Opis namaza allahova poslanika sallallahu alejhi ve sellem

VAŽNOST NIJJETA I PROPIS IZGOVARANJA NIJJETA NA GLAS (RJEČIMA)

OBAVEZA JE DA SE NIJJET ČINI SRCEM, a ovo na osnovu riječi Allahova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem:
حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ هَارُونَ ح و حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ رُمْحٍ أَنْبَأَنَا اللَّيْثُ بْنُ سَعْدٍ قَالَا أَنْبَأَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ أَنَّ مُحَمَّدَ بْنَ إِبْرَاهِيمَ التَّيْمِيَّ أَخْبَرَهُ أَنَّهُ سَمِعَ عَلْقَمَةَ بْنَ وَقَّاصٍ أَنَّهُ سَمِعَ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ وَهُوَ يَخْطُبُ النَّاسَ فَقَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ الله صَلَّى الله عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: "إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ…"
„Od Omera ibn el-Hattaba radijjallahu anhu se prenosi da je rekao: ''Čuo sam Allahovog Poslanika sallallahu alejhi ve sellem kada je kazao: ''Zaista se djela cijene prema namjerama…”
Kao što je došlo u hadisu od Omera, radijjallahu anhu, da čovjek ništa nema osim onoga što nijeti kao što je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem rekao:
„A čovjeku pripada samo ono što je nijetom naumio.“
Mjesto (centar) nijeta je SRCE, a ova riječ NIJET je u arapskom jeziku i nazvana baš zato što se ona nalazi u centru, centru srca a sva poenta iz nijeta jeste da ona bude unutar čovjeka ukoliko bi to bilo javno ne bi se ni zvalo nijetom i ne bi bilo svrhe da se time oslovljava.

Nije propisano da se to čini jezikom glasno, nego je to NOVOTARIJA. Nije mi poznato da je neko rekao od ashaba a niti tabina a niti onih poslije njih da je obavezno da se nijet izgovara riječima glasno. Ne prenosi se ništa jasno niti od četvorice imama osim što ima predaja od imama Šafije, rahimehullahu, u knjizi „El-Umm“:

„Namaz nije kao Post, niti Zekat i vi počnite (stupite) s spominjanjem Allaha.“
I kao iz ovoga se vidi da on smatra izgovor riječima ispravnim kada je razdvojio između namaza i zekata i posta – u njima nije propisano da se izgovara nijet riječima. I neki kažu da je on ovim riječima mislio NIJET. Ovaj stav imama Šafije, rahimehullahu, su zanijekali i porekli mnogi među njima učenjaci mezheba Šafiskog kao i Nevevi i šejhu-l-islam Ibn Tejjmije, rahimehullahu.

Drugi su rekli da je imam Šafija, rahimehullahu, svojim riječima, gore spomenutim mislio i ciljao početni tekbir koji se zaista izgovara riječima!!!

No, javlja se drugi problem ovdje, odnosno drugi rivajet (predaja) od imama Šafije, rahimehullahu, koji prenosi Ibn Mukari u „El-Mu'džemu“ da je rekao imam Šafija, rahimehullahu, kada bi odlučio da klanja izgovorio bi:

„U ime Allaha, obaveznim okretanjem ka Allahovoj kući, obavljajući Allahovu naredbu (farz) Allahu Ekber (Allah je najveći).“

I ova je predaja jasna i ispravna kao Sunce od Šafije, a njegova vanjština upućuje na izgovor nijeta riječima i ovo je ono najjače što se prenosi od imama u vezi nijeta i izgovora istog riječima.

No, ono što je bitno jeste da mi slijedimo i uzimamo pouku od Allahova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i to je ISPRAVNO, pa kada stav nekoga ashaba bude suprotan riječima Allahova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem,mi uzmemo za riječi Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i to je ono čemu se predaje pažnja pa kako da bude preče da se uzme nešto od nekoga ko dođe poslije njih (ashaba)?!

Stav imam Šafije, rahimehullahu i njegov postupak je idžtihad od njega, i ovo je stav koji traži dokaz za sebe a ne da bude dokaz drugome pa tako on inšaAllah ima jednu nagradu za svoj idžtihad i ako je u osnovi ovo dokaz koji se suprotstavlja sunnetu Allahova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem.
استقبال القبلة

OKRETANJE PREMA KIBLI

Okrenuti će se prema KIBLi imam (predvodnik džemata) i onaj koji klanja za imamom a i sam čovjek koji klanja kući ili drugdje i to obaveznim (vadžibom) za farz namaze i nafile (dobrovoljne namaze) , a iz ovoga se izdvaja onaj ko ne može da se okrene ka kibli kao što je: Čovjek koji klanja u Avionu, čovjek koji je u Brodu ukoliko se Brod okrene od Kible i ovi su oslobođeni (imaju opravdanje šerijatsko). On će da se okrene ka Kibli pa ukoliko bi se Avion ili Brod okrenuo od Kible nema smetnje za njega.

الصلاة على السيارة وغيرها

NAMAZ U AUTU I DRUGIM PREVOZNIM SREDSTVIMA

Nema razilaska među islamskim učenjacima da je dozvoljeno da se klanja dobrovoljan namaz u autu ili drugom provoznom sredstvu na putu tako da će njegova sedžda da bude „dublja“ od rukua i nije obavezan da se okrene ka kibli tokom dobrovoljnog namaza po svim učenjacima. Rekao je Abdullah Ibn Amr, radijjallahu anhu, tumačeći riječi Allaha dželleša'nuhu:

“Kuda god se okrenete, pa - tamo je Allahova strana.”

Ovaj ajet je spušten u svezi namaza Allahova Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem na putu.

Razišla se ulema da li je pohvalno da se jahalica ili provozno sredstvo prije nego se stupi u namaz okrenu ka kibli: Džumhur odnosno većina islamski učenjaka kažu da nije propisano da se to čini a na tom stavu su Ebu Hanife, Malik i Šafija, Allah im se smilovao, dok je imam Ahmed i Ebu Sevr, rahimehumullahu, bili stava da je to propisano dokazujući to hadisom koji bilježi Ebu Davud od Džaverdija Ibn Ebi Sebre u predaji od Enes Ibn Malika, rahimehullahu:

"Da je Allahov Poslanik sallallahu alejhi ve sellem tokom svoga putovanja kada bi želio da klanja dobrovoljan namaz on bi se sa svojom devom okrenuo ka kibli pa bi donio tekbir a zatim bi klanjao gdje bi mu se okrenula deva (ne okrećući se prema kibli nakon toga)."

Tokom prenošenja ovoga hadisa izdvojio se Džaverdi i nije spomenuto u hadisu da je Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, okrenuo se ka kibli, ovo se ne prenosi niti u hadisu od Abdullah Ibn Omera, radijjallahu anhu, niti od Džabira, a niti Adbullah Ibn Amira, ovaj hadis je zabilježen od Poslanika, sallallahu alejhi ve sellem, i nije spomenuto okretanje ka kibli. Ovo je također spomenuo i Ibn Kajjim, rahimehullahu, u knjizi „Zad“ te je rekao da nije propisano (obavezno) da se okreće prema kibli kada čovjek želi da klanja dobrovoljan namaz a on se nalazi na jahalici ili pak u nekom provoznom sredstvu. Također se prenose hadisi od nekolicine ashaba sa ispravnim senedom i niko od njih nije rekao da je obavezno da se okreće ili da se je Allahov Poslanik, sallallahu alejhi ve sellem, pri samom početku namaza okretao ka kibli dok je bio na putu.

I nema razlike između dugog i kratkog putovanja na jahalici ili drugom provoznom sredstvu kada je u pitanju namaz u takvom stanju, ne gledajući da li on krati namaz ili ne – njemu je dozvoljeno da klanja namaz na jahalici (nafilu) i na ovome je Džumhur (većina) učenjaka osim imama Malika, rahimehullahu, on je smatrao i ovaj propis vezao sa putovanje na kome se krati namaz. No, ovo nije niko od selefa (ispravnih prethodnika) prihvatio niti je uzeo za ovaj stav. Kao što je Allah Uzvišeni učinio tejemum olakšicu putniku da ne mora sa sobom nositi vodu, a na osnovu stava uleme općenito onaj ko izađe iz svoje zemlje (mjesta) milju ili manje od toga a ima nijet da se vrati u svoju kuću, ne da putuje na drugi put a ne nađe vodu njemu je dozvoljeno da uzme tejemum na osnovu općenitog ajeta koji daje olakšicu čovjeku u ovakvoj situaciji. Pa kako god je njemu dozvoljeno da uzme tejemum u ovoj situaciji također biva mu dozvoljeno da uzme olakšicu klanjanja namaza na jahalici ili prevoznom sredstvu jer su ove dvije stvari iz domena olakšica ovome ummetu.

S druge strane kada analiziramo vanjštinu olakšice namaza na jahalici (prevoznom sredstvu) doći ćemo do zaključka da je to olakšica kojom se želi olakšati put dobrovoljnog namaza za Allahove robove kao i samo povećanje broja namaza uvećavajući nagradu istima – Allahovom milošću a što ima za posljedicu upotpune dijela koja su manjkava kod ljudi. Ne treba da se sužavaju vrata olakšica Allahovim robovima sve dok je to u granicama [erijata i dozvoljenog.

Rekao je imam Taberi, rahimehullahu:

„Ne znam niti jednog učenjaka koji je potvrdio ispravnost Malikovi rahimehullahu riječi.“

Ukoliko je čovjek kod kuće (nije na putu) on u tome slučaju neće klanjati namaz na jahalici niti u autu niti u drugom prevoznom sredstvu, nego će to da obavi kako se inače obavlja namaz kod kuće (s tim da može dobrovoljan namaz da klanja sjedeći).

Kada je u pitanju FARZ namaz bilo to na putu ili kod kuće čovjek neće to obavljati na jahalici, prenosi Ibn Ebi Betta konsenzus islamski učenjaka po ovome pitanju, tj. da je obavezno ([šart) da čovjek siđe sa prevoznog sredstva i klanja na zemlji, i nije nikome dozvoljeno da klanja propisani namaz na jahalici osim da pri tome nema opravdani Šerijatski razlog. Nema razlike između muška i ženska (čovjeka ili žene) u obavljanju namaza na jahalici tokom putovanja. Ono što se prenosi od Ata Ibn Ebi Rebaha da je on upitao Ajišu, radijjallahu anhu:

Da li žene imaju olakšicu da klanjaju na životinjama (jahalicama)? Pa je odgovorila: „Ne, one nemaju olakšicu ni u teškoći a niti u lahkoći.“

Rekao je Muhamed Ibn Šuajb: Ovo se odnosi na propisane (farz) namaze.

كيفية الصلاة في الماء والطين