O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovalar vazirligi

Г Ilova
To'g'ri birikmalar uchun uglerodli, kam legirlangan, termik puxtalangan po'latlarning ESP rejimlari

Po`lat	V s.u. , m/soat	Payvandlash simi	Toklar	Qizdirish, ^0C
20, М16С, Ст3, 22К, 25Л, 09Г2, 25С, 25ГСЛ, 10ХСНД, 10ХГСНД	250	Cв – 10Г2 Св–08ХГ2СМ	АН–8М, АН–8 АН–22, ФЦ–1	Yo'q Yo'q
35, 35Л, Ст5, 20Х2МА	225	Св–08ХГ2СМ Св–08Х3Г2СМ	АН–8М, АН–8, АН–22	200 350
14Х2ГМР 14ХМНДФР	20	Св–10ХГН2МЮ	АН–8, АН–8М, АН–22	Yo'q

Kam uglerodli po'latlarni elektroshlakli payvandlashning taxminiy rejimlari

Metall qalinligi, mm

Bir elektrod uchun tok, A

Payvandlash kuchlanishi, V

Elektrodlar soni

Elektrodlarning diametri (bo'limi), mm

Elektrodlar orasidagi masofa

Tezlik, m/soat

elektrodni surish

payvandlash

Sim elektrod

30 70

350…370 650

32…34 47

B1

2.5

–

172

0,9…1,0

–

371…400

1,0…1,16

90 150 200 250

600…620 450…500 550 500…550

42…46 44…50 46…48 50…55

2

3.0

45…50 65 90 125

300 220…240 250 230…250

1.6 0,8…0,9 0,5 0,4…0,5

340

400…450

46…48

3

110

200…220

0.3

Uglerodli po'latlarni payvandlash texnologiyasi

Metall qalinligi, mm	Bir elektrod uchun tok, A	Payvandlash kuchlanishi, V	Elektrodlar soni	Elektrodlarning diametri (bo'limi), mm	Elektrodlar orasidagi masofa			Tezlik, m/soat
								Elektrodni surish	payvandlash
Plastinkasimon elektrod
100 200 300	1000...1200 1000...1200 1500...1800	28…30 28…30 30…32	1 2 3 2 3	10x90 10x90 10x135		– – –	1.6 1.6 1.6			0,5 0,5 0,45

Plitalar elektrodi bilan titan chokichlashlarini elektroslak bilan payvandlash usullari

Metall qalinligi, mm	Tirqish, mm	Plastinkasimon elektrod qalinligi, mm	Tok kuchi, A
30…50	23…25	8…10	1200…1600
50…80	23…25	8…10	1600…2000
80…100	24…26	10…12	2000…2400
100…120	24…26	10…12	2400…2800

Kukunli o'z–o'zidan himoya gazlari muhitida sim bilan payvandlash (eritib qoplash).
FCAW 136


Payvandlash toki, yoy kuchlanishi, uzatish tezligi va elektrod simidan chiqishi () 2.4.9 va 2.4.10 – jadvalga muvofiq olinadi.
2.4.9–jadval
O'z–o'zidan himoya gazlari muhitida tok yadroli simlar bilan payvandlash rejimlari

Payvandlangan listlarning qalinligi, mm	Rejim parametrlari
	I, A	U, V	U pr, m/soat	Elektrod simining chiqishi (вылет електродной проволоки), mm
Kukunli simlar ПП – AН1, dsim =2,8 mm; aн = 13 g / A soat
3–6	200–240	24–25	100	15–20
8–12	250–300	25–27	120	20–25
14–20	300–350	27–28	170	25–30
Kukunoli sim ПП – AН– 3, dsim = 3 mm, aн = 13 – 17 g / Ah
5–10	360–380	25–27	140	15–20
10–15	420–450	27–29	170	20–25
15–25	460–490	29–32	210	25–30

2.4.10–jadval

ПП–ТН250, ПП–ТН350 rusumli d_sim =3 mm simlar uchun eritib qoplash rejimlari

I. A	U, B	U pr, m/soat	Ketish sim	Yuzaki koeffitsienti a n , g/A h
310–330	28–30	125	50	14.6
400–420	30–32	200	60	17.3

Eritib qoplangan metall massasi , g, quyidagi formulalar bilan hisoblanadi:
payvandlashda

bu erda l – chok uzunligi, sm; – eritib yotqizilgan metallning zichligi (po'lat uchun = 7,8 g / sm³).где l – длина шва, см; – плотность наплавленного металла (для стали =7,8 г/см³ ).
Eritib qoplash ishlarida


bu yerda , – eritib qoplangan metall hajmi, sm³ , formula bilan aniqlanadi:

bu yerda, , eritib qoplangan metal yuzaning maydoni, sm² ; –eritib qoplangan qatlamning balandligi, sm.
Kukunli sim sarfi , g , formulla bilan aniqlanadi:

Qayerda, – simlarning konstruktsiyasini hisobga oluvchi koeffitsient (K = 1,25 –1,35).
Yoyning yonish vaqti, soat, quyidagi formula bilan aniqlanadi:
Jami payvandlash vaqti , soat, quyidagi formula bilan aniqlanadi:
, (6.6)
bu erda K_П – payvandlash postidan foydalanish koeffitsienti, (K_П = 0,6–0,7).
bu yerda yoyning yonish vaqti (asosiy vaqt), soat; – qo'lda payvandlash uchun qabul qilingan payvandlash stantsiyasidan foydalanish koeffitsienti (K _П = 0,5 – 0,55.)
Elektrod sarfi, qo'lda yoyli payvandlash (eritib qoplash) uchun, kg, quyidagi formula bo'yicha aniqlanadi:
, (6.7)
bu erda K_E – 1 kg eritib qoplangan metall uchun elektrodlar sarfini hisobga oladigan koeffitsient (ilovaning 9–jadvali).


Elektr energiyasi iste'moli , kVt soat, quyidagi formula bo'yicha aniqlanadi:

bu erda – yoy kuchlanishi, V; ƞ – payvandlash yoyi quvvat manbai FIK (foydali ish koeffitsenti); W_o– bo'sh turganda payvandlash yoyi quvvat manbai tomonidan iste'mol qilinadigan quvvat, kVt; T – payvandlash yoki eritib qoplashning umumiy vaqti, soat.


2.4.5 Payvandlash jixozlari, texnologik moslamalar, asboblarni tanlash

Belgilangan texnologik jarayonga muvofiq, payvandlash jixozi tanlanadi. Tanlovning asosiy shartlari:

–qabul qilingan texnologiyaga mos keladigan payvandlash jixozsining texnik tavsiflari;
– eng kichik o'lchamlar va og'irlik;
– eng yuqori samaradorlik va eng kam quvvat sarfi;
– minimal xarajat.
Payvandlash jixozlarini tanlashda asosiy shart – bu ishlab chiqarish turi.
Shunday qilib, yakk tartibda va kichik seriyali ishlab chiqarish sharoitlarida iqtisodiy sabablarga ko'ra arzonroq payvandlash jixozlari kerak – payvandlash transformatorlari, to`g`irlagichlar yoki yarim avtomatik payvandlash mashinalari, quvvat manbai – to`g`irlagichlar bilan himoya qiluvchi gaz muhitida ishlaydigan jixozlarga ustunlik berish lozim.
Jixozlarning ratsional turlarini tanlash uchun manbalar, yarim avtomatik payvandlash mashinalari va avtomatlarning texnik tavsiflarini o'z ichiga olgan ma'lumotnoma va ma'lumot adabiyotlari, kataloglar va payvandlash texnologiyasi bo'yicha risolalarning eng so'nggi ma'lumotlaridan foydalanish kerak.
Elektr energiyasi sarfini aniqlashda hisoblashlarni ta`minot manbai quvvatiga qarab o'tkaziladi va avtomat, yarim avtomatik mashinaning boshqaruv qismi sxemasi uchun unga 0,3 ... 0,5 kVt qo'shiladi.
Yig'ish va payvandlash moslamalarini (jixozlarini) tanlash va loyihalash uzellarni yig'ish va payvandlashning oldindan tanlangan usullariga muvofiq amalga oshiriladi. Ushbu masalani ishlab chiqishda, yig'ish va payvandlash moslamalarini tanlash quyidagilarni ta'minlashi kerakligini hisobga olish kerak.
– ishning mehnat zichligini kamaytirish, mehnat unumdorligini oshirish, ishlab chiqarish siklining davomiyligini saqlash;
– mehnat sharoitlarini engillashtirish;
– ishning aniqligini oshirish, mahsulot sifatini yaxshilash, payvandlash paytida deformatsiyalarni kamaytirish uchun ularni tegishli ravishda mahkamlash orqali payvandlanadigan mahsulotlarning kerakli shaklini saqlash.
Moslamalar quyidagi talablarga javob berishi kerak:
– qisish va mahkamlash moslamalarining tutqichlariga detallarni o'rnatish joylariga, tirgaklar va payvandlash joylariga kirishni ta'minlash;
– yig'ishning oqilona tartibini ta'minlash;
– detallarni kerakli holatda to'g'ri mahkamlashni ta'minlash va payvandlash paytida ularning deformatsiyasini oldini olish uchun etarlicha mustahkam va bikir bo'lishi kerak;
– ilintirib olishlarni qo'llashda ham, payvandlashda ham mahsulotlarning shunday holatlarini ta'minlash kerakki, burilishlar eng kam bo'lsin;
– mahsulotni tekshirishda erkin kirishni ta'minlash;
– yig'ish va payvandlash ishlarining xavfsiz bajarilishini ta'minlash.
Seriyali ishlab chiqarishda moslamalar yangi turdagi mahsulot uchun ishlab chiqarishni qayta tashkil etish imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda tanlanishi kerak, ya'ni universal.
Moslama turi dasturga, mahsulot konstruktsiyasiga, texnologiya va zagotovkalarni ishlab chiqarishda aniqlik darajasiga, yig'ish–payvandlash texnologiyasiga qarab tanlanishi kerak.
Ishchi va o'lchash asbobi payvandlangan konstruktsiyani ishlab chiqarish uchun chizma va texnik shartlar talablari asosida har bir yig'ish va payvandlash operatsiyasi uchun maxsus tanlanadi.