Qravitasiya prosesləri(uçqunlar, töküntülər).
Cədvəl 3.4.3
Sıra №-si
|
Yerləşməsi
|
Mütləq yüksəkliyi, m yyüksəkliyi, m
|
İstiqaməti
|
Geoloji indeks
|
Litoloji tərkibi
|
Təxmini sahəsi, ha
|
Prosesin növü
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
1
|
Qubax-Qabax dağının zirvəyə yaxın cənub yamacında
|
1800
|
Cənub-şərq
|
J1
|
Qumdaşları, qravelitlər
|
1.2-2
|
uçqun
|
2
|
Qubax dağın cənub-şərq yamaclarında
|
1100
|
Gənub-şərq
|
J2
|
Gil şistləri
|
2-2.5
|
töküntü
|
3
|
Qumbulçayın uçurumlu sağ yamacında
|
1000
|
Sərq
|
«»
|
«»
|
2-3
|
«»
|
4
|
Qumbulçayın sol yamacında
|
1300
|
Cənub-qərb
|
«»
|
«»
|
1-2
|
«»
|
5
|
Balakənçayın sol yamacında(Sıltıkçayın sağ yamacı)
|
860
|
Cənub
|
J1
|
Qumdaşları,mikalı-kvaslı gil şistləri
|
2.5-3
|
«»
|
6
|
Balakənçayın sol yamacında
|
700-760
|
Qərb
|
J2
|
Gil şistləri
|
2-3
|
«»
|
7
|
Baş-Ətəkər dağı, şimal və cənub yamalarında
|
1210
|
Şimal və cənub
|
«»
|
«»
|
3-4
|
«»
|
8
|
Sıltıkçayın açıq uçurumlu sağ və sol yamaclarında
|
950-1000
|
Qərb və şərq
|
J1
|
Qumdaşları,mikalı-kvarslı gil şistləri
|
4-4.5
|
«»
|
9
|
Çayrabçay-Salbançay çayarası sahədə
|
1200
|
|
J2
|
Gil şistləri
|
2-3
|
«»
|
10
|
Salbançayın sağ yamacında
|
740-800
|
Cənub
|
«»
|
Gil şistləri və qumdaşların ritmik növbələşməsi
|
3-4
|
«»
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
11
|
Salbançayın sağ yamacında
|
670-700
|
Cənub
|
J1-J2
|
Qumdaşları,alevrolitlər,gil şistləri
|
3.5-4
|
«»
|
12
|
Kasbina k. 2.5km CŞq-də
|
500
|
Şimal-qərb
|
J3
|
Orqanogen-oolitli əhəngdaşları, qumdaşları, argillitlər, gil şistləri
|
2-2.5
|
«»
|
13
|
Həmzəqor dağın cınub yamaclarında
|
1860
|
Cənub
|
J1
|
Qumaşları, gil şistləri
|
1.2
|
Uçqun
|
14
|
2127.4m mütləq yüksəkliyi olan təpənin cənub yamaclarında
|
2100
|
Cənub-şərq
|
«»
|
«»
|
2.5
|
«»
|
15
|
Murovdağın qərb yamaclarında
|
1800-1900
|
Cənub-qərb
|
«»
|
«»
|
5-7
|
Töküntü
|
16
|
Messerqor dağın yamaclarında
|
1800
|
Cənub
|
J2
|
Gil şistləri
|
3-4
|
«»
|
17
|
Geoloji-kə.fiyyat bazasının şərqində
|
1240
|
«»
|
«»
|
«»
|
5-6
|
«»
|
18
|
Həmzəqor dağının cənub yamaclarında
|
1900
|
Cənub
|
J1
|
Qumdaşları, gil şistləri
|
7
|
«»
|
19
|
2127,4m mütləq yüksəkliyi olan adsız zirvənin yamaclarında
|
«»
|
«»
|
«»
|
«»
|
5
|
«»
|
20
|
Baskituk dağın cənub yamaclarında
|
2900
|
«»
|
J2
|
Gil şistləri
|
10
|
«»
|
21
|
Zaqatala dağın şimal yamaclarında
|
2500
|
şimal
|
«»
|
|
5-6
|
«»
|
22
|
Zaqatala dağın cınub yamaclarında
|
2300
|
Cənub
|
«»
|
«»
|
4-5
|
«»
|
23
|
Silbanor çayın sol yamaclarında, Zaqatala dağın cənubunda
|
2100
|
«»
|
«»
|
«»
|
2-3
|
«»
|
24
|
Yuxarı Tala k. 5.5-6.0km şərqində,1489,0m yüksəkkliyin CQ yamaclarında
|
|
Cənub-qərb
|
|
Qumdaşların,gil şistlərin,alevrolitlərin növbələşməsi
|
2.5
|
Uçqun
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
25
|
Yuxarı Çardaxlar k. 2.0km ŞŞq-də, adsız yüksəkliyin(1624.1m) cənub yamacında
|
|
Cənub
|
J3
|
Orqanogen-oolitli əhəngdaşları,argillitlər,gil şistləri
|
3
|
«»
|
26
|
Talaçayın sağ bortu, Zaqatala ş. üst hissəsi
|
740
|
«»
|
J2
|
Gil şistləri
|
1.5
|
«»
|
27
|
Aşağı tala k. 2.0km CŞq-də
|
700
|
Cənub-qərb
|
J3
|
Orqanogen-oolitli əhəngdaşları,argillitlər,gil şistləri
|
3
|
Töküntü
|
28
|
Yuxarı çardaxlar k. şərqində
|
760
|
Cənub
|
K1
|
əhəngdaşları,qumdaşları,argillitlər
|
3.5
|
«»
|
29
|
Gözborax k. 0.7km şimalda
|
538
|
Cənub-qərb
|
J3
|
əhəngdaşları, qumdaşları,argillitlər,gil şistləri
|
1.5
|
«»
|
30
|
Gözborax k. 0.7km CŞq-də
|
430
|
Qərb
|
«»
|
«»
|
2
|
«»
|
31
|
Talaçayın sol bortunda
|
970
|
Çimal-şərq
|
J2
|
Qumdaşları,gil şistləri,alevrolitlər
|
2.5
|
«»
|
32
|
Yuxarı çardaxlar k. 0.6km şimalında
|
860
|
Cənub
|
J3
|
əhəngdaşları, qumdaşları,argillitlər,gil şistləri
|
2
|
«»
|
33
|
Yuxarı Tala k. 2km CŞq-də
|
950
|
Şimal-qərb
|
K1
|
əhəngdaşları, qumdaşları,argillitlər
|
3.3
|
«»
|
34
|
Yuxarı Tala k. 2.7km CŞq-də
|
|
«»
|
«»
|
«»
|
3.0
|
«»
|
35
|
Qaraçayın sol yamacları Çobankol k. 1.2km şərqində
|
500
|
«»
|
«»
|
«»
|
1.7
|
«»
|
36
|
Əlibəy dərəsində
|
1800
|
«»
|
J2
|
Qumdaşları,gil şistləri,alevrolitlər
|
1.0
|
«»
|
37
|
Yuxarı Çardaxlar k. 1.3km qərbində, Qaraçayın sağ qolunun sağ yamacında
|
900
|
Cənub-şərq
|
J3
|
əhəngdaşları, qumdaşları,argillitlər,gil şistləri
|
1.2
|
«»
|
38
|
Yuxarı Çardaxlar k. 1.3km qərbində, Qaraçayın sağ qolunun sağ yamacında
|
1165
|
Cənub
|
K1
|
əhəngdaşları, qumdaşları, gil şistləri
|
0.6
|
«»
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
39
|
Mamrux k. 1.0km şimalında,Qaraçayın sol yamacında
|
920
|
«»
|
«»
|
«»
|
0.7
|
«»
|
40
|
Mamrux k. 2.3km şərqində, Axvay silsiləsinin şimal-şərq yamacında
|
1200
|
Şərq
|
«»
|
«»
|
0.5
|
«»
|
41
|
Mamrux k. 3.0km ŞŞq-də, Çadırbaş dağında
|
1450
|
Cənub
|
«»
|
«»
|
0.2
|
«»
|
42
|
Zərnə k. 4.0km şimalda, Gğybulaq silsiləsinin şimal yamacında
|
1400
|
şimal
|
J3
|
əhəngdaşları, qumdaşları,argillitlər,gil şistləri
|
1.0
|
«»
|
43
|
Güllük k. 0.7km ŞQ-də
|
996
|
Çimal-çərq
|
K1
|
əhəngdaşları, qumdaşları, gil şistləri
|
0.3
|
«»
|
44
|
Güllük k. 0.7km ŞQ-də yerləşən təpəlikdə
|
600
|
Cənub
|
J3
|
əhəngdaşları, qumdaşları, gil şistləri,argillitlər
|
0.2
|
«»
|
45
|
Zərnə k. 2.7km şərqində, Ləkitçayın sağ yamacında
|
1040
|
Cənub-şərq
|
K1
|
əhəngdaşları, qumdaşları, argillitlər
|
0.5
|
Töküntü
|
46
|
Ləkit-Kötüklü k. 1.0km ŞQ-də, Ləkitçayın sağ yamacında
|
1475
|
Cənub
|
J3
|
əhəngdaşları, qumdaşları,argillitlər,gil şistləri
|
0.7
|
«»
|
47
|
Ləkit-Kötüklü k. 1.6km ŞŞq-də
|
2095
|
Cənub-qərb
|
«»
|
«»
|
1.3
|
«»
|
48
|
Ləkit-Kötüklü k. 3.0km CŞq-də, adsız təpədə
|
2170
|
Qərb
|
«»
|
«»
|
3.0
|
«»
|
49
|
Ləkit-Kötüklü k. 3.5km şərqində, Qumbaşı dağının cənub yamacında
|
2150
|
Qərb
|
«»
|
«»
|
3.5
|
«»
|
50
|
Qumbaşı dağı, 1.2km şərqində
|
2340
|
Cənub
|
«»
|
«»
|
4.0
|
«»
|
51
|
Qumbaşı dağı, 4.0km CŞq-də,Ağçayın sağ yamacında
|
2378
|
Cənub-qərb
|
«»
|
«»
|
5.0
|
«»
|
52
|
Suvagil xarabalığı, 3.0km CŞq-də,Qaraçayın sol yamacı
|
2487
|
Qərb
|
J2
|
Qumdaşları,gil şistləri,alevrolitlər
|
4.7
|
«»
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
53
|
Suvagil xarabalığı, 1.8km CŞq-də, Qaraçayın sol yamacında olan adsız təpədə
|
2088
|
Şimal-qərb
|
«»
|
«»
|
3.0
|
«»
|
54
|
Suvagil xarabalığı, 2.7km Şq-də, Dabaltçay və Qaraçay çay arasında olan adsız təpədə
|
2200
|
Qərb
|
«»
|
«»
|
6.0
|
«»
|
55
|
Xutor dağı, 2.6km qərbində, Dabaltçayın sol yamacında
|
2400
|
şimal
|
«»
|
«»
|
5.5
|
«»
|
56
|
Xutor da\ı, 2.6km şimalında, Qavalaçayın yuxarılarında olan adsız təpədə
|
2420
|
Qərb
|
«»
|
Gil şistləri
|
4.0
|
«»
|
57
|
Sapant dağı, 1.3km ŞŞq-də
|
2350
|
Cənub-qərb
|
«»
|
«»
|
3.0
|
«»
|
58
|
Ağdamkalal k. 2.6km şərqində, Kalalçayın sol yamacı, Sapant dağında
|
200
|
Qərb
|
J1
|
Qumdaşları,gil şistləri,alevrolitlər
|
3.0
|
«»
|
59
|
Ağdamkalal k. 2.0km CŞq-də, Kas dağında
|
1855
|
Cənub
|
J2
|
Gil şistləri
|
1.0
|
«»
|
60
|
Qulunsu dağı, cənub yamacında, Talaçayın sol yamacında
|
2140
|
Cənub-qərb
|
«»
|
«»
|
2.0
|
Töküntü
|
61
|
Çadılar dərəsində, adsız təpənin şərq yamaclarında
|
1000
|
Şərq
|
«»
|
«»
|
1.0
|
«»
|
62
|
Cimcimax k. 3.0kmŞŞq-də, Sabunçuçay və Kılalçay çay arası
|
1940
|
«»
|
«»
|
Qumdaşları,gil şistləri,alevrolitlər
|
3.0
|
«»
|
63
|
Sabunçu k. 2.2km ŞŞq-də
|
1650
|
Cənub
|
«»
|
«»
|
0.5
|
«»
|
64
|
Cimcimax k. 1.3km cənubunda, adsız təpədə
|
1447
|
Şimal-qərb
|
«»
|
«»
|
1.0
|
«»
|
65
|
Qukunsu dağ. 4.5km CQ-də, Talaçayın uçurumlu sağ yamacında
|
900
|
Cənub
|
«»
|
«»
|
0.1
|
Uçqun
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
66
|
Qulunsu dağ. 1.5km cənubunda, adsız zirvənin(2052.8m) yamacında
|
1980
|
Şimal-qərb
|
«»
|
«»
|
0.2
|
«»
|
67
|
Qulunsu dağ. 2.5km şərqində,Adsız zirvənin(2092.0m) yamacında. Yamac çox dik(70°və daha çox) və uçurumludur.Qırıntıların həcmi 0.1m3-ə qədərdir
|
2080
|
«»
|
«»
|
Gil şistləri
|
0.3
|
«»
|
68
|
Cimcimax k. 2.0km şimalında, adsız zirvənin(1948.0m) yamacında. 50%-ə qədər açıq olan dik yamac. Qırıntıların həcmi 0.1-1.0m3
|
1900
|
Cənub
|
«»
|
Qumdaşları,gil şistləri,alevrolitlər
|
0.2
|
«»
|
69
|
Ağdamkalal k. 2.1km şərqində, sapant dağ. cənub yamacında. Qırıntıların həcmi 0.1-0.2m3
|
1600
|
Cənub-qərb
|
«»
|
Gil şistləri
|
0.5
|
«»
|
70
|
Ağdamkalal k. 3.5km şərqində, Sapant dağ. uçurumlu və dik şərq yamacında, qırıntıların həcmi 0.2m3-ə qədərdir
|
1900
|
Cənub
|
«»
|
«»
|
1.5
|
«»
|
71
|
Qurdağ, uçurumlu və dik ŞQ yamaclarında(70-80°).Qırıntıların həcmi 0.3m3
|
2800
|
Çimal-qərb
|
«»
|
«»
|
2.5
|
«»
|
72
|
Kalecdağ, cənub yamaclarında. Yamaclar dik(60-80°), uçurumlu. Qırıntıların həcmi 0.1-0.3m3
|
2850
|
Cənub
|
«»
|
«»
|
2.0
|
«»
|
73
|
Kalecdağ, çərq yamaclarında. Yamaclar dik(60-70°), uçurumlu. Qırıntıların həcmi 1-2m3
|
2850
|
«»
|
J1
|
Qumdaşların və flişoidlərin layları olan spilitlər və bazaltlar
|
2.1
|
«»
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
74
|
Kaqludağ, çərq yamaclarında. Yamaclar dik(50-60°), uçurumlu. Qırıntıların həcmi 0.1-0.2m3
|
2150
|
«»
|
J2
|
Gil şistləri
|
0.5
|
«»
|
75
|
Xutor dağı, 2.5km qərbdə, adsız zirvənin(2407.7m)ŞQ yamaclarında.Qırıntıların həcmi 1.0m3
|
2408
|
Şimal-qərb
|
«»
|
Qumdaşları,gil şistləri, alevrolitlər
