1-vaziyat. Ota-onalar ko‘pincha bolalarning mujmal nutqlariga haddan tashqari yuqori baho berib, ularni vunderkind, deb aytadilar. Abdulazizga onasi: “Uzoqqa qochib ketma!” desa, Abdulaziz: “Xavotir olmang, oyi, men qochib ketaman va qaytib kelaman!” deb javob beradi.
Muammo: Bunday hodisa nima bilan bog‘liq?
2-vaziyat. Ota-onalar bolalari bilan muloqot paytida ko‘pincha ularni boshqa bolalar bilan taqqoslaydilar. Shirinning onasi, o‘z qizining xulqidan xursand, ko‘pincha u: “Sen borgan sari aqlli bo‘layapsan. Sen hammadan ham yaxshisan”, “Sen eng chiroylisan”, -deydi. Dilnozaning onasi esa qiziga “Hamma bolalar ham bola, faqat sen mening tentagimsan”, “Qaragin, Dilfuza qanday aqlli qiz. U hamma ishni eplaydi, senda esa, hech nima chiqmaydi”, kabi jumlalarni ishlatadi.
Muammo: 1. Ikkala ona ham o‘z bolalariga yaxshilik istaydilar, lekin ularning aysinisi tarbiyada yaxshiro natijaga ega bo‘ladi?
2. Bolalarning xulqini “loyihalash” yo‘nalishi onalarning shaxsiy xususiyatlariga bog‘liqmi?
3-vaziyat. Biz ko‘pincha onalarning o‘z bolalari bilan muloqotda ularning imkoniyatlarini turlicha baholashlarining guvohi bo‘lamiz. Ba’zi onalar: “Sen men qilolmagan ishlarni bajara olasan! Sen to‘g‘ri aytayapsan, barakalla!” kabi jumlalardan foydalanadilar. Boshqa onalar esa: “Sen hali yoshsan, kattalar aytganlariga quloq sol! Sen nimani ham bilar eding, o‘rganib olgandan keyin tushunasan!” kabi jumlalardan foydalanadilar.
Muammo: Turli onalarning o‘z bolalari bilan muloqotidagi tubdan far nimada?
