Muxammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalar Universiteti Nukus filiali

3. Registr sxemasining EWB tahlili
Modul 6 bo'yicha uchrazryadli hisoblagich asosida qurilgan yig'uvchi hisoblagichning oddiy sxemasi 2.1.4-rasmda keltirilgan. Ushbu hisoblagichning chiqishida 6 sonining kodi paydo bo'lishi bilan "VA" element qaytarish (sbros) signalini chiqarib beradi va hisoblagich ko'rschatkichi bir onda nollanadi. Hisoblagichlar, manzilini buyruqlar ketma - ketligini olish uchun, kvarsli generatorning hosil qilgan chastotasini bo'lish uchun , deshifrator bilan birga mantiqli signallarning boshqa vazifalarda kompyuterlarda keng qo'llaniladi. Registr deb, ikkilik so'zlarni saqlash uchun mo'ljallangan triggerlarning majmuasiga aytiladi. Odatda registrlarda ikkilik sonni yozish, uni o'qish, razryadli siljitish, registrni nol holatga qaytarish va boshqalar uchun qo'shimcha operasiyalar ko'zda tutiladi. Uchta D - triggerlar asosida yig'ilgan oddiy registning sxemasi 4 - rasmda keltirilgan. D - triggerning kirishlari yozilayotgan ikkilik so'zni berish uchun ishlatiladi. Yozuv sinxroimpuls paydo bo'lishi bilan amalga oshiriladi. Ma'lumotni registrdan uning chiqishlaridan o'qish mumkin. Ushbu registrda signallarni kiritish va chiqarish operasiyalari paralellel ro'y berayotgani uchun uni parallel registr deb nomlanadi.
Registrlar axborotni kiritish (yuklash, qabul qilish) hamda chiqarish (yuklash, berish) turiga koʻra farqlanadi:

1. 
   Axborotni ketma-ket kiritish va chiqarish bilan
   
2. 
   Axborotni parallel kiritish va chiqarish bilan
   
3. 
   Parallel kirish va ketma-ket chiqish bilan. Masalan: SN74LS165J (N), SN74166J (N), SN74LS166J (N)
   
4. 
   Seriyali kirish va parallel chiqish bilan. Masalan: SN7416J (N), SN74LS164J (N), SN74LS322J (N), SN74LS673J (N)
   

Chiqishda uchta holatga ega boʻlgan mandalli flip-floplardan foydalanish, ortib borayotgan (seriyaning standart mikrosxemalariga nisbatan) yuk koʻtarish qobiliyati (magistral tizimli mikroprotsessorli tizimlarda) registrlardan toʻgʻridan-toʻgʻri magistralda registrlar, bufer registrlari, I/O registrlari, magistral transmitter va h.k. qoʻshimcha interfeys sxemalarisiz.

Yuqorida tavsiflangan ikkilik registrlarga qoʻshimcha ravishda, registr boshqa sanoq tizimiga ham asoslanishi mumkin, masalan, uchlik yoki kasr.
Parallel (statik) registrlarda bit sxemalari bir-biri bilan maʼlumot almashmaydi. Bitlar uchun umumiy boʻlganlar odatda soat, qayta oʻrnatish/oʻrnatish, chiqish yoki qabul qilish ruxsatnomalari, yaʼni boshqaruv sxemalari. Toʻgʻridan-toʻgʻri dinamik kirishlarga ega, EZ signali bilan boshqariladigan kirishlar va uchinchi holat chiqishlari bilan D tipidagi flip-floplarda qurilgan statik registr sxemasiga misol.
Shift registrlari (yoki ketma-ket (shift) registrlar) uzatish davrlari bilan bogʻlangan bit zanjirlari zanjiri. Asosiy ish rejimi — har bir soat pulsi uchun kod bitlarini bir triggerdan ikkinchisiga oʻtkazish. Bitta oʻngga siljish bilan bir siklli registrlarda soat signali kelganda soʻz siljiydi. Kirish va chiqish seriyali (inglizcha: Data Serial Right, DSR).
Xulosa
Xulosa o’rnida shuni aytish lozimki yigirma birinchi axborot texnologiyalar asrini komputerlarsiz tasavvur qilib bo’lmaydi. Har bir computer foydalanuvchisi undan samarali foydalanishda uning qismlari haqida ma’lumotga ega bo’lishi lozim. Ushbu mustaqil ishdan kelib chiqib komputerlar asosiy va yordamchi qurilmalarga ajraladi.Asosiy qurilmalar …
Shunday qilib, hozirda klaviaturalar apparatning bir qismi sifatida o'yinchilar, dasturchilar, yozuvchilar yoki oddiygina ish stoli kompyuteriga ega bo'lgan odamlar kabi aniqroq auditoriyaga o'tkazilmoqda va shuning uchun bunday stsenariyda sensorli klaviaturadan foydalanish noqulay.
Keyinchalik, biz mavjud bo'lgan har bir tashqi qurilmalar turlarini tasniflaymiz, biz ularning funktsiyalarini tushuntiramiz va shu tarzda ular qaysi ommaga qaratilganligini aniqlashlari mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar

1.X.K.Aripov, A.M.Abdullaev, N.B.Alimova, X.X.Bustanov, E.V.Ob'edkov, Sh.T. Toshmatov. Sxemotexnika. T.: ALOQACHI, 2010g.

2.Имамназаров, Э.Д. (2019). Как среда проектирования и моделирования при подготовке виртуальных лабораторий. Теория и практика современной науки, (11), 135-141.

3.Кодиров З.З., & Имамназаров Э.Д. (2017). Применение интерактивного метода обучения для повышения познавательных способностей учащихся. Молодой ученый, (15), 583-585.

4.Imamnazarov, E. D., & Orifjonov, U. (2019). Farewell to educational institutions and educational practices. Экономика и социум, (6), 36-38.