O‘zbekistonda buddizmning ahamiyati. Qoratepa arxeologik yodgorlik

Uning beqiyos tarixiy qadriyatini e’tirof etib, asrab-avaylash bo‘yicha keng ko‘lamli ishlar amalga oshirildi. Bu sa’y-harakatlar nozik freskalar va tuzilma qoldiqlarini asrab-avaylash, Fayoztepa merosini kelgusi avlodlar uchun bardavom etishini ta’minlashga qaratilgan.

Dalvarzintepa – buddizm san’ati xazinasi

Miloddan avvalgi 1-asrda tashkil etilgan deb hisoblangan Dalvarzintepa Ipak yoʻli boʻyida buddistlarga sigʻinishning koʻzga koʻringan markazi sifatida gullab-yashnagan. Uning sivilizatsiyalar chorrahasida joylashgan strategik joylashuvi uni ziyoratchilar va izlovchilar uchun ma'naviy ma'rifiy sohasi bilan o'ziga tortadigan ziyoratgohga aylantirdi.

Darvarzintepa ajoyib me'moriy qoldiqlarni ochib beradi. Stupalar, meditatsiya xujayralari va monastir uylari bir vaqtlar landshaftni bezatib, quruvchilarning me'moriy yorqinligini namoyish etdi.

Muqaddas Dalvarzintepa hududidan yorqin freskalarning parchalari topilgan. Ular nafaqat o'sha davrning badiiy nafisligini namoyish etadi, balki uning aholisining ma'naviy intilishlari uchun portal bo'lib xizmat qiladi.

Dalvarzintepa – buddizm san’ati xazinasi

Dalvarzintepa arxeologik durdona bo‘lib, bizni zamon yo‘laklarini kezib o‘tishga, qadimiy sivilizatsiya gullab-yashnashining guvohi bo‘lishga chorlaydi. Dalvarzintepa o‘zining me’moriy ulug‘vorligi, badiiy boyligi va ma’naviy jarangdorligi bilan bizni insoniyat ijodi va ma’naviy izlanishlarining bardavom merosini qabul qilishga chorlaydi. Uning muqaddas zaminlarini o'rganar ekanmiz, biz nafaqat tarixiy xazinani, balki insoniyatni asrlar davomida birlashtirishga bo'lgan abadiy intilishning yorqin eslatmasini ham topamiz.

Dalvarzintepaning tarixi meditatsiya va marosim amaliyotlari uchun ajratilgan joylarni ochib beradi. Uning beqiyos tarixiy qadriyatini e’tirof etib, asrab-avaylash bo‘yicha keng ko‘lamli ishlar amalga oshirildi.

Qoratepa, Fayoztepa va Dalvarzintepa arxeologik mo'jizalariga e'tibor qaratgan holda O'zbekistondagi buddizmning tarixiy ildizlari bo'ylab izlanishlarimiz davomida biz Markaziy Osiyo tarixining jozibali sahifasini ochish uchun harakat qildik. Buddizmning Ipak yoʻli boʻylab kirib kelishining ilk aks-sadolaridan tortib, bu qadimiy ziyoratgohlarni belgilab beruvchi meʼmoriy va sanʼat ulugʻvorligigacha, biz bu mintaqada ikki ming yil avval gullab-yashnagan dunyoga kirib bordik. Turli madaniyatlarning uyg'unligi va badiiy uslublarning uyg'unligi, bu arxeologik yodgorliklar misolida, Ipak yo'lining ko'p madaniyatli xarakteridan dalolat beradi.