Geologik ochilmalar - yer po’stining “darchasi” ularni ta’tiflash tartibi
Geologik sharoitning hozirgi holatini muayyan joy tabiiy sharoitini muayyan joy tabiiy sharoiti va joyning geologik rivojlanish xususiyati geologik – tektonik tuzulishini tadqiq etish orqali tasavur qilish mumkin. Geologiyadan avutoriyalarda olingan nazariy bilimlarni amaliyotda ko’rish kuzatish sinash uchun o’quv rejalarida dala amaliyotlari nazarda tutilgan. Audutoriyalardagi nazariy o’quv mashg’ulotlarning bevosita davomi bo’lgan dala amaliyotlari geologik - mineralogiya mazmundagi tadqiqotlar o’tkaziladi. Dastavval rel’efni o’rganish - geomorfologik iqlim va metiorologiya yer usti suvlarini tadqiq etish - gidrologiya tuproq qoplami, o’simlik hayvonot olami o’rganish - biogeografik mazmundagi dala tadqiqotlarini olib borish talab etiladi.
Geografik landshaft - THK larning komponentlarini alohida-alohida tadqiq etivchi daladag tekshiruv - qidiruv - kuzatuv ishlarini tartibi-sestemasi tarmoqli tadqiqotlar deyiladi. Kompleksning har bir komponentini alohida - alohida tadiq etishning bunday izchilligi va ketma – ketligini landshaft tarkibini tashkil etadigan komponentlarini har taraflama o’rganish uchun zarur. Har bir komponentning o’ziga xos kelib chiqish- shakllanish tarixi tarkibi tog’ jinsi va mineral sifatidagi tabiiy birikmalarning vaqt va makonda rivojlanish va o’zgarishini kompleksning o’ziga xos tarzda o’z o’rni borligini chuqurroq anglashga yordam beradi.
Ana shu o’ziga xoslikning har qaysi tarkibiy bo’lak – rel’ef iqlim suv tuproq, biokomponentni muayyan darajada hududda qanday jarayon va hodisalarning natijasi xususiy tabiiy j arayonning mahsuloti ekanligini aniqlash maqsadini ko’zda tutadiki bular tarmoqli tadqiqotlarning mazmun mohiyatidir. Tabiiy geografik tadqiqotlardan ko’zda tutilgan maqsad – har bir komponentning hududida namoyon bo’lganligini aniqlab tabiiy hududiy komplekslarning landshaft - avborot landshaft – resurs ekanliklarini baholashning aynan o’zidir
Shunday ekan rel’ef rel’efning tarkibidagi tog’ jinsi va minerallarni kompleksni vujudga keltirgan mikroiqlim sharoitini yer usti va yer osti suvlarini tuproq va biokomponentlarini aniq o’rganmasdan turib komponentlararo aloqa va bog’liqlikni joydagi barcha narsalar uzviy aloqada taraqqiyotda ekanligini ayni zamondagi kompleksning bu xususiyatida qaysi tomonga o’zgarish mavjudligi bilib olinadi. Alohidalik - komponenlarni tadqiq etishda umumiylik - kompleks bir butun sistema sifatida tabiiy namoyon bo’ladi.