilesinin manevi kahra­manla­rına intikal edecekti. Evet Âl-i Beyt ihlas, sadakat, istiğna, fedakârlık ve içtimaî gıll u gıştan azadelik gibi Ashab-ı Suffa’nın temel hususiyetlerini de­ğiştirmeden ve bu sıfatlarla da muttasıf olarak, çok genişlemiş olan âlem-i İslâm’ın manevi hayatiyetini muha­faza yolunda çalışmışlar ve âlem-i İslâm’a merkez-i maneviye olmuşlardır. Cesed ruhsuz duramadığı gibi, cemiyet-i İslâmiye bünyesi de, ma­nevi şahsiyetlere istinad etmezse ayakta duramaz. Bu meseleyi hakikatıyla an­lamak için “Âl-i Beyt” kelime­sindeki izaha bakınız.

İşte bu cemaat-ı mücahidîn-i İslâmiye olan Âl-i Beyt’in manevî şahsiyet­leri, âlem-i İslâm’ın bir merkez-i manevîsi olarak asırlarca devam etmişler ve hiz­met-i diniyeyi herşeyin üstünde tutarak dinin muhafazasına çalışmışlardır. Bü­tün âlem-i İslâm’ın tam bir itimad ve hürmetle bağlanmaları ve İslâm’ın mer­kez-i maneviyeleri olmaları için kader-i İlahî, Âl-i Beyt silsilesindeki ma­nevi kahramanların ellerini, ta­rafgirlik ve keşmekeşliğin zemini olan siyasî saltanat­tan çekti ve böylece gönüllerde müessir ebedî sultanlar oldular. (Bak: 1331 ilâ 1334.p.a kadar)

En sonunda yani âhirzaman fitnesinde 1749, 1750.p.larda zikredilen ha­dis­lerin ihbarıyla, İslâm’ın ilk devrine benzer bir vaziyet olacak. Yani Muha­cirîn ve Ashab-ı Suffa gurebası gibi, dine hizmet için evinden ve diyarından uzak­laşmış gariblerle ihya-i din ve cihad-ı manevî yapılacak, fitne cereyanının boz­duğu Sünnet-i Nebe­viye ihya edilecektir. Bu fedakârlar zümresi (cemaat-ı kalile, bak: 958/1 ve 1979.p.sonu) hizmet-i imaniyenin büyük cemaatı içinde manevî merkeziyet teşkil edecektir.

Demek 296.p.da geçen rivayetteki “Sizden sonraki ümmetimden” ifade­siyle açıkça haber verilen ve teşvik edilen Ashab-ı Suffa’nın devamı, İslâm’ın son devre­sinde tahakkuk eder ve ona bakar. Evet Âl-i Beyt keyfiyet şartları bakı­mından Ashab-ı Suffa’nın vazifesine kemâl-i ciddiyetle sahib çıkmışlar­dır. Fa­kat zahirî şekil bakımından, yani mücerredlik, hicret (kendi vatanından uzaklık, (bak: 1294/1.p.) ve dünya meşgalelerinden azadelik gibi zahirî şekil bakımından ise, İslâm’ın ilk devresi ile son devresi birbirine çok benzer.

Esasen Risale-i Nur’un haslar dairesi, Âl-i Beyt’in son halkası denilebilir. (Bak. E.72 p.son, 267 p.son ve Ş.452 p.2) Yani Ashab-ı Suffa’nın kalkma­sıyla beraber vazifeleri son bulmadı. Âl-i Beyt’e intikalen devam etti. Bilhassa âhirzamanda Risale-i Nur’la aynı vazife devam ettiriliyor.

Elhasıl: Ashab-ı Suffa’nın yüklendikleri hizmet hayatı ve Ashab-ı Suffa mânâsı durmamış, mahiyeti ve hususiyetleri değişmeden Âl-i Beyt’in manevi kahramanlar silsilesine intikal ederek devam etmiştir. Kıyamete kadar dahi bu tarz hizmet-i di­niye, haslar dairesi denen ehl-i hizmet ile devam edecektir.

Bu husus |¬BÅ8­~ °}«S¬¶<_«0 ­Ä~«i«# «ž ilh... hadis-i şerifleri ile de müeyyeddir. (Buhari 96. kitab 10. bab) Bunun aksini iddia etmek, din hizme­tinde azamî fedakâr­lığı ve bunun hakkındaki delail ve tebşiratı inkâr mânâsına gelir. Hatta Bediüzzaman Haz­retlerinin vasiyetnamelerinde, hassaten ve ehem­mi­yetle din hiz­metine hayatını vak­fedenlerin devamlılığı üzerinde durulur. (Bak: Vakf-ı Hayat)