O. M. Mirtazaev epidemiologiyadan amaliy mashg



Yüklə 0,79 Mb.
səhifə31/169
tarix26.11.2023
ölçüsü0,79 Mb.
#135416
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   169
O. M. Mirtazaev epidemiologiyadan amaliy mashg-fayllar.org (1)

Axborot uchun ma’lumot 

Bizning mamlakatimizda epidemiyaga qarshi kurashish tizimi quyidagi


ierarxik sathlarni o’z ichiga oladi:
Mahalla (uchastka), tuman, viloyat (shahar) va respublika miqyosida har bir
sathni (gorizontal kesim) faoliyatini hisobga olgan holda epidemiyaga qarshi
chora-tadbirlarni bajarish uchun ajratilgan bajaruvchilar orasida u yoki bu xil
aloqalar mavjuddir.
Aholiga epidemiyaga qarshi kurashish xizmatini amalga oshirish faqatgina
biron-bir vazifani bajarish (bajaruvchanlik faoliyati) bilangina emas, o’sha chora
tadbirlarni sifati, to’liq va aniq maqsad bilan bajarilishni ta’minlovchi boshqa
faoliyatlarni bajarish orqali amalga oshiriladi. Bu faoliyatlarga epidemiologik
diagnoz qo’yish, tashkilotchilik, metodik, nazorat qilish kabi faoliyatlar ham
kiradi.
Bajaruvchilik
faoliyatini
odatda
davolash-profilaktika
muassasalari
(ambulatoriya,
poliklinika,
shifoxonalar)
bajaradilar.
Bundan
tashqari,
bajaruvchilik faoliyatini notibbiy, ya’ni tibbiyotga bog’liq bo’lmagan korxona va
idoralar ham bajarishlari mumkin. Masalan: aholi yashaydigan joylarni tozalash,
oziq-ovqat va ichimlik suvi bilan ta’minlash va boshqalar bilan bog’liq bo’lgan
sanitariya-gigiyena chora-tadbirlarini u yoki bu davlat organlari, idoralar,
korxonalar aholining faol ishtirokida amalga oshiradilar.
Sanitariya epidemiologiya idoralarining bajaruvchilik faoliyati alohida
mutaxassislarni, moddiy harajatlarni talab qiladigan alohida chora-tadbirlarni o’z
ichiga oladi (masalan: laboratoriya tekshiruvlari).
Sanitariya epidemiologiya organlariga asosan diagnostik (epidemiologik
diagnoz qo’yish), tashkiliy, metodik va nazorat qilish faoliyatlari yuklatilgan.
Bunday faoliyatlarni yuqori darajada bajarish uchun maxsus tayyorgarlikdan
o’tgan mutaxassislar talab qilinadi. Epidemiyaga qarshi kurashish chora-
tadbirlarini yanada takomillashtirib borish uchun doimiy ravishda ilmiy tekshirish



45
ishlarini olib borish talab etiladi. Shuning uchun epidemiyaga qarshi kurashish


tizimiga o’quv va ilmiy tekshirish tarmoqlari ham kiradi.
Aholiga epidemiyaga qarshi xizmat ko’rsatishda sanitariya epidemiologiya
xizmati alohida o’rin tutadi. Sanitariya epidemiologiya organ-lari va idoralari
tashkilotchilik faoliyatlarining murakkabligi shundaki, yuqumli kasalliklarning
oldini olish va ular bilan kurashish jarayonida juda ko’plab kuch va mablag’lar
ko’pchilik hollarda bu organlarga bo’ysunmaydigan idoralarni jalb qilishlari kerak.
Bunday vazifalarni bajarish sanitariya epidemiologiya organlari va idoralarining
nazorat qilish va metodik faoliyatlari bilan bog’liqdir.
Hukumat qarorlarini, Respublika Sog’liqni saqlash vazirligi chiqargan buyruq
va ko’rsatmalarni, mahalliy sog’liqni saqlash organlarining buyruq va
ko’rsatmalarini, davlat organlari, idoralari, korxonalari, muassasalari, tashkilotlari
javobgar shaxslar va alohida fuqarolar tomonidan bajarilishini nazorat qilish davlat
sanitariya epidemiologiya nazorati markazi xodimlariga yuklatilgan. Bu ularning
nazorat qilish faoliyatiga taalluqlidir.
Sanitariya epidemiologiya xizmatining nazorat qilish faoliyatlari ma’lum
qonunlar va huquqlar bilan mustahkamlanib qo’yilgan.
Turli xil bajaruvchilar guruhlari o’rtasida epidemiyaga qarshi kurashish
chora-tadbirlarini birgalikda amalga oshirish jarayonida tashkiliy hamkorlik va
axborot aloqalari o’rnatiladi. Bu hamkorlik va aloqalar bir xil sohadagi
idoralardagi vertikal bo’yicha, har xil sohadagi idoralarda gorizontal bo’yicha
o’rnatiladi. Barcha idoralarning kelishilgan holda ishlashi, aholiga epidemiyaga
qarshi kurashish xizmati chora-tadbirlarini to’la-to’kis bajarilishini ta’minlashga
qaratilgan.
Epidemiyaga qarshi kurashish jarayonida har xil sohadagi mutaxassislarni
qatnashishi, ular o’rtasidagi o’zaro tashkiliy munosabatlar o’rnatish ba’zida
ma’lum qiyinchiliklarga ham olib keladi. Chunki epidemiyaga qarshi kurashishga
jalb qilinadigan har xil sohadagi kishilar bajarishi lozim bo’lgan ishlar, ularning
o’zlarining asosiy funksiyalari bo’lmaganligi va bu kishilar har xil
ma’muriyatlarga mansub bo’lganligi uchun ular o’rtasidagi uzviy bog’liqlikning
yo’qligidan kelib chiqadi. Shu sababli sanitariya epidemiologiya muassasalarining
mutaxassislari epidemiologik diagnozlar, epidemiologik tekshiruvlar va kuzatuvlar
natijalariga asoslanib, bajarilishi lozim bo’lgan ishlarni rejalashtiradilar va bu
ishlarni bajarish lozim bo’lgan tashkilotlarni, muassasalarni va xodimlarni aniqlab,
ular bajarishi kerak bo’lgan ishlarni isboti bilan ko’rsatib, bajarilish muddatlarini
ham belgilab, bu rejalarni mahalliy hokimiyat kengashlarida tasdiqlab olganlaridan
keyin bu rejalar yoki hujjatlar kuchga kiradi va ushbu hujjatlarda ko’rsatilgan
chora-tadbirlarni mazkur tashkilot va korxona xodimlari tomonidan bajarilishi
shartdir. Bajarilgan chora-tadbirlar to’g’risidagi xabarlar davlat sanitariya
epidemiologiya nazorati markazi va boshqa tashkilotlar xodimlari o’rtasidagi
o’zaro axborot aloqalari tufayli amalga oshiriladi.




46


Yüklə 0,79 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   169




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin