Dərs vəsaiti Bakı Biznes Universitetinin 20 illik yubileyinə bir töhfədir
Əmək məhsuldarlığı və onun yüksəldilməsi yolları
Yüklə 2 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 5.3. Əmək məhsuldarlığı və onun yüksəldilməsi yolları
Əmək məhsuldarlığı dedikdə əmək sərfiyyatının sə- mərəliliyi, məhsulun hər vahidinə sərf edilən əməyin sə- viyyəsi nəzərdə tutulur. Əmək məhsuldarlığının artırılma- sı məhsulun istehsalı üçün lazım olan iş vaxtının qısaldıl- ması deməkdir. Cəmiyyət, məhsulun hər vahidinə sərf olu- nan əməyi azaltmaqla hər işçi başına daha artıq miqdarda məhsul istehsal etmək və deməli, öz artan tələbatını daha dolğun təmin etmək imkanına malik olur. Əmək məhsul- darlığının daim yüksəldilməsi, istehsalının artırılması və təkmilləşdirilməsi üçün zəruri şərtdir. İstehsalında əmək məhsuldarlığını yüksəltmək üçün əməli yollar mövcuddur. Bu yollardan ən mühümü ağır sə- nayenin birinci növbədə inkişaf etdirilməsi və ən yeni tex- nikanın daha geniş tətbiq edilməsindən, işçilərin ümumi təhsil və mədəni səviyyəsinin yüksəldilməsindən əmək intizamının möhkəmləndirilməsi və onun ən yaxşı təşkili formalarının tətbiq edilməsindən və mövcud olan imkan- ların genişləndirilməsindən ibarətdir. Əmək məhsuldarlığının yüksəlməsi – istehsalı artır- maq, xalqın maddi vəziyyətini daha da yaxşılaşdırmaq və mədəni səviyyəsini daha da yüksəltmək yolunda həlledici şərtdir. Əmək məhsuldarlığını yüksəltmək uğurundakı müba- rizə, əsas fondlardan daha yaxşı istifadə edilməsi və mate- rial resurslarının daha artıq qənaətlə işlədilməsi ilə sıx sürətdə əlaqədardır. Fəhlə və qulluqçuların mədəni-texniki səviyyəsini yüksəltmək və onların istirahəti üçün daha yaxşı şərait ya- ratmaq məqsədilə ictimai istehsal artdıqca və əmək məh- 118 suldarlığı yüksəldikcə onların qazandığı nailiyyətlər çoxa- lar və gəlirləri artar. Hər fəhləyə düşən istehsalın artırılması, əməyin in- tensivliyini yüksəltmək, yəni müəyyən vaxt ərzində daha artıq miqdar əmək sərfi yolu ilə edilə bilər. Əmək mühafizəsini və təhlükəsizlik texnikasını ya- xınlaşdırmaq üçün sənaye müəssisələrində hər il böyük tədbirlər görülür. Bu şəraitdə sənayenin hər bir işçisi, özü- nün tam qüvvə və qabiliyyətləri daxilində vicdanla çalış- malıdır. Hər bir fəhləyə düşən istehsalın artırılması, əməyin məhsuldarlıq qüvvəsini yüksəltmək, yəni istehsalın texniki cəhətdən daha artıq silahlanması və işçilərin ixtisasının yüksəldilməsi nəticəsində eyni miqdar əməyin daha çox məhsul vermək qabiliyyətini artırmaq yolu ilə əldə edilir. Bu, müəssisələrdə (əmək müəssisələrdə) əmək məhsuldar- lığını yüksəltmək üçün əsas yoldur. Texnikanı durmadan tərəqqi etdirmək və kadrların mədəni-texniki səviyyəsini daima artırmaq haqqındakı obyektiv zərurət də buradan irəli gəlir. Sənayenin fəhlələri və mühəndis-texnik işçiləri istehsalın texnikası və texnologiyanın təkmilləşdirilməsinə hər vