O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi

Sterilizatsiyalashning gazli usuli 
 
Gazli  sterilizatsiya  yuqori issiqlikka  chidamaydigan ob’ektlarga qo’llaniladi. 
Bular  oynali  jarrohlik  asboblari,  kesuvchi  va  sanchiluvchi  asboblar,  ketgut, 
zondlar,  plastmassali  sintetik  kateterlardir.  Gazli  sterilizatsiyada  sporasid  ta’sirga 
ega  etilen  oksidi,  metil  bromid  va  uning  aralashmasi,  formaldegid  va  boshqalar 
qo’llaniladi. 
 
Kimyoviy eritmalar bilan sterilizatsiyalash 
 
Kimyoviy 
eritmalar 
asosan 
issiqlikka 
chidamsiz 
asboblarni 
sterilizatsiyalashda  qo’llaniladi.  Ularni  ko’pincha  sun’iy  polimer  materiallardan 
jarrohlik asboblari, rezina qo’lqoplarni sterillashda ishlatiladi. 
Namli  sterillashda  turli  aralashmalar  ishlatiladi.  Bular  tarkibida  xlor,  yod, 
oksidlovchilar,  kislota,  aldegidlar  tutuvchi  aralashmalar.  Ulardan  asosan  vodorod 
peroksidi  bilan  dezoksondan  foydalaniladi.  Vodorod  peroksidining  6%li  eritmasi 
18°Sda 6 soat, 60°Sda 3 soat mobaynida saqlanadi. Vodorod peroksidi eritmalari 
yopiq  idishda  saqlanib  tayyorlanganda  7  kun  mobaynida  ishlatilishi  mumkin. 
Dezokson  eritmasi  esa  faqat  tayyorlangan  kuni  ishlatiladi.  Buyumlarning 
zararsizlantirilganligini  tekshirish  uchun  ularni  Xottingerning  qandli  1%li 
glyukoza,  saburo,  tioglikon  oziq  muhitlarida  tekshirib  ko’riladi.  Agar  asbob 
uskunalarning  yuzasi  katta  bo’lsa,  ulardan  salfetka  bilan  surtma  olinadi. 
Salfetkaning  yuzasi  5x5  sm
2 
bo’lib  izotonik  eritma  yoki  sterillangan  suv,  1%li 
tiosulfat  eritmasi  bilan  namlanadi.  Olingan  surtmalarda  mikroorganizmlar  bor 
yo’qligi tekshiriladi. 
STERILIZATSIYANI 
TASHKILLASHTIRISH. 
Sterilizatsiyani 
markazlashgan  sterilizatsiya  bo’limida  (MSB)  o’tkazish  maqsadga  muvofiq 
bo’ladi.  MSBga  ishlatilgan  va  dastlabki  tozalangan  asboblar  qabul  qilinadi, 
asboblar  yuviladi,  jamlanadi,  sterilizatsiya  qilinadi  va  sterillangan  materiallar 
davolash  bo’limlariga  qaytariladi.  Sifatli  sterilizatsiya  qilish  va  uning 
samaradorligini  oshirish  uchun  markaziy  sterilizatsiya  bo’limi  xonalarini  bir-
biridan ajratilgan zararsizlantirilmagan va zararsizlantirilgan zonalarga ajratiladi. 
Zararsizlantirilmagan  zonada  sterillanmagan  mato,  shpris,  kateter,  jarrohlik 
asboblari  va  h.k.  qabul  qilish,  yuvish  va  quritish  xonalari,  buyumlarni  saqlash, 
tozalash anjomlari saqlanadi. 
Zararsizlantirilgan  zonada  sterillangan  buyumlar,  predmetlar  xonasi, 
taqsimlash, ekspeditsiya xonalari mavjud. 
Markaziy  sterilizatsiya  bo’limlarining  buyumlarni  ro’yxatga  olish  daftarida 
qabul  qilinayotgan  va  berilayotgan  buyumlar,  asboblar  nomi  va  soni  qatiy 
ro’yxatga  olinishi  shart.  Markaziy  sterilizatsiya  bo’limining  hamma  ishlari 
sterilizatsiya  jarayonlarining  qat’iy  to’g’riligi  asosida  tashkil  qilinadi.  MSBda 
sanitariya  va  epidemiyaga  qarshi  tartibga  qat’iy  rioya  qilinishi  shart.  MSBda 
ishlovchi  xodimlar  vaqti-vaqti  bilan  tibbiy  ko’rikdan  o’tkazilib  turilishlari  lozim. 
Bundan tashqari ular o’z malakalarini oshirib borishlari kerak. 

---

 
89