Müzik sanati sinif XI

MÜZIK SANATI
GİRİŞ
Müzik insan hayatının bir parçasıdır ve herkesin hakkı ve ihtiyacıdır; dolayısıyla bu düzey ders programına dahil edilmesi öngürülmüstür. Mü­zik öğrencilere kendi değerler dünyasını sunar, yorumlayarak, yaratarak ve dinleyerek müziksel gelisimini imkan kılar ki bu da estetik cazibeye, nitelendirme ve eleştirel değerlendirmeye yöneltir.

UZAK HEDEFLER
Sanat müziği dersinin hedefi:

• 
  Müzik sanatının seslilik alanındaki zaman sanati olarak algılarlar;
  
• 
  Müzik dinleme sayesiyle öğrenciler, ulusal ve dünya kültürü hakkındaki önemli müzik değerlerini yaşar ve kabul ederler;
  
• 
  Ulusal benliğin korunması ve geliştirilmesi amacıyla ulusun halk ile sanat müzik yaratıcılığını tanırlar;
  
• 
  Aktiv müzik eserlerleri sayesiyle kendilerinin duygusal, entelektüel, ruhsal, estetik, moral ve sosyal potansiyellerini geliştirir ve zenginleştirirler;
  
• 
  Konuşma ve görüşmenin evrensel dili olan müzik sayesiyle, ortak çalışma ve kültür alanındaki başarılı yaratıcılık yeteneklerini geliştirirler ve çeşit halkların kültürüyle ilişkide bulunur;
  

11. SINIFLARA AİT MÜZİK DERSİ İÇİN GENEL

VE ÖZEL HEDEFLER
Ögrenciler:

• 
  Estetik, eleştirisel, değer ve tesirliliği yaşama duygusunu ilerletirken, tarz, cins, müzik çeşitlerinin farklı zamanlarda yaratılmış müziği yaşantılı kabul ederler:
  

• 
  Dinlemekte oldukları müzik eserlerinde araç ve yorumlama formasyonlarını daha yakından tanıyorlar;
  
• 
  Müzik ifadesi elementlerin hakkında bilgilerini irdeler, fark eder ve gözlemektedirler;
  
• 
  Yorumlama ve dinleme yoluyla müzik formlarla bilgilerini geliştirirler;
  

• 
  Ses (vokal) tekniğinden yararlanarak şarkı söyleme kültürünün seviyesi ve değeri yükselir:
  

• 
  Şarkı söylemenin geleneğine karşı olumlu durumu geliştirirler;
  
• 
  Enstrümental Özel içeriklerini ve sarkılar eşliklerini çeşit çal­gılarda yorumluyorlar
  
• 
  Bireysel yaşantıya göre enstrümental ve ses eserlerini yorum­luyorlar
  

• 
  Bireysel ve diğerlerin yorumlarını değerlendiriyor ve niteliyorlar
  

• 
  Emprovize etmekle tamamlama, yeni müzik bütünlükleri yarat­mak­la ve incelemeler yoluyla seslilik kombine yaratıcılığıyla bire­­ysel kreativ yeteneklerini geliştiriyorlar
  

• 
  Konsertal programlarına, müzik olayları ve müziği medyalar ara­cılıyla kullanımına yönelirler
  

