O. M. Mirtazaev epidemiologiyadan amaliy mashg


Epidemiolog va uning yordamchisi ishlarini tashkil qilish



Yüklə 0,79 Mb.
səhifə33/169
tarix26.11.2023
ölçüsü0,79 Mb.
#135416
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   169
O. M. Mirtazaev epidemiologiyadan amaliy mashg-fayllar.org (1)

Epidemiolog va uning yordamchisi ishlarini tashkil qilish
Epidemiolog faoliyatida maxsus epidemiologiya bo’limlaridan tashqari,
mikrobiologiya, immunologiya, yuqumli kasalliklar klinikasi sohalarini va
statistika asoslarini, gigiyena, parazitologiya kabi sohalarini bilish talab qilinadi.
Yuqoridagi bilimlarni egallagan holdagina epidemiologning ishi epidemiologik
tahlildan tortib, kelajakda qilinadigan chora-tadbirlarni ishlab chiqishigacha to’liq
bo’ladi. Epidemiolog epidemiyaga qarshi kurashishning barcha turlarini o’z
kuzatuvi ichiga ola bilishi kerak. Epidemiyaga qarshi xizmatni ma’lum bir qismini
davolash profilaktika muassasalari tomonidan bajarilishi sababli epidemiolog
muassasalar xizmatchilarining ishini to’g’ri yo’lga sola bilishi va ular tajribasini
umumlashtira olishi kerak. Epidemiologdan jamoani epidemiyaga qarshi kurashish
ishlariga jalb qila bilish ham talab qilinadi. Uning ish faoliyatida keng tibbiyot
xodimlari doirasini va epidemiologiya tarmog’i bo’yicha ish olib boruvchi
kishilarni maxsus tayyorlab borish va omma orasida yuqumli kasalliklarning oldini
olish qoidalarini targ’ib qilish muhim o’rin tutadi.
Yaxlit qilib olganda, epidemiologning ish faoliyati davlat sanitariya
epidemiologiya nazorati markazlarining bir qator bo’limlari va davolash-
profilaktika muassasalari uchun yuqumli kasalliklarga qarshi kurashish ishida
tashkilotchilik va yo’lboshchilik qilishdir.
Epidemiolog ishlarining barcha turlarini ma’lum bir xildagi jadvalga solish
qiyin bo’lsada, uning asosiy vazifalarini quyidagicha aks ettirish mumkin:
1. Operativ va tashkiliy-metodik ishlar.
2. Tekshiruvchilik ishlari.
3. Sanitariya oqartuv ishlari.
4. Tibbiyot xodimlari malakasini oshirish.
5. Jamoat va tashkilotlar bilan ish olib borish.



48
Bu bo’limlarni batafsil ko’rib chiqamiz.


Operativ faoliyatga yuqumli kasalliklarni tibbiyot muassasalarida o’z vaqtida
hisobga olishni doimiy ravishda tekshirib borish kiradi. Buni tekshirishda asosiy
e’tibor yuqumli kasalliklar va bakteriya tashuvchilik holatlari to’g’risida davlat
sanitariya epidemiologiya nazorati markaziga o’z vaqtida xabar berilganligiga
qaratilishi kerak. Bir vaqtning o’zida davolash-profilaktika muassasalarida va
davlat sanitariya epidemiologiya nazorati markazlarida epidemiyaga qarshi
o’tkazilgan chora-tadbirlarni to’g’ri va to’liq qayd qilinganligi nazorat qilinadi.
Epidemiologning ishida epidemiologik tekshirish muhim o’rin tutadi. O’ta xavfli
yuqumli kasalliklar, qorin tifi, virusli gepatit, poliomielit va boshqa yuqumli
kasalliklar o’choqlarini albatta epidemiolog vrach tekshirishi shart. Epidemiolog
vrach yana davolash profilaktika muassasalaridagi, yotoqxonalardagi, bolalar
bog’chalaridagi, maktablardagi har qanday yuqumli kasalliklar o’chog’ini
tekshirishi shart. Epidemiologik tekshirish natijalariga asoslangan holda
epidemiolog har qaysi kasallik o’chog’ini yo’qotish bo’yicha chora-tadbirlar ishlab
chiqadi. Bemorlarning o’z vaqtida va to’liq shifoxonaga yotqizilganligi va kasallik
o’chog’ida dezinfeksiya ishlarining o’z vaqtida olib borilganligi, yuqumli
kasalliklar shifoxonasidan va dezinfeksiya bo’limidan olingan ma’lumotlar asosida
nazorat qilinadi. Epidemiologning yana muhim bir vazifasi yuqumli kasalliklar
bo’yicha oylik va yillik hisobotlar, har xil ma’lumotlar tayyorlash va epidemiyaga
qarshi o’tkazilgan chora-tadbirlar to’g’risida tushuntirish ishlari tayyorlashdir.
Epidemiolog - doimiy ravishda yuqumli kasalliklar shifoxonasida
(bo’limlarida) sanitariya epidemiologiya qoidalariga rioya qilish va boshqa
davolash-profilaktika
muassasalarida,
bolalar
muassasalarida
(yozgi
sog’lomlashtirish lagerlarida) oziq-ovqat korxonalari ishchilari orasida va suv bilan
ta’minlash korxonalari ishchilari orasida epidemiyaga qarshi olib boriladigan
chora-tadbirlarning bajarilishini nazorat qilib turadi. Epidemiologning ish
faoliyatiga davlat sanitariya epidemiologiya nazorati markazlarida va davolash
muassasalarida emlash uchun ishlatiladigan vaksina va zardoblarning to’g’ri
saqlanishi, ishlatilishi va hisob-kitobini kuzatib borish ham kiradi. Emlash rejasiga
qarab epidemiolog tegishli chora-tadbirlarni qabul qiladi. Epidemiolog barcha
vrachlarga, o’rta tibbiyot xodimlariga, tuman aholisiga yuqumli kasalliklarni o’z
vaqtida aniqlash va ularga qarshi kurashish ishlari yuzasidan yo’l-yo’riqlar
ko’rsatib turadi.
Epidemiolog yana davolash-profilaktika muassasalarida, shu jumladan
poliklinikalarning yuqumli kasalliklar va emlash xonalarida epidemiyaga qarshi
chora-tadbirlarni olib borish bo’yicha metodik rahbarlik va nazoratini olib boradi.
Epidemiolog yuqorida ko’rsatilgan muassasalar xizmatchilarini majlislarida
yuqumli kasalliklar va epidemiyaga qarshi kurashish chora-tadbirlarining
muhokamasida faol qatnashishi kerak va poliklinikadagi yuqumli kasalliklar va
epidemiyaga qarshi kurashish komissiyasining ishiga e’tibor berishi kerak.
Epidemiolog laboratoriyalarda tekshirishga jalb qilinadigan aholini aniqlash va
tekshirishni olib borish rejasini tuzishda qatnashadi. Epidemiologning vazifasiga
epidemiyaga qarshi kurashish chora-tadbirlari rsjasini tuzish ham kiradi. Bu ish



49
sanitariya vrachlari, davolash tarmoqlari vrachlari aholining sanitariya holati bilan


bog’liq bo’lgan tibbiyotga dahldor bo’lmagan idoralar xizmatchilari bilan
birgalikda olib boriladi. Epidemiolog epidemiyaga qarshi kurashish masalalari
bo’yicha mahalliy xokimlikga qarorlar, buyruqlar loyihasini tayyorlaydi va bu
qaror va buyruqlarning tuman sog’liqni saqlash bo’limi tomonidan bajarilishini
ta’minlaydi hamda nazorat qiladi.



50


Yüklə 0,79 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   169




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin