Onuncu kalkinma plani

İŞGÜCÜ PİYASASININ ETKİNLEŞTİRİLMESİ PROGRAMI

1. 
   Programın Amacı ve Kapsamı
   

Son yıllarda işgücü piyasasını etkinleştirmeye yönelik alınan tedbirler neticesinde önemli ilerlemeler kaydedilmiş olmakla birlikte, işsizler ile açık işlerin etkin bir biçimde eşleştirilememesi, kadınların işgücüne ve istihdama katılımının düşüklüğü, kıdem tazminatı, alt işverenlik gibi uygulamalarda yaşanan sorunların devam etmesi, esnek çalışma biçimlerinin etkin bir biçimde uygulanamaması ile sosyal yardım istihdam bağlantısının zayıflığı gibi hususlar işgücü piyasasının etkinliğini azaltmaktadır.

Hedef kitlesi işsizler, işgücü piyasası dışındaki kadınlar, kayıt dışı çalışanlar ve işverenler olan bu programla işgücü piyasası daha etkin hale getirilerek, rekabetçi bir ekonominin gerektirdiği nitelikli ve insana yaraşır istihdamın artırılması, işsizliğin azaltılması, işgücü verimliliğinin yükseltilmesi amaçlanmaktadır.

2. 
   Program Hedefleri
   

• 
  Kadınların işgücüne katılım ve istihdam oranlarının Plan dönemi sonunda sırasıyla yüzde 34,9 ve yüzde 31’e yükseltilmesi
  
• 
  Esnek çalışma biçimlerinin yaygınlaştırılması
  
• 
  Sosyal yardım istihdam bağlantısının güçlendirilmesi
  
• 
  İstihdam teşviklerinin etkinliğinin artırılması
  

3. 
   Performans Göstergeleri
   

• 
  Kadın istihdam oranı
  
• 
  Kısmi çalışma oranı
  
• 
  İŞKUR’a kayıtlı işsizlerin işe yerleştirilme oranı
  
• 
  İşsizlik sigortası fonundan faydalananların işini kaybedenlere oranı
  
• 
  Sosyal yardım alanlardan istihdama kazandırılan kişi sayısı
  
• 
  Kırılgan istihdam oranı
  
• 
  Uzun süreli işsizlerin toplam işsizler içindeki oranı
  

4. 
   Program Bileşenleri
   

1. 
   Bileşen: Kadınların İşgücüne ve İstihdama Katılımının Artırılması
   

• 
  Kadınlara yönelik istihdam teşviklerinin etkinleştirilmesi
  
• 
  Çocuk, hasta ve yaşlı bakımı hizmetlerinin yaygınlaştırılması
  
• 
  Kadın girişimcilere özel bütüncül bir destek programının uygulanması
  

2. 
   Bileşen: Aktif İşgücü Programlarının Etkinleştirilmesi
   

• 
  AİP’lerin etki değerlendirmesinin yapılması ve ihtiyaçlara göre yeniden tasarlanması
  
• 
  İş ve meslek danışmanlarının sayılarının artırılarak niteliklerinin yükseltilmesi
  

3. 
   Bileşen: Güvenceli Esnekliğin Sağlanması
   

• 
  Kıdem tazminatı sorununun kazanılmış haklar korunarak sosyal taraflarla diyalog içinde çözülmesi
  
• 
  Alt işverenlik uygulamasının yeniden düzenlenmesi
  
• 
  İşsizlik sigortasından yararlanma koşullarının esnetilmesi ve yararlanma sürelerinin artırılması
  
• 
  Fazla çalışma saatlerinin sınırlandırılması
  
• 
  Esnek çalışma biçimlerinin çalışanların haklarını gözetir biçimde yaygınlaştırılması
  

4. 
   Bileşen: Sosyal Yardım İstihdam Bağlantısının Güçlendirilmesi
   

• 
  Sosyal yardım sistemi ile İŞKUR sistemi arasında işbirliğinin güçlendirilmesi
  
• 
  Çalışabilir durumda olduğu halde sosyal yardım alanların uygun eğitim almasının ve uygun işi bulmasının sağlanması
  
• 
  Çalışabilir durumda olanların sosyal yardım sahipliğinin belirlenmesinde İŞKUR tarafından yapılan iş tekliflerinin dikkate alınması
  

5. 
   Bileşen: İstihdam Teşviklerinin Etkinleştirilmesi
   

• 
  İstihdam teşvikleri etki analizi çalışması yapılması
  
• 
  İstihdam teşviklerinin bölgesel, sektörel ve belirli hedef gruplara odaklanacak, kayıt dışı çalışmayı önleyecek ve belirli süreyle işte kalmayı gerekli kılacak şekilde tasarlanması
  

5. 
   Koordinatör ve Sorumlu Kurum/Kuruluşlar
   

Genel Koordinatör: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

Bileşenlerden Sorumlu Kurum/Kuruluş

1. 
   Bileşen: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
   
2. 
   Bileşen: İŞKUR
   
3. 
   Bileşen: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
   
4. 
   Bileşen: İŞKUR
   
5. 
   Bileşen: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
   

1. KAYIT DIŞI EKONOMİNİN AZALTILMASI PROGRAMI

1. 
   Programın Amacı ve Kapsamı
   

Son yıllarda alınan önlemlere rağmen kayıt dışı ekonomi halen önemli sorun alanlarından birisidir. Kayıt dışı ekonominin azaltılması, orta ve uzun dönemde ekonomik istikrar, gelir dağılımı ve istihdam gibi birçok makroekonomik unsurun iyileşmesine, ekonomide verimlilik düzeyi ve rekabet gücünün yükselmesine, ayrıca kamu gelirlerinin artmasına katkıda bulunacaktır. Bu programla, kayıt dışı ekonominin azaltılması amaçlanmaktadır.

Ayrıca, bu program Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planının daha etkin uygulanmasına katkı sağlayacaktır.

Kayıt dışı ekonominin azaltılmasında her ne kadar kayıtlı sektörlerin güçlendirilmesi ve kayıtlı sisteme girişlerin teşvik edilmesi önem arz etse de, Onuncu Kalkınma Planı kapsamında diğer programların doğrudan ya da dolaylı olarak bu hususlara katkı sağlayacağı dikkate alınarak, bu programda söz konusu bileşenlere yer verilmeyecektir.

2. 
   Program Hedefleri
   

• 
  Kayıt dışı ekonominin GSYH’ya oranının beş puan azaltılması
  
• 
  Tarım dışı sektörlerde kayıt dışı istihdam oranının beş puan azaltılması
  

3. 
   Performans Göstergeleri
   

• 
  Kayıt dışı ekonominin GSYH'ya oranı
  
• 
  Tarım dışı sektörlerde kayıt dışı çalışanların tarım dışı istihdama oranı
  
• 
  Yıllık denetim sayılarının bir önceki yıla göre değişim oranı
  
• 
  Denetimler sonucunda tespit edilen kayıt dışı çalışan sayısı
  
• 
  Denetimler sonucunda tespit edilen vergi matrah farkları
  
• 
  Kamu hizmetlerinden duyulan memnuniyet düzeyi
  

4. 
   Programın Bileşenleri
   

1. 
   Bileşen: Kayıt Dışı Ekonominin Boyutunun ve Etkilerinin Ölçülmesi
   

• 
  Kayıt dışı ekonominin boyutunun ölçülmesinde kullanılan mevcut standart yöntemlerin Türkiye’ye özgü koşullar dikkate alınarak geliştirilmesi
  
• 
  Kayıt dışı ekonominin yol açtığı sorunların etkisinin ölçülmesi
  

2. 
   Bileşen: Denetim ve Yaptırımların Daha Etkili Kılınması
   

• 
  Kamu kurumlarının denetim kapasitesinin geliştirilmesi suretiyle denetimlerin nitelik ve niceliğinin artırılması
  
• 
  Denetimlerin etkinliğinin artırılmasında risk analizi modelleri, veri madenciliği ve bilişim teknolojilerinin daha yaygın kullanılması
  
• 
  Kayıt dışı ekonomik faaliyette bulunanlara yönelik yaptırımların artırılması
  

3. 
   Bileşen: Kurumlar Arası Koordinasyon ve Veri Paylaşımının Artırılması
   

• 
  Kamu kurumlarının denetim sonuçlarının ve kayıtlarında bulunan verilerin diğer kamu kurumlarıyla paylaşılması
  
• 
  Kurumlar arası ortak veri tabanı ve denetim uygulamalarının geliştirilmesi
  
• 
  Kayıt dışılığa sebep olan yasal düzenlemeler konusunda kamu kurumları ile işbirliği sağlanarak gerekli düzenlemelerin yapılması
  

4. 
   Bileşen: Kayıt Dışılıkla Mücadelede Toplumsal Mutabakatın Sağlanması
   

• 
  Toplumun ilgili kesimlerinin kayıt dışılıkla mücadeleye aktif katılımının sağlanması
  
• 
  Kamu idareleri ve STK’lar aracılığıyla kayıt dışı ekonominin olumsuz etkileri hakkında toplumsal bilincin artırılması
  

5. 
   Bileşen: Kaçakçılıkla Etkin Mücadele Edilmesi
   

• 
  Akaryakıt, içki ve tütün mamulleri kaçakçılığı başta olmak üzere kaçakçılığın ekonomik boyutunun ölçülmesi
  
• 
  Kaçakçılıkla mücadelede idari ve teknik kapasitenin güçlendirilerek denetimlerin etkinleştirilmesi
  
• 
  Kurumlar arası koordinasyonun artırılması
  

5. 
   Koordinatör ve Sorumlu Kurum/Kuruluşlar
   

Genel Koordinatör: Gelir İdaresi Başkanlığı

Bileşenlerden Sorumlu Kurum/Kuruluş

1. 
   Bileşen: Kalkınma Bakanlığı
   
2. 
   Bileşen: Gelir İdaresi Başkanlığı
   
3. 
   Bileşen: Gelir İdaresi Başkanlığı
   
4. 
   Bileşen: Gelir İdaresi Başkanlığı
   
5. 
   Bileşen: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
   

1.