Noyob va radioaktiv metallar rudalarni qazish va qayta ishlash

Nazorat savollari.
 
1.
Daryolarning geologik ishi necha bosqichdan iboratdir? 
2.
Tog` jinslarining daryo suvlari bilan parchalanib ketishi nima nom olgan? 
3.
Nima yuvilish (eroziya) nomini olgan? 
4.
Daryolarning yotqiziqlari nima deyiladi? 
5.
Oqimni qabul qiladigan suv xavzasining sathi esa nima deb ataladi?
Foydalanilgan adabiyotlar. 
1. Toshmuxamedov B.T. “Umumiy geologiya” darslik. – Toshkent; IMR, 2008, 351
2. Toshmuxamedov B.T., Shermuxamedov T.Z., Tulyaganova N.Sh. «Umumiy 
geologiya»dan amaliy mashg`ulotlar (uslubiy qo`llanma). – Toshkent, ToshDTU, 
2010. 
3. Shoraxmedov Sh.Sh. Umumiy va tarixiy geologiya. - Toshkent; O`qituvchi, 1985. 
4. Shoraxmedov Sh.Sh., Qodirov M.X. Umumiy va tarixiy geologiyadan laboratoriya 
mashg`ulotlari bo`yicha usulik qo`llanma. - Toshkent; O`qituvchi, 1988. 
5. Qurbonov A.S. Geologiya. - Toshkent; O`qituvchi, 1992. 
6. Yakusheva A.F., Xain. V.Е. Slavin V.P. Obshaya geologiya. - Moskva; MGU, 
1988. 

---

15-MA`RUZA
MUZLIKLARNING GEOLOGIK FAOLIYANI 
Reja 
 
1. Muzliklarning geologik faoliyati
2. Muzliklarning tarqalish xududlari
3. Muzliklarning yer planetasi hayotidagi mohiyati
Tayanch iboralar: 
Muz, qutb, tropik, materik, sovuq oqim, jins, yer shari ekzaratsiya, 
morena, karst, aysberg, giyatsiologiya, qatlam, massiv, Antarktida.
Atmosfеra yog`inlari faqat suyuq holdagina emas, qattiq — muz holatida ham 
katta gеologik ish bajaradi. Suv kabi muz ham yer yuzasi rеlеfini o`zgartiradi, unda 
o`ziga xos muzlik landshafti hosil qiladi va tog`larni yemirib siniq jinslarni kеltirib, 
yotqiziqlar vujudga kеltiradi. Muz faoliyatini gеologik faktor sifatida o`rganish yer 
yuzasining hozirgi holatini o`tgan davrlarga nisbatan rеlеfni qanday o`zgarib 
kеlganligini aniqlashga yordam bеradi. 
Hozirgi vaqtda yer shari quruqligidagi barcha muzliklarning umumiy maydoni 
matеriklarning o`ndan bir qismidan ko`prog`ini yoki 16 million 215 ming km
2
ni 
tashkil etadi. Bu Avstraliya maydonidan ikki marta kattaroqdir. Agar bu muzlik erisa 
dunyo okеanining sathi 67 m dan ortiqroq ko`tarilar edi (M.V. Muratov, 
1975). 
Yer sharidagi barcha muzliklarning 98,5% i qutblarga va qutb yaqinidagi 
o`lkalarga (matеrik qoplama muzlik), faqat 1,5% i o`rtacha va tropik mintaqalardagi 
baland tog`li o`lkalarga to`g`ri kеladi.