Nevide akpinar dellal matthias gleitze katarzyna wado

CONVERGING AND DIVERGING POINTS ON THE USE OF MOTHER TONGUE FOR VARIOUS EFL CONTEXTS

Res. Assist. Orçin KARADAĞ, Muğla Sıtkı Koçman University, [e-mail]
ABSTRACT

Use of L1 (mother tongue for this study) has been the scope of much research. Some sees L1 as an inevitable (Paker and Karaağaç, 2015) part of language teaching. On the other hand some sees use of L1 as strategy (Bhoot et. al., 2013) to reach students at the points where the teacher fails to explain an item in target language. Whatever purpose the use of L1 is, it is for sure that the reason lays behind may change at various contexts. In the light of this view, the main purpose of this study is to investigate L1 use reasons at various EFL contexts. So, in the study various studies from different EFL contexts were analysed based on their findings and conclusions. The main reasons or sources they put forward on code-switching tendency to mother tongue were investigated. Investigating various studies from different context, this study is of integrative research design. To analyse findings and conclusions, studies chosen to inquiry were uploaded to Nvivo (10) qualitative analysis software for the purpose of illuminating findings in order to make result clearer. The results imply that, there are overlapping sources and strategies in terms of code- switching to L1, yet there are also diverging points too. That is to say that, some teachers sees use of L1 as a source of problem solving tool at though moments, whereas some teachers have hesitations on the amount of the use of L1 in a foreign language classroom in which they believe to be the only place to have access to the target language.

Keywords: Use of L1, code-switching, EFL

ÇEVİRİ EĞİTİMİ SINIRLARI VE OLANAKLARI AÇISINDAN İNSAN HAKLARI SÖYLEMİ: MAUTHAUSEN TOPLAMA KAMPI TANITIM REHBERİ TÜRKÇE ÇEVİRİSİ ÖRNEĞİNDE ÇEVİRMEN KARARLARI

Sevil ÇELİK TSONEV, Karl-Franzens Üniversitesi, [e-mail],

Güneş DAĞ, Karl-Franzens Üniversitesi, [e-mail]

Jaqueline RIELL, Karl-Franzens Üniversitesi, [e-mail]

Alina PIRKER, Karl-Franzens Üniversitesi, [e-mail]

ÖZET

Söylem boyutunda insan haklarını görünür kılabilecek dilsel tercihler çoğu zaman bir dilden başka bir dile çeviri yapıldığında daha da belirgin olabilmektedir. Örneğin bir dildeki sözcük tercihi çoğu zaman başka bir dil ve kültürde betimlenmek istenilen içeriği yansıtmada yetersiz kalabilmekte ya da var olan anlamdan uzaklaşabilmektedir. Toplama kampları insan haklarının yok edildiği ve insanların insan olduklarının unutulduğu ve unutturulmak istenildiği düzenekler olarak hafızalarımızda yer etmiştir. Hangi dönemde inşa edilirse edilsin gerek insancıl olmayan toplama kampı yapılanma biçimleri gerekse söz konusu yapılanmalar içerisinde kullanılan dilsel betimlemeler bu tür insanlık dışı yaşanmışlıkları bir dilden başka bir dile aktarmada sözcüklerin var olan sınırları içerisinde hapsedilmiş olur. Bu nedenle bu tür metinlerin çevirisi çevirmenin insan haklarını dikkate alan bir söylem oluşturabilmesi için daha da bir dikkat ve özen göstermesini gerektirebilir. Çevirmenin çevireceği metnin içeriğinin erek okurlarda beklenilen etkiyi uyandırabilmesi yönünde alacağı kararlar çevirinin işlevini yerine getirmede önemli bir rol oynayacaktır. Avusturya”nin Linz kentinde bulunan Mauthausen Toplama Kampı bugün çok sayıda ziyaretçinin görmeye geldiği bir anma yeri olarak bilinmektedir. Ziyaretleri kolaylaştırmak ve buradaki izlenimleri daha anlamlı kılmak amacıyla işitsel tanıtım araçlarından yararlanılmak istenilmiştir. Bir zamanlar burada yaşanılan insanlık dışı durumlar dilsel betimlemeler yoluyla uluslararası nitelikli ziyaretçilere farklı dillerde anlatılmaktadır. Yüksek lisans eğitimi içerisinde toplum ve kültür adlı ders kapsamında Mauthausen Toplama Kampı ve Anma Yeri (sesli) ziyaretçi rehberinin Türkçeye çevirisi bir proje çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada söz konusu projenin çeviri süreçleri çeviri eğitimi doğrultusunda ele alınacak ve insan hakları konusundaki bilincin çeviri süreçlerine yansıması değerlendirilecektir. Çeviri metinde insan hakları doğrultusundaki bir söylemin çevirmen kararlarına yansıma(ma)sının nedenleri gerekçelendirilmeye çalışılacaktır. Çeviri eğitiminde söylem çözümlemesi oldukça önemli bir rol oynamaktadır; çevirmen öncelikle kaynak metnin söylem katmanlarını anlama ve sonra da bu katmanları olabildiğince kaybetmeden diğer dile aktarabilmeyi hedefler. Dillerin ve kültürlerin birbiriyle yakınlığı ve uzaklığına bağlı olarak bu türden bir çeviri sürecinde farklı sorunlarla karşılaşabilir. Çalışmada anılan çeviri etkinliğinde çeviribilimsel yöntemler ve yol gösterici kuramsal yaklaşımlar doğrultusunda çevirmenin karşılaştığı sorunlar ve olanaklar betimlenmeye ve değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar sözcükler: çeviri eğitimi, kuramsal yaklaşımlar, söylem çözümlemesi, dil, kültür

