Devlet, taşımacılık işini yalnızca yasa ve mevzuatlar aracılığıyla düzenlemekle kalmaz; çeşitli kurumlar oluşturarak bizzat işi yürütür:
Devlet, taşımacılık işini yalnızca yasa ve mevzuatlar aracılığıyla düzenlemekle kalmaz; çeşitli kurumlar oluşturarak bizzat işi yürütür:
Örneklemek gerekirse,
THY, Anadolu Jet, DHMİ, vb. ile hava taşımacılığını,
TCDD, İstanbul Ulaşım, vb. ile demiryolu taşımacılığını,
İDO, devlete ait limanlar, vb. ile denizyolu taşımacılığını,
İETT, PTT, vb. ile karayolu taşımacılığını yönlendirir.
Kamuya ait taşıyıcı işletme ile özel sektöre ait işletme arasındaki temel farklılık, performans ölçümüne yönelik olarak oluşturulan kriterlerdir:
Kamuya ait taşıyıcı işletme ile özel sektöre ait işletme arasındaki temel farklılık, performans ölçümüne yönelik olarak oluşturulan kriterlerdir:
Özel işletmelerin en önemli amaçlarından bir tanesi kâr elde etmektir. Dolayısıyla, kârlılık önemli bir performans kriteridir.
Kamu işletmelerinin birincil amacı kâr elde etmek değildir.
Kamu açısından bakıldığında,
Kamu açısından bakıldığında,
Toplu taşımacılık performansı önemlidir.
Bazen yatırımlar öngörülenden daha maliyetli olabilir.
Çevreyi korumak daha önemli hale gelebilir.
‘Toplu taşımacılığın geliştirilmesi otoyollardaki trafiği rahatlatır’ düşüncesi ön plandadır.
Örneğin, bu anlamda, park et ve devam et noktaları oluşturulmaktadır (Chicago, İstanbul, vb.)
Şehir merkezlerine otomobille girmek maliyetli olabilir (Londra, vb.)
Kamu açısından bakıldığında,
Kamu açısından bakıldığında,
Akaryakıt zamları, bireyleri toplu taşımacılığa doğru yönlendirebilir.
Toplu taşıma, gelir adaletsizliğinin giderilmesine yönelik olarak da kullanılabilir.
Soğuk havalarda, istasyonlar, havalimanları, duraklar, vb. evsizlere barınak olarak görev yapar.
Kamunun görevlerinden birisi de engellilere yönelik ulaşım hizmetlerinin sağlanmasıdır.
Devlet, istisnalar mevcut olmakla birlikte, sıklıkla tek bir taşıyıcı işletir; aynı alanda birkaç işletme kurarak aralarında direkt bir rekabet yaratmaz.
Devlet, istisnalar mevcut olmakla birlikte, sıklıkla tek bir taşıyıcı işletir; aynı alanda birkaç işletme kurarak aralarında direkt bir rekabet yaratmaz.
Farklı taşıma modları için işletmeler kurarak dolaylı rekabet yaratabilir:
İETT, İDO, vb.
Ayrıca, taşıyıcıların kullandıkları terminalleri (istasyon, havalimanı, iskele, gar, vb.) işletir.
Terminal yönetimlerinin özel sektöre devredilmemesinin arkasında ‘özel sektörün kendi işini tamamlayan ve kendi işine zarar vermeyen terminal kurmak ister’ düşüncesinin engellenmesi vardır.
Örneğin, Panama Kanalı…
Devletin terminal inşa etmesinin arkasında yatan bir diğer sebep, bölgesel olarak endüstriyel ve ticari kalkınmanın kaldıracı olarak kullanmasıdır.
Devletin terminal inşa etmesinin arkasında yatan bir diğer sebep, bölgesel olarak endüstriyel ve ticari kalkınmanın kaldıracı olarak kullanmasıdır.
Taşıyıcılar, sermaye yetersizliği nedeniyle inşa maliyetlerini devletin üstlenmesini ve sistemden yararlandıkça ödemeyi isterler.
Devlet de alternatif bir model olarak yap-işlet-devret sistemini geliştirmiştir.
Özel sektöre ait taşıyıcı işletmeler uymak zorunda oldukları yasa ve mevzuatın büyüklüğünde şikayetçiyken, kamuya ait işletmelerin üzerindeki yük çok daha fazladır.
Özel sektöre ait taşıyıcı işletmeler uymak zorunda oldukları yasa ve mevzuatın büyüklüğünde şikayetçiyken, kamuya ait işletmelerin üzerindeki yük çok daha fazladır.
Kamuya ait çeşitli işletmeler direkt olarak rekabet halinde de olabilirler:
Örneğin, devlete ait limanların performans ölçütü belirli bir sürede elleçlenen tonajdır.
Endüstriyel devrim Bireyleri topluluk haline getirdi.
Bilgisel devrim Toplulukları birey haline getiriyor.