MÜZİK ETKİNLİKLERİ, MÜZİK İÇERİKLERİ VE MÜZİK SANAT KAYNAKLARI

1. MÜZİK DNLEME İçerikler Kazanımlar Sanat Kaynakları Türk bestecilerinden örnekler
BESTECI VE ESERLER Sonat Senfoni Dörtlüler Konserler Opera Romantizim döneminin başlıca formları: Miniyatür ve solo şarkı Orkestre müziğinin yeni nitelikleri	Öğrenciler: I.1 Müzik çesitlerinin, tarzların, farklı zamanda bestecilerin eserlerini, ebediyen ve analitik biçiminde dinliyorlar, dinlemekte olan müzik örneklerinde yorumcuları, eserleri ve yaratıcıları tekrar tanıma I.2 Araçlar ve yorumcu formasyonları hakkında bilgileri geliştiriyorlar (sesler, enstrümanlar, yorumcu formasyonları: ses, enstrümental, ses-enstrümental ve sahne) I.3 İfade elementlerin hakkında bilgileri geliştiriyorlar (ton, sessiz, ezgi, ritm, armoni) I.4 Çeşit müzik formlarını tanıyorlar	Haydn – Do major sonat (piano) Mozart – La major sonat (piano) Beethoven – Do major sonat “İlkbahar sonati” (keman ve piano için) Haydn – Oxford senfonisi Mozart – sol minor senfonisi (40) Beethoven– V,III senfoniler Haydn – Güneşli dörtlüleri (seçme) Bethoven–seçmeli dörtlüler Beethoven – Re majo’de keman ve orkestre için konser veya Es major’de piano ve orkestre için Mozart – klarinet ve orkestre için konser, re minorde piano ve orkestre için Haydn – Violonsel ve orkestre için konser Mozart – Don Juan Figaronun düğünü, Sihirli flüt-Papagenos Ariasi vb. Schubert – Kiz ve olüm serenadi Schumann – Çocuk sahneleri karnevalinden parçalar Mendelssohn – Sözsüz şarkılar Schopen – Mazurka, Polonez-As major, cis minor’de vals Schubert – si minor senfonisi (bütünlenmemis) 1. bolüm Schumann – la minorde piano ve orksetre için konser	Ismail Zühtü – senfoni nr.1 Necati Gedikli – Yayli çalgılar dörtlüsü Sidika Özdil – Hititler piano ve orkestre için konser Çetin Isikozlü – Ask ve bariş operası Cenan Akin – Yunus’tan değişler op.10. Solo ses, koro ve orkestra için
Programlı müzik ve senfoni şiiri Romantik operası Ünlü besteciler ve eserleri (Brahms, Tchaikovski, Mussorgsky, Verdi, Cavalio, Pucini, Bizet, Kami Sen Sans)		Mendelssohn – Italia senfonisi nr.4, La major Berlioz – Fantastik senfonisi (1. bölüm) List – Faust senfonisi, senfoni şiiri-Orfey veya Prometey Richard Strauss – Senfonik şiiri – “Til Oilen Spiegel” Rosini – Sevil berberi veya Wilhelm Tell Belini – Norma Brahms – fa minorde piano için beslili, Re majorde keman ve orkestre için konser veya Akademik uvertürü Dvorak – “Yeni dünya senfonisi”, si minor’de violonsel ve orkestre için konser Tchaikovski – “Ceviz kiran” balesi, si bemol konseri paino ve orkestre için Mussorgsky – “Boris Godunov” operasından fragman Smetana – “Satilan gelin” operasından fragman (parça) Verdi – “Aida”, “Traviata”-uvertür, trubadürler (koro), Rigoleto, Gildin Areasi, Donna ve Mobbile yada Nabuco-Yahudi korosu Pucini – Bohemler operasından konu ve “Pervane hanım” ariasi Bizet – Toreador yada Habanera “Carmen” operasından arialar Guno – “Faust” operasından aria Offenbah – Cehenemde Orfey operetasi, “Hoffmanin anlatimlari” operasından barkarola Kami Sen Sans – “Samson ve dalila”, senfonik siiri “danse Makabre”	Kemal Sünder – op.10 sinfonia Breve, orkestra için Hasan Ferid Alnar – Kanun konçertosu (kanun ve yayli çalgılar için) Necil Kazim Akses – “Barıs ve Savaş” (Atatürk’ün anısına senfonik şiir) Ahmet Adnan Saygun – Kerem opersai op.28 Sabahattin Kalender – “Nasrettin Hoca” operasi
2. MÜZIK YORUMU Konu İçerikleri Kazanımlar Kaynakça İlişkiler
Dünya müzik yaratıcılığında çeşitli müziklerin literatür müzik içerikleri Ulusal benlikte halk müziğin önemi ve bu geleneğe olumlu tutumun gelişimi	Ogrenciler: II.1 Enstrümental içerikleri ve sarkıları yorumluyorlar II.2 Ensrtümanlarda icra etmeyi ve sanatsal şarkı söylemeyi yetiştiriyorlar II.3 Başkaların ve kişisel yorumlarını değerlendiriyorlar II.4 Öğrenilen enstrümental içeriklerini kanon, ezgiler, konu ve şarkıların bir çoğunu benimsiyorlar	Bir, iki ve daha çok sesli enstrüman eşliğinde ve onun dışı şarkılar Dede Efendi – Gül Nihal Adnan Saygun – Aysem Erol Sayan – Bana bir aşk masalından şarkılar söyle Beethoven – Akşam uykusu Avusturya halk şarkısı – dağdan rüzgar Muller – Ana yurdundan uzak Dinlenilen eserlerin konular seçilmesi Beethoven – 9 senfonisi Schubert – Serenat Mozart – Ilkbahar kanonu vb. Çesit yorelerden seçmeli halk şarkıları Akşam oldu (rumeli) Alişimin kaşları kare (rumeli) Dere geliyor dere Gemiciler Yüksek dağlar	Edebiyat ifadesi ve diger derslerle ilişki (tarih, toplum gelişimi vb.) Edebiyat, cografiya, tarih
3. MÜZİK YARATICILIĞI KONU İÇERİKLERİ KAZANIMLAR İLİŞKİ Seslilik incelemeler Emprovize, inceleme, Akustik seçme ve ses kombine edilmesi
Ritim ve melodi biçimlendirilmesi Bütünlükler ve oluşum bölümleri	Olanak ve yeteneklerine göre uygun olan yaratıcılığı önerilen formların bir çoğunu gerçekleştiriyorlar, ritm ve melodik bütünlükleri ve konuları yaratıyorlar
4. MÜZİK KÜLTÜRÜ VE SANATI HAKKINDA BİLGİLERİ GENİŞLETME İÇERİKLER KAZANIMLAR KAYNAKLAR İLİŞKİ
Televizyon ve radyoda müzik Olumlu ve olumsuz gorüntüler Güncel müzik olayları ve kültürel müsamere programları Teknoloji me müzik İnternet ve müzik Müzik stüyoları ve elektronik çalgılar Çekimlerin çesit tarzları Müzik sözlüğü, kaynakça	IV.1 Müziğin kullanılma imkanlarını basın-yayın (medyalar) sayesinde tanırlar IV.2 Yorumlama, aktarma ve konsertal programlarıyla yönelmelerin yolunu izliyorlar IV.3 Elektronik çalgıları tanıyorlar IV.4 Müzik için bilgisayar programlarını tanıyor ve onların yaratıklarını çizim çekime alıyorlar IV.5 Müziğe uygun teknolojiyi kullanıyor ve sözlüğü genişletiriyorlar	Yeni müzik produksiyonu Müzik programı medyalarda Dinlemek için eser: Bülent Arel – Mimiana II (modern topluluklar için) Profesyonel müzik literatürü	Müzikli ortam Müzik ekoloji ve teknolojisi Edebiyat ve dil

ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Müzik sanati dersinin gerçeklesmesi, öğrencilerin gelişme düzeyini, temel müzik faaliyetlerini ve bu sınıfa ait ders amaç ile gayelerini göz önün­de bulundurmalıdır. Bu sınıfa ait program içeriği öğretmenden, ders birim­lerinin dikkatli gerçekleşmesi ve planlamasını gerektirmektedir. Öğret­men, mantıksal bir şekilde dinleme, yorumlama ve yaratma gibi faaliyetleri de katmakla yaratıcı bir şekilde ders birimlerini belirlemek­tedir. Bunlar, ders birimlerinin büyük bir bolümünü dolduran dinleme ve yorumlama sayesiyle müzik iletişimi doğrudan doğruya müzik faali­yetleriyle çevrelenmiş ve içerikli olmalıdır.

DİNLEME
Bu temel etkinlik yaşantılar, analitik ve müzik eserlerini değerlen­dirme yeteneklerini geliştirir. Daha uzun dinlemekler için dikkatlerini ve yaşantıları daha yüksek seviyeye yükseltirir. Öğretmen çeşit formların tanıtımını ve yaşantıları teşvik eder.
Öğrenciler:

• 
  Notal metni yoluyla müzik eserlerini takip ediyorlar
  
• 
  Dinlemekte olmakla önemli melodi konularını tekrar tanıyor ve gözlüyorlar
  
• 
  Eserin ifade karakterini ve ismari anlıyorlar
  
• 
  Edebiyat, dil ve mecazi sembolleriyle eserlerin akımını işaret ediyorlar
  
• 
  Belirlenmis müzik eserin bölümlerini seslilik etkilerini karşilaştırıyorlar
  

Dinleme esnasında öğretmen öğrencileri anlamlı araçları ve yorum­layıcı oluşumları (düzenlemeleri) fark etmesine yönlendirmelidir. Bunlar, dinleyicinin önceki sınıflarda müzik eğitimi süresince edindiği bilgile­ri­nin aynı zamanda derinleşmesini de sağlıyarak müzik eserini anlamasına yardım etmektedir.

Bu doğrultuda yaratıcı devir, tarz, müzik çesitliliği (janr) yorumla­yı­cılar ve müzik enstitüleri konusunda haberile verilen değiş dokusu yapıl­maktadır. Bu düzeyde eserin değerlendirilmesine, yaşanması ve tanınma­sına özel önem verilmektedir. Konser programları ve medyada müzik programlarının bireysel ve örgütlü eşliginde öğrencileri eleştirisel tartış­ma, kıyaslama ve değerlendirme konusunda isteklendirip yönetmekteyiz. Müzik programı sahne, ses, enstrümental, ses eserleri yardımıyla öze­llikle, diğer sanatlar edebiyat ve müzik sanatinin çeşit formlarla ilişkileri tanıyorlar. İlişkiler diğer derslerle de olabilir: tarih, cografya, vb.

YORUMLAMA
Onbirinci sınıflarda da şarkı söyleme, öğrencileri bu çalışma şekli için motive eden ilginç içerikli programsal kapsamların gerçekleşmesinde özel bir yere saip olmalıdır (şarkı, konu, kanon vs.). Öğrencilerin, bu yaştaki güncel ilgileri ve yorumlayıcı imkanları göz önünde bulundurarak bireysel ve gruplarda şarkı söylemekleri teşvik edilmelidir. Herşeyden önce, seçilen şarkıların sanatsal değeri olmasına önem verilmelidir.

Şarkılar (kulak yoluyla, nota metnine göre, metod ve kombine edil­mis metodlar) olmak üzere şarkının işlenmesinde üç şeklini kullanarak yorumlanmaktadır. Bağımsız şarkı söylemeye eşlik etmekte zarar verme­meye dikkat ederek şarkı söylemekte enstruman eşliğiyle bir dengenin sağlanması gerekir. Enstrümanlarda icra etmek, öğrencilerin olanak ve ilgilerine göre şarkı söylemenin enstrümental eşliği ve aynı zamanda enstrümental seçimi ile özel içerikli yorumlama (dinlenilen eserlerden konular, basit besteler, vs.) anlamına gelmektedir. Öğretmen, eserlerin seçimi ve enstrümanlarda icra etmeleri için öğrencileri motive etmektedir ve enstrümanların şarkıya eşlik etme sürecinde değişik düzenlemelerin yapılmasına yardım ederek aynı zamanda onların yorumlayıcı olanakları istemlerine uygun olan özel içerikli enstrümentalleri de sağlamaktadır.

Öğretmen, bireysel ve gruplarda yorumlama konusunda öğrencileri tesvik edip, aynı zamanda daha fazla sanatsal bir yorumlamada israr ederek ortak bir müzikleşmenin gerçekleşmesine önem vermektedir.

YARATICILIK
Yaratıcı faaliyetlerinde öğretmen, onların düzeyine ve ilgilenme­leriyle uygun olan özgür yaşantılarını dile getirmeleri için öğrencileri tesvik etmelidir. Bu yaşta öğrenciler dinledikleri müzik esasınca çok rahat bir şekilde kendilerini şiir, ikaye veya yazılı deneme yoluyla ifade etmeyi deneyebilir, ancak bu esasta sözlü yorumlama için de istekle­ndirilmelidirler. Yaratıcılığın diğer çalışma şekilleri de, özellikle empro­vezasyonlar ve yeni müzik bütünlüklerinin yaratılması müziksel ifade de yerini bulmaktadır. Öğrencilerin yeni müziksel bütünlükleri yara­tık­ları çalışma şekli süresince, sadece tesvik edici ve tavsiye özelliğinde rolünün olmasına dikkat ederek, öğretmen, başlı başına ve diğer çeşit yaratıcılığın eleştirisel değerlendirmesi için tesvik etmelidir.

MÜZİK SANATI DERSİNDE DEĞERLENDİRME
Müzik sanatı dersinde öğrencilerin elde ettiklerinin değerlendirilmesi bileşik ve önemli olduğu kadar, aynı zamanda etkin müzik faaliyetlerini de kendinde kapsadığı nedeniyle dersin doğallığı yüzünden de özeldir.

Öğrencilerin elde ettiklerinin esnel ve doğru değerlendirmesi profe­syo­nel-didaktik ve psikolojik istemlerin saygılanmasını gerektirmektedir. Öğretmen, bireysel üstünluğe saygı göstererek gruplar çerçevesinde her öğrencinin elde ettiği başarısını değerlendirir. öğretmek belirlenen objek­tivliğin öğrencilerin nekadar gerçeklestirdiğini görmek amacıyla toplam eserlerin değerlendirmesini de yapmalıdır. Müzik sanatı dersinde değer­len­dirmenin yapılması için en önemli elementler (noktalar) şunlardır:

• 
  Müzik eserin ifadesi yaşantımı
  
• 
  Müzik dinlemekte çeşitliği elementlerin ayırt edilmesi ve hissetmek yetenekliği (eserin tekrar tanıtımı dönemerdeki usluk, form, cins, yorumlama formasyonları, müzik çeşitleri) tespit edilir
  
• 
  Enstrümental içeriklerin ve şarkıların yorumlanması
  
• 
  Müzik olayların pratikte kullanımı ve kavranımı
  
• 
  Yorumcu ve yaratıcılar hakkında temel bilgiler
  
• 
  Öğrencinin çevresinde müzik sanatının saygısı ve öğrencilerin müzik yaratıcılığında eleştirisel durumu
  

Bu ders için değerlendirme enstrumanları şunlardır:

Sunum (yorumlama) yazılı işlemler, projeler (bağımsız araştırma görevler) anketler,öğrenci değerlendirmesi, vs.

Öğretmen, değerlendirme esnasında seviyelere göre standartları ve gerçeklesen sonuçların objektivlerine bağlı öne sürmekte olduğunu göz önüne almalıdır.