2. DÜNYA KEÇİD YERİDİR Digər bir qrup insanlar özləri və ətrafları haqqında
düşünürlər. Onlar anlayırlar ki, dünya həyatı ötəridir. Bu qrup
insanlar
təyyarədə
yuxudan
oyanıb,
ətrafdakıların
yeyib-içməkdə olduğunu, təyyarənin isə fəzada hərəkət etdiyini
müşahidə edən sərnişinə oxşayırlar. Təyyarəni bir başqa şəxs
idarə etdiyindən kimsə bu hərəkətin qarşısını ala bilməz. Qəfil
oyanıb harada olduğunu dərk etməyən insan heç vəchlə bu
hərəkətə tə’sir göstərə bilmir. Təyyarənin hərəkəti onun
sərnişinlərinin iradəsindən asılı deyil. Sərnişinlər anlayırlar ki,
acizdirlər. Onları yalnız harada olduqları, hansı istiqamətdə
hərəkət etdikləri, nə vaxt mənzil başına çatacaqları
maraqlandırır.
Bəli, bir qrup insanlar anlayırlar ki, “zaman” təyyarəsinin
sərnişinləridirlər və bu təyyarənin sür’əti onlardan asılı deyil.
Onlar dərk etmişlər ki, insan zamanın gedişi qarşısında acizdir.
Zaman bir an belə dayanmadan irəli şütüyür. İnsan onu
yubatmaq iqtidarında deyil. Əslində bu hərəkəti hiss etmək
çətin deyil və bütün insanlar dünyanın və insan ömrünün
ötəriliyini dərk edə bilərlər.
Növbəti sual yaranır: Varlıq aləmi haradan haraya hərəkət
edir? Ömür təyyarəsi bizi bu sür’ətlə haradan haraya aparır?
İnsanın aqibəti nədir? “Haradan gəldiyini, haraya gedəcəyini
bilən insana Allahın mərhəməti olsun”– buyurulmuşdur. Amma
112
bu sualın cavabında baxışlar daha çox haçalanır. Müəyyən
baxışları nəzərdən keçirək: