Sh. Sodiqova

Kun tartibi
jism oniy tarbiyaning m uhim shartidir. K u n tartibi xilm a-xil 
faoliyat ham da dam olishning v aq t j ihatdan m aqsadga m uvofiq taqsim lanishi, 
hayot tartibidir.
K un tartibini tashkil etuvchi barcha qism lam i (ovqatlanish, uyqu, o ‘yin, 
sayr, m ash g 'u lo tlarj bir m e ’yorda takrorlash natijasida bolalarda faoliyatning 
bir turidan ikkinchi turiga o ‘tishni yengillashtiruvchi m ustahkam k o ‘nikm a 
hosil b o ‘ladi. Aynan kun tartibiga rioya etish bolaning nerv faoliyati tizim i 
v a barcha fiziologik jarayonlam ing o ‘tib borishiga sam arali ta ’sir k o ‘rsatadi.
K un tartibiga qo'yiladigan asosiy talab bolalarning y o sh xususiyatlarini 
hisobga olishdir. K ichik guruhlarda uyqu, ovqatlanish, yechinish, yuvinish va 
boshqalarga ko"p vaqt ajratiladi. K atta b o 'lg a n sari bolalarning m ustaqilligi 
ortib, o ‘yin va faoliyatning boshqa turlariga k o ‘proq e ’tibor beriladi. 
U m um an olganda, kun tartibi ham gigienik, ham tarbiyaviy funksiyani ba- 
jaradi.
K un tartibini tu zish v a uni tash k il etish d a q u yidagi jih a tla rg a e 'tib o r 
qaratish zarur:
1) 
kun tartibini tu z ish d a y il fasllarin in g e ’tib o rg a olinishi. M asalan, 
y o zd a b o lalarning k o ‘p ro q ochiq h av o d a b o ‘lishi, ertalab ertaroq u y g ‘o- 
tilib, k ec h q u ru n u x lash g a k ec h ro q yo tq izilish i v a boshqalar;
71

---

2) 
k u n tartib in i b ajarish d a bolalarning salom atligi, u larn in g ruhiy 
riv o jlan ish d arajasin in g h iso b g a olinishi. M asalan , zaiflashgan, kasallan- 
gan b o lalarn in g uxlash, ochiq h av o d a boMish v aq ti к о ' p ay tirilad i. ta 'lim -
tarb iy a ish larin in g m a zm u n ig a ham o ‘zg artirish kiritiladi;
1-jadval
Tayyorlov guruhi tarbiyalanuvchilari uchun
nam unaviy kun tartibi
7 .0 0 -7 .3 0
0 ‘rindanturish, ertalabki yuvinib-taranish (uyda)
7 .3 0 - 8 .3 0
Qabul, sog'lig'ini tekshirish. o'yinlar. ertalabki badantarbiya
8 .3 0 -8 .5 5
N onushtaga tayyorgarlik, nonushta
8 .5 5 - 9 .1 0
O'yinlar. masbg'ulotlarga tayyorgarlik
9 .1 0 - 11.00
M ashg'ulotlar
1 1 .0 0 -1 1 .1 5
Sayrga tayyorgarlik
1 1 .1 5 -1 3 .0 0
Sayr (o'yinlar, mehnat, kuzatish, harakatli o'yinlar - 10 
daqiqa. jism oniy mashqlar 20-30 daqiqa)
1 3 .0 0 - 13.15
Sayrdan qaytish
1 3 .1 5 -1 3 .3 5
Tushlik
1 3 .3 5 -1 5 .2 5
Uyqu
1 5 .2 5 -1 5 .5 0
Uyqudan tnrish. yuvinish
1 5 .5 0 -1 6 .0 5
Yengil 2 tushlik
1 6 .0 5 -1 8 .1 5
0 ‘vinlar, mustaqil faoliyat. sayr
1 8 .1 5 -1 8 .4 0
Kechki ovqat
1 8 .4 0 -1 9 .3 0
O'yinlar. bolalarning uvga ketishi
1 9 .3 0 -2 0 .1 0
Sayr (uyda)
2 0 .1 0 -2 0 .4 0
Tinch o'yinlar. gigienik muolajalar (uyda)
2 0 .4 0 - 6 . 30 (7.30)
Tungi uyquga tavy orlanish, tungi uyqu (uyda)
3) kun tartibini o ‘zgarm asligiga alohida e 'tib o r qaratish. Y a'n i bolalar 
vaqtida ovqatlanishlari, shug'ullanishlari, o 'y n ash lari. uxlashlari talab eti­
ladi. B u bolalarda barqaror dinam ik k o ’nikm alarni hosii qiladi, ularni tar- 
tiblilikka, intizom lilikka o ‘rgatadi;
4) kun tartibini tuzish d a ota-onalarning ish vaqtining boshlanishi va 
tugashi ham hisobga olinishi. A yrim ota-onalar ish vaqtining biroz kech 
tugashini hisobga olgan holda, individuallashtirilgan va tabaqalashtirilgan 
kun tartiblari ishlab chiqiladi.