KURZGESCHICHTEN ALS GRUNDLAGE KREATIVER TEXTPRODUKTION

Öğr. Gör. Dr. Seval KARACABEY, Muğla Sıtkı Koçman Universität, [e-mail]

ZUSAMMENFASSUNG

Kurzgeschichten als Kleinepik sind eine gute Quelle für literarische und interkulturelle Bildung des Menschen, denn Kurzgeschichten vermitteln neben geschichtlichen und landeskundlichen Inhalten universelle Themen, die die ganze Menschheit betreffen. In einer Kurzgeschichte wird eine besondere Situation im Leben eines Menschen kurz erzählt. Die Personen der Kurzgeschichte und ihr Erlebnis stehen im Vordergrund. Auf Grund ihres komprimierten Umfangs sind Kurzgeschichten im universitären Kontext gut einsetzbar und geben einen guten Anreiz, selber Texte zu verfassen. Beim Verfassen ihrer Texte sind die Studierenden angehalten, ihre Gedanken und Ideen über selbst gewählte sprachliche Mittel frei zu äußern und ihrer Fantasie freien Lauf zu lassen. Bei vielen türkischen DaF-Lernern gestaltet sich das kreative und freie Schreiben schon in der Muttersprache als nicht so einfach. Daher sind Kurzgeschichten zur Aneignung von Kenntnissen zur Struktur der Textsorte, von sprachlichen Strukturen und Wendungen sowohl für die literarische Fachausbildung als auch für die fremdsprachliche Ausbildung relevant. Für das kreative Schreiben von Kurzgeschichten brauchen die Lerner Kenntnisse, die ihnen sowohl das Verständnis des Textes erleichtern als auch solche, die ihnen helfen, eigene Texte angemessen zu gestalten und zu verfassen. In diesem Beitrag wird der Frage nachgegangen, ob durch das Lesen und das Besprechen klassischer Kurzgeschichten das Schreiben eigener Kurzgeschichten erleichtert werden kann und zum Wissen über die Textsorte beiträgt. Dabei wird auch versucht herauszufinden, ob das Schreiben eigener Kurzgeschichten nach einem Schreibplan zum besseren Verständnis von Kurzgeschichten und zur eigenen schriftlichen Textproduktion beiträgt. In Lehrveranstaltungen der Abteilung für Deutschlehrerausbildung der Sıtkı Koçman Universität Muğla wurden zur Entwicklung der Schreibfertigkeiten klassische deutsche Kurzgeschichten behandelt, analysiert und besprochen. Danach wurden am Ende des Semesters anhand eines Schreibplans und unter Berücksichtigung der behandelten Themen von den Studierenden eigene Kurzgeschichten geschrieben. Im Beitrag werden schriftliche Ergebnisse der DaF-Studierenden des zweiten Semesters des Studienjahrgangs ausgewertet. Die Untersuchung belegt, dass Kurzgeschichten Anregung zum kreativen Schreiben geben und dass das Schreiben eigener Kurzgeschichten nach einem Schreibplan sowohl zum besseren Verständnis von deutschen Kurzgeschichten als auch zu besseren Schreibergebnissen in der Fremdsprache Deutsch beiträgt.

Schlüsselwörter: Kurzgeschichte, literarische Bildung, interkulturelle Bildung, kreatives Schreiben, Textproduktion