|
1.0
|
«»
|
76
|
Xutor dağı, zirvəyə yaxın CQ uçurumlu yamacları. Qırıntıların həcmi 0.1-1.5m3
|
2800
|
Cənub-qərb
|
«»
|
«»
|
3.0
|
«»
|
77
|
Xutor dağı, 2.0km çərqində. Qırıntıların həcmi 1-1.5m3
|
2300
|
Qərb
|
«»
|
«»
|
2.0
|
«»
|
78
|
Xutor dağı, 1.2km CQ-də, adsız zirvənin cənub yamaclarında. Qırıntıların həcmi 0.2-1.5m3
|
2655.3
|
Cənub
|
«»
|
«»
|
3.0
|
«»
|
79
|
Suvagil xarabalığından 5.0km CŞq-də. Qırıntıların həcmi 1.0m3
|
2650
|
Qərb
|
«»
|
«»
|
1.0
|
«»
|
80
|
Qumbaşı dağı, 5.0km CŞq-də.Ağçayın sağ yamacında. Qırıntıların həcmi 1.0-1.5m3
|
2300
|
Cənub-qərb
|
J3
|
əhəngdaşları, qumdaşları,argillitlər,gil şistləri
|
1.5
|
«»
|
81
|
Qumbaşı dağı. Uçurumlu şimal yamaclarında
|
2300
|
Şimal-qərb
|
«»
|
«»
|
2.5
|
«»
|
82
|
Ləkit-Kötüklü k. 2.0kmŞŞq-də, adsız zirvənin uçurumlu və dik şimalyamaclarında. Qırıntıların həcmi 0.5-1.0m3
|
2095
|
Qərb
|
K1
|
əhəngdaşları, qumdaşları,argillitlər
|
1.0
|
«»
|
83
|
Ləkitçayın sol yamacında, təpədə(1221m)
|
1221
|
«»
|
«»
|
«»
|
1.0
|
töküntü
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
84
|
Ləkit-Malax k. 2.0km şərqində. Təpə(1491.2m), onun cənub yamacında
|
1491
|
Cənub
|
«»
|
«»
|
1.2
|
«»
|
85
|
Qumçayın sağ yamacında
|
1579
|
«»
|
K1
J3
|
«»
əhəngdaşları, qumdaşları,argillitlər,gil şistləri
|
1.5
|
«»
|
86
|
Ulubaş dağın cənub yamacında
|
1950
|
«»
|
K1
|
əhəngdaşları, qumdaşları,argillitlər
|
2.5
|
«»
|
87
|
Qum k. 1.5km şərqində, Ulubaş dağın qərb yamacında
|
1040
|
Şimal-qərb
|
«»
|
«»
|
1.0
|
«»
|
88
|
Qum k., 2.6km qərbində, Qumçayın sağ yamacında
|
1050
|
Qərb
|
J3
|
Orqanogen əhəngdaşlar, qumdaşları, gil şistləri
|
1.1
|
«»
|
89
|
Qax-İnqiloy k. 2.4km qərbində
|
1303.0
|
Cənub
|
K2
|
Qumdaşı, tufqumdaşları, argillit, mergel, əhəngdaşı
|
1.1
|
«»
|
90
|
Qax dağı, 4.0km şərqində, Kurmuxçayın sol yamaclarında
|
1542.0
|
Qərb
|
«»
|
«»
|
3.0
|
«»
|
91
|
Baş Malax k. 1.5km qərbində
|
1125.0
|
Cənub-qərb
|
K1
|
əhəngdaşları, qumdaşları,argillitlər
|
1.0
|
«»
|
Sel təzahürləri. Tədqiqat aparılan ərazinin çaylarının çoxu seldaşıyıcıdırlar. Sellər bir-birindən təkrarlanması, gücü və tipləri ilə fərqlənirlər. Su axınının bərk kütləsinin tərkiblərindən asılı olaraq sellər üç tipə bölünürlər: palçıqlı, palçıq-daşlı(strukturlu) və sulu-daşlı.
Palçıq tipli sellər gillərdən və gil şistlərindən ibarət çay hövzələrinə malik olan çaylara xasdır. Məsələn, tədqiqat aparılan ərazidə, Salbançayda palçıq tipli sellər mövcüddur. Qumdaşları və əhəngdaşları ilə təmsil olunmuş çay hövzələrində palçıqlı-daşlı tipli sellər yayılmışdır.
Sel axınının keçməsi nəticəsində çayların məcralarında tez-tez bəndlər əmələ gəlir və məcra ilə hərəkət edərək onlar onu tam doldururlar. Bənd əmələgəlmələri dəfələrlə təkrarlanır və bu proses anda baş verir. Sel axını zəifləyəndən sonra birinci sel bəndləri kəsilir və onların çöküntüləri məcra törəmələrinin üstündə qalırlar.
Sel axınları birinci növbədə çayların yuxarı hissələrini əhatə edirlər və sonra çay axını ilə aşağıya doğru hərəkət edirlər. Selin baş dərədən keçməsindən sonra, yan qollarından çöküntülərin çıxarılması bşlanır.
Sel axınlarının çöküntüləri çay məcralarını əsaslə sürətdə dəyişdirirlər. Sel çaybasarın uçurumları tez-tez istiqamətini dəyişən(azan) çay axınları ilə və həmçinin qatı sel kütlələrinin təsirindən yuyulur və dağılır. Gilli süxurların tam sıx bitkilərlə bərkidilmiş və qalın torpaq qatı ilə örtülmüş, ancaq ana süxurların çıxışları mövcud olan dərələrdən sulu-daş sellər keçir. Belə məcralarda sel axını zamanı əsasən iri qaymadaşlar çıxarılır. Sel ocaqları töküntülərlə,uçqunlarla, sürüşmələrlə, yan qollarının gətirmə konusları ilə , terras çöküntüləri ilə, çaylaqların və məcraların törəmələri ilə təmsil olunur.
Sel məhsulları əsasən çayların gətirmə konuslarının çöküntülərinin qalınlığının artmasında iştirak edirlər. Onların orta hissələri kəskin sürətdə qabarıq forma alır.
Sel çöküntüləri kobud yuvarlaqlaşmaları, çay terraslarının kəsilişlərinin ayri-ayri hissələrində iri qaymadaşların yığılması ilə seçilirlər.
Cənub yamacının demək olar bütün çayları(əsas və qolları) sellidirlər. Qərbdən şərqə doğru aşağıdaki çaylarda sel axınları müçahidə olunur: Balakənçay, Qumbulçay, Sıltıkçay, Bulanıqçay, Nazımçay, Quruçay, Nəbirçay, Çayrabçay, Salbançay, Saqatorçay, Mekikançay, Katexçay, Oxaxdərə, Mikliqor, Silbanor, Çinçarçay, Talaçay, Miklişkor, Muxaxçay, Qaraçay, Qalaçay, Gavalıçay, Sabunçuçay, Dabaltçay, Ləkitçay, Zərnəçay, Kürmükçay, Qumçay, Qaşqaçay, Kişçay, Kaynarçay, Damarçik, Sarıgünəyçay, Çuxadurmazçay, Şinçay, Künqütçay, Qoturçay, Ağbulaqçay, Kəldəkçay, Daşagilçay, Dəmiraparançay, Girdimançay.
Balakənçayın hövzəsinin sel zədənmələsi əmsalı 0.37-dir. Bu ərazidə sellər daha tez-tez Balakən şəhəri, Solban, Qullar, Hənifə, Qazma-Tabun kəndlərinə, Şəki-Balakən avtomobil yoluna, Balakən HES-na və həçinin Alazan-Əyriçay ovalığının əkin sahələrinə, bağlara öz təsirini göstərirlər.
Katexçay hövzəsinin sel zədələnməsi 0.29-dur. Burada Masex, Katex və s. kəndləri, Şəki-Balakən yolu, kənd-təsərrüfatı sahələri sel təhlükəsinə məruz qalırlar. Çay hövzəsinin yüksək və orta dağlıq hissələrində, sellərin axınları ilə formalaşan eroziya-denudasiya prosesləri nəticəsində külli miqdarda qırıntı materialları yığılır.
Talaçayın hövzəsindən(sel zədələnmə əmsalı-0.28) keçən sellərin nəticəsində Zaqatala şəhəri, I Tala,II Tala, III tala kəndləri, ZaqatalaHES, kənd-təsərrüfat sahələri, bağlar, bostanlar və yollar daha tez-tez təhlükəyə məruz qalırlar.
Muxaxçayın hövzəsinin sel zədələnməsi əmsalı 0.56-dır. Burada daha tez-tez Muxax, Çobankol, Qımır, Aşabad, Qalal, Kas, Sabunçu kəndləri, avtomobil yolları, körpülər, əkin sahələri, bağlar sel təhlükəsinə məruz qalırlar.
Kürmükçayın sel zədələnməsi əmsalı 0.3-dür. Daha tez-tez Qax şəhəri, İlisu, Əlibəyli kəndləri, yollar, körpülər, bağlar və başqa kənd-təeərrüfat obyektləri sel təhlükəsinə məruz qalırlar.
Şəki rayonunda, Kişçay, Şinçay, Küngütçay, Daşagilçay çay hövzələri də sellidirlər. Bu çayların sel zədələnməsi müvafiq olaraq aşağıdaki kimidir: 0.59, 0.39, 0.41 və 0.19-dür. Daha tez-tez Şəki şəhəri, Oxut, Dodi, Baltalı, Babaratma, Kudula, Baş-Göynük, Baş-Şabalıd, Aşağı-Göynük, Baş-Kəldək, Baş-Daşagil, Muxas, Budcaq, Aşağı-Küngüt və həmçinin yollar, əkin sahələri, körpülər, əkin sahələri sel təhlükəsinə məruz qalırlar.
Oğuz rayonunda, Qalaçay(Ağçay), Oğuzçay, Xalxalçay(Əlicançay) çay hövzələri sellidirlər. Bu çayların sel zədələnməsi müvafiq olaraq aşağıdaki kimidir: 0.46, 0.20, 0.32-dir. Yuxarıda qeyd etdiyimiz çay hövzələrindən keçən sellər Oğuz şəhərinə, Aşağı Filfili, Abdalı, Xaçmaz, Xaçmaz-Qışlaq, Əlimanlı, Dəymədərə, Xalxal, Xalxalqışlaq, Qumlaq, Qarabaldır, Şirvanlı kəndləri və həmçinin yollar, körpülər, bağça-bostanlar, əkin sahələri ziyan çəkirlər.
Gəbələ rayonunda, Tikanlıçay, Bumçay, Dəmiraparançay, Həmzəliçay çay hövzələri sellidirlər. Bu çayların sel zədəmələri müvafiq olaraq aşağıdaki kimidir; 0.31, 0.26, 0.35, 0.3-dür. Sellər keçəndə əsasən Tikanlı, Dəndix, Mıxlıqovaq, İmamlı, Mirzəbəyli, Mollalı, Dəymədağlı, Tirkəş, Ləki, Kəmərvan,Bum,Yəlişanlı, Çuxurgəbələ, Küsnət, Drudca kəndləri, Gəbələ şəhəri, yollar, körpülər, əkin sahələri ziyan çəkirlər.
Çoxillik müşahidələr göstərir ki, sel axınları əsasən aprel-may; iyul-avqust; oktyabr-sentyabr aylarında baş verir.
Şəkil 1
Tədqiqat aparılan ərazinin geoloji xəritəsi(Azərbaycan Respublikasının 1:500000 m-slı "Geoloji xəritəsi" əsasında) Şəkil 2
Tədqiqat aparılan ərazinin litoloji xəritəsi(Azərbaycan Respublikasının 1:500000 m-slı "Litoloji xəritəsi" əsasında) Şəkil 3
 Litoloji xəritəyə şərti işarələr.(Şəkil 4)
Dostları ilə paylaş: |
