OrtadoğU’da rusya faktöRÜ ve dünden bugüne askeri geriLİm stratejiSİ ÜzeriNE

58^ Konuyla ilgili olarak Amerikan senatosu Dışilişkiler Komisyonu'nda bir konuşma yapan Senatör Warren Christopher bu durumu "...Doğu Akdeniz bölgesi Batı Avrupa, Sovyetler Birliği, Balkanlar ve Ortadoğu gibi son derece kritik bölgelerin kesişme noktasıdır. Bölgenin stratejik önemi zaten ortadadır. Güney kanadımızda gölü ve etkili bir NATO gücü bizim ve NATO içerisindeki müttefiklerimizin menfaatlerini korumak açısından son derece gereklidir. Maalesef son birkaç yıl içerisinde bu kanatta NATO'nun gücü bizi ve müttefiklerimizi kaygılandıracak şekilde erozyona uğramıştır..." Andrew Borowiec, The Mediterranean Feud, Praeger Publishers, New York, 1983, s.1ve 3.

59^ Korkmaz Haktanır, "Egypt", Eastern Mediterranean Countries and Issues, Editör Mustafa Kibaroğlu, Foreign Policy Institute, Ankara, 2009, s. 102.

60^ Böylece her iki taraf da denizde güçlü olmaları gerektiğini, bununla birlikte denizle ilgili tehdit algısının her ana her yerde çıkabileceğini de görürler. Bu arada Sovyetler Birliği de gelenekselleşmiş bir kara gücü olarak donanma ve deniz gücünü sadece kıyı savunma ve güvenliği için kullanmanın stratejik yanlışlığını da anlayacaktır. Rusların bu çatışma ortamında çıkardıkları bir başka ders ise ABD yanında ABD müttefiklerinin de çatışma ortamlarını kendi lehlerine ve avantajlarına olacak şekilde bir anda ters yüz etme gücüne sahip olmaları ve böyle bir şeyi bu süreçte de yaptıkları gerçeğidir. Lyle J. Goldstein ve Yuri M. Zhukov, a.g.m., s. 44-45. Ayrıca Bkz. Dov. S. Zakheim, a.g.e., s. 11.

61^ Panagiotis Dimitrakis, a.g.m., s. 618.

62^ Stephen S. Roberts, a.g.e., s. 99.MGordon H. McCormick, The Soviet Presence in the Mediterranean, the Rand Corporation, Santa Monica, Kaliforniya, Ekim 1987, s.18.

63^ Brendan O’Malley ve Ian Craig, a.g.e.s,. 232.

64^ Glen D. Camp, “The Cyprus Problem: A Cold War Legacy”, Global Dialogue, Sonbahar 2001, Cilt 3, Sayı 4, s.137.

65^ Brendan O’Malley ve Ian Craig, a.g.e.s,. 232.

66^ Gordon H. McCormick, a.g.e., s. 14.

67^ M. Tanju Akad, Askeri Tarihte Stratejik Düşünce, İş Bankası Yay., 2012, İstanbul, s.257.

68^ M. Tanju Akad, a.g.e., s. 257.

69^ James C. Roche, a.g.m., s. 16.

70^ Oytun Orhan, "Suriye ile Jet Krizi, Rusya'nın Rolü ve Türk Dış Politikası", Ortadoğu Analiz, Ağustos 2012, Cilt 4, Sayı 44, s.13

71^Amerikan Merkezi Haber Alma Ajansı (CIA), a.g.e., s. 3

72^ Desmond P. Wilson, a.g.e., s. 11.

73^ Desmond P. Wilson, a.g.e., s. 11.

74^ Oliver A. Ray, a.g.e., s. 8

75^ Dmitry Gorenburg, Russian Naval Deployments; A Return to Global Power Projection or a Temporary Blip, Harvard University, Mayıs 2009, s. 1.

76^ Dmitry Gorenburg, a.g.e., s. 1.

77^ Niklas Anzinger, "Will the Eastern Mediterranean Become the Next Persian Gulf?", Middle Eastern Outlook, American Enterprise Institute for Public Policy Research, No. 3, Temmuz 2013, Washington DC, s. 3.

78^ Niklas Anzinger, a.g.m., s. 3.

79^ http://t24.com.tr/haber/rusya-guney-kibristan-resmi-olarak-hava-ussu-istedi,237286. Erişim tarihi 19 Ağustos 2013

80^ The Voice of Russia, 11 Ocak 2014.

81^ Şüphesiz bu durum Batı ve özellikle ABD’nin pek de hoşuna gitmeyecekve yapılan çeşitli uyarıların dikkate alınmaması, ayrıca 1967’de Yunanistan’da iktidarı ele geçiren Albaylar Cuntası’nın da devamlı Megali İdea talepleri ve adanın bir an evvel Yunanlaştırılması taleplerine sırtını çeviren Makarios’a bir ders verilmesi zamanının geldiğini düşünen ABD böylece 15 Temmuz 1974 tarihinde Albaylar Cuntası adına Kıbrıs’ta de facto bir askeri darbe yaparak Makarios’u deviren Nikos Sampson’un bu yaklaşımına tepki göstermez. Ardından Türkiye’nin garantör devlet olarak 20 Temmuz 1974 tarihinde adaya müdahalesi de ABD tarafından sıcak karşılanacaktır. Böylece ABD hem kendileri açısından başağrısı olan Makarios’tan kurtulmuş, hem Yunanistan’da faşist Albaylar Cuntası bertaraf edilmiş ve hem de Türkiye’nin bir ölçüde gönlü alınmıştır. Burada genellikle tartışılan konu ise ABD'nin gerek Nikos Sampson tarafından Makarios'a karşı yapılan darbe ve gerekse Türkiye'nin 20 Temmuz 1974 günü başlattığı askeri harekatın daha önceden Pentagon tarafından bilinip bilinmediği konusudur ve genel kanı ABD'nin bunu bilmesine rağmen çıkarlarıyla örtüşmesi nedeniyle de göz yumduğu şeklindedir. William Mallinson bu konuyla ilgili olarak daha da ileri giderek Türkiye'nin 1974 müdahalesinin Amerikalı yetkililerin 10 yıllık bir çalışmasının sonucu olduğunu, 1964 yılında Rumların çifte Enosis düşüncesine karşılık İngiltere seyrederken ABD ile planlandığını da ileri sürer. William Mallinson, Cyprus; A Modern History, I. B. Tauris & Co. Ltd, New York, 2005, s. 75. Caroline Wenzke ve Dan Lindley, a.g.e., s. 8.

82^ Christopher Harmer, “Russian Naval Base;: Tartus”, Backgrounder, Institute for the Study of War, 31 Temmuz 2012, s. 3.

83^ The Telegraph, 4 Ağustos 2007

84^ The Guardian, 17 Ağustos 2007.

85^The Telegraph, 18 Haziran 2012

86^ Christopher Harmer, a.g.m., s. 3.

87^ http://www.rferl.org/content/explainer-why-is-access-/24619441.html. Erişim Tarihi 1 Nisan 2014.

88^ The Guardian, 27 Temmuz 2012.

89^The Guardian, 27 Temmuz 2012.

90^ Celalettin Yavuz, Strateji ve Güç Kullanma Üzerine; Milli Strateji-Askeri Strateji-Milli Güvenlik Siyaseti, Berikan Yayınevi, Ankara, 2013, s. 86

91^ Celalettin Yavuz, a.g.e., s. 86.

92^The Guardian, 26 Haziran 2013.

93^ Milliyet, 29 Haziran 2013. Ayrıca Bkz. The Diplomat, 21 Ağustos 2012.

94^ Christopher Harmer, a.g.m., s. 1

95^ Christopher Harmer, a.g.m., s. 3

96^ Christopher Harmer, a.g.m., s. 3.

97^Rusya bu dönemde Tartus limanına gönderdiği savaş gemileri vasıtasıyla savaştan zarar gören sivillerin tahliyesine de yardımcı olacağını belirtmiştir. The Independent, 18 Haziran 2012.

98^ The Guardian, 19 Haziran 2012

99^ Christopher Harmer, a.g.m., s. 5.