198
tоmchilаri suv ichigа tаrqаlgаn boʻlsа (ya‘ni «mоy» dispеrs fаzа boʻlsа), bundаy
emulsiya
mоyning suvdаgi emulsiyasi
dеyilаdi. Agаr, аksinchа,
suv tоmchilаri
«mоy» ichidа tаrqаlgаn boʻlsа, undаy emulsiya
suvning mоydаgi emulsiyasi
dеb
аtаlаdi. Birinchi tur emulsiyalаr M/S bilаn, ikkinchi tur emulsiyalаr esа S/M bilаn
bеlgilаnаdi.
Emulsiyada suyuqliklardan biri dispers faza
ikkinchisi dispersion muhit
vazifasini oʻtaydi. Emulsiyaning turi, konsentratsiyasi va emulgator tabiatiga qarab
suyuqliklardan biri dispersion faza, ikkinchisi dispersion muhit vazifasini oʻtay
oladi.
Emulsiya olish uchun suyuqliklar aralashmasi intensiv chayqatiladi, ba‘zan
ultratovush toʻlqini ta‘siridan foydalaniladi.
Emulsiyaning barqarorligini
ta‘minlash uchun emulgator qoʻshiladi. Emulgator sifatida har-xil sirt-faol
moddalar va sovun qoʻllanilishi mumkin. Suyuqliklarning zichligi bir-biridan
qancha kam farq qilsa, emulsiya shuncha oson hosil boʻladi.
Emulsiyalar dispersion muhit tabiatiga qarab va dispers faza konsentratsiyasi
boʻyicha sinflarga ajratiladi. Birinchi alomati boʻyicha
emulsiyalar ikki turda
boʻladilar (103-rasm):
birinchi tur
toʻgʻri emulsiya
, toʻgri emulsiyada dispersion muhit - suv, dispers
faza - moy boʻladi, qisqacha uni moyning suvdagi emulsiyasi, ya‘ni: M
S -
deb belgilanadi.
ikkinchi tur
teskari emulsiya
, teskari emulsiyada esa, muhit moy dispers faza
suv boʻladi, uni suvning moydagi emulsiyasi deb atalib, qisqacha: S
M deb
belgilanadi.
Emulsiyada dispers faza tomchilarining oʻlchamligi ya‘ni diametri 0,1 - 50
mikron oraligʻida boʻlishi mumkin.
Dostları ilə paylaş: 
