1. GRAMÁTICA
Oración
Oración simple
-
Tipos de oración: declarativa afirmativa y negativa, interrogativa, imperativa, y exclamativa.
-
Orden de los elementos de la oración: El elemento inquirido en las oraciones afirmativas, negativas e interrogativas.
-
Orden marcado y no marcado: bihar denok mendira joango gara; horixe egingo dugu bihar
-
Oraciones interrogativas:
- totales con la partícula al: zuk egin al duzu?
- totales con la partícula ezta: zure aita erretiratuta dago, ezta?
- disyuntivas con ala: zuk egin duzu ala erosi duzu?
- Oraciones imperativas no conjugadas:
- afirmativas: barkatu!, ondo pasa!, segi horrela!,
- negativas: ez beldurtu!, ez esan!
- Oraciones imperativas conjugadas:
- afirmativas: zatoz gurekin!, goazen!, eseri zaitez! itxi ezazu!
- negativas: ez zaitez hurbildu!, ez ezazu pentsa!
- con demostrativo: hau hotza!
- con interrogativo: zer polita!, zenbat jende!
- con bai: bai garestia!
-
Oraciones impersonales: irakasle bat behar da; botiketan saltzen dira…
Oración compuesta
-
copulativa: eta, … ere bai, … ere ez
-
disyuntiva: ala, edo
-
adversativa: baina, hala ere, dena dela, baizik, ordea
-
-t(z)ea: atzerrira joatea erabaki du
-
-t(z)en: badakit ingelesez eta frantsesez egiten
-
completiva -(e)la: berandu iritsiko dela dio
-
completiva -(e)nik: ez dut uste etorriko denik
-
baietz / ezetz: baietz uste dut
-
interrogativa indirecta: -(e)n: badakizu non dagoen udaletxea?
-
orden o petición: elikadura hobeto zaintzeko esan dit medikuak
-
con verbo conjugado: hor eserita dagoen neska
-
con verbo conjugado: ba-: nahi baduzu, zatoz gurekin
-
con verbo no conjugado: -(e)z gero: garaiz etorriz gero, elkarrekin joango gara
-
Simultaneidad: -(e)nean; -(e)n bitartean: amaitzen duzunean, deitu, mesedez; herrian nagoenean, gurasoen etxean geratzen naiz
-
Anterioridad: participio + baino lehen, participio + aurretik
-
Posterioridad: participio + eta gero, participio + ondoren
-
Duración: participio + arte
-
-(e)lako: ezin dut, lanean txanda daukadalako
-
.. –eta: joan behar dut berandu da-eta
-
Final: -t(z)era, -t(z)eko: jazz kontzertu batera joateko geratu gara
-
Comparativa:
-
igualdad: bezain, adina: etxean bezain eroso; iaz adina jai egun dugu aurten
-
desigualdad: baino ...-ago(a): uste baino merkeagoa da
-
superlativa: zatirik txikiena eman didazue
Dostları ilə paylaş: |