1-vaziyat (o‘zining qilgan qilig‘idan vijdon azobi). Onasi qizi Anoraga: “Bugun vaqtliroq kelishga harakat qilgin. Yangi ko‘chib kelgan yon qo‘shnimiz bizni bir piyola choyga taklif etdi, chiqib tanishamiz”, – dedi.
— Xayr, onajon. Soat oltida kelaman, – deb Anora tezda ko‘chaga chiqib ketdi. Keyinchalik Anora buni eslab, shunday deydi:
– Uyga qaytayotgan vaqtda, Shirin bilan avtobus o‘rindig‘iga o‘tirib maktabda bo‘lgan voqealar haqida gaplashdik. Bir bekatdan qariya ayol chiqdi va bizning oldimizga turib oldi. Uning qo‘lida ikkita to‘la sumka bor edi.
— Qizlar, sumkali ayolga joy bersangiz bo‘lar edi — deb kimdir gapirayotganini eshitdim.
— Ana bo‘lmasa! — tezda javob qaytardik biz.
— Ha, hozirgi yoshlarda.....
— Ana, boshlandi...
Biz Shirin bilan gapga shunchalar berilib ketibmizki.... Keyin avtobus yo‘lovchilarining bir qanchasi qo‘pol ohangda gapirgan holda, birin-ketin bizni «tarbiyalay» boshladilar. Bu jarayonda biz ham «qarzdor» bo‘lib qolganimiz yo‘q. Kechqurun soat sakkizda kiyinib, biz onam va otam bilan birgalikda yangi qo‘shnimiz eshigini taqillatik.
— Marhamat, kelinglar, — uy egasi shunday deb eshikni ochdi. Oyoqlarim yerga qadalib qoldi. — Ostonada avtobusdagi o‘sha ayol turar, stol usti esa ikkita og‘ir sumkada keltirilgan oziq-ovqat va masalliqlar bilan to‘la edi...
Savollar. 1. Yangi qo‘shni avtobusda Anora va uning dugonasi Shirin bilan uchrashganda, ularning tarbiyalanganligi haqida qanday tasavvurga ega bo‘ldi?
2. Qo‘shni Anoraning oilasi haqida nima deb o‘ylashi mumkin?
3. Tarbiyalangan inson bo‘lish deganda nimani tushunasiz?
4. Sizning fikringizcha bu hodisa nima bilan tugashi mumkin?
2-vaziyat. Kompyuterdan ham, kalkulyatordan ham, shuningdek, qalam va qog‘ozdan ham foydalanmasdan 12345678987654321 sonning kvadrat ildizi nechaga tengligini toping?
3-vaziyat (Zamonaviy yoshlarning qadr-qimmati). «Avvallari men juda kuchsiz va mehribon edim. Men fikrimni dadil ifodalashni, shuningdek, o‘zimni himoya qilishni bilmas edim. Endilikda men umuman boshqaman. Ko‘pchilik mendan hayiqadi… Iste’dodli bo‘lish mumkin, hatto uch marta iste’dodli bo‘lish mumkin, lekin senda ozgina bo‘lsa ham shafqatsizlik bo‘lmasa, agar sen kuchli shaxs bo‘lmasang, u holda sen «bir pulga» arzimaysan….Bizning zamonamiz – hayotda o‘z o‘rnini himoya eta oladigan kuchli insonlar zamonidir».
«Men, nima uchun mening tengqurlarim nimagadir erishishni xohlamaydilar? Nima qilish kerak? Nima uchun harakat qilish kerak? kabi savollarga javob bera olaman deb, o‘ylayman. Biz uchun ushbu “nimadir” mavjud emas… »