Фонетик сатҳ бирликлари



Yüklə 0,96 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə20/66
tarix31.12.2021
ölçüsü0,96 Mb.
#112870
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   66
fonetik sath birliklari

 

1.2.2. URG‗U 

(Aksentema) 



Urg‗u so‗z tarkibidagi bo‗g‗inlardan birining boshqasiga nisbatan kuch-liroq 

ovoz  bilan  aytilishini  yoki  gaplardagi  ayrim  bo‗laklarning,  nutq  oqimidagi  ayrim 

frazalarning  maxsus  ohang  bilan  ta‘kidlanishini  ta‘-minlaydigan  supersegment 

elementlardan  biridir.  Urg‗u  fonema,  bo‗g‗in  yoki  frazadan  tashqarida  mavjud 

emas,  u  nutqda  shu  birliklar  bilan  birga  qatnashadi,  shunga  ko‗ra  urg‗uning 

                                                 

1

 Қаранг: Маҳмудов Ахмаджон. Ўзбек адабий тилида сўзларнинг фонетик структураси // Ўзбек тили ва биѐти, 1984, 2-сон. 30-34-бетлар. 




 

25 


quyidagi  tiplari  o‗zaro  farqlanadi:  1)so‗z  urg‗usi;  2)  sintagma  urg‗usi;  3)  ayiruv 

(ta‘kidlov) urg‗usi. 

I.  So‗z  urg‗usi  bevosita  so‗zga  aloqador  bo‗lgan,  so‗z  tarkibidagi  bo‗g‗in-

lardan biriga tushadigan urg‗udir. Fonetik tabiatiga, tushadigan o‗rniga va harakat 

qilish belgisiga ko‗ra so‗z urg‗usi har xil bo‗ladi. 


Yüklə 0,96 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   66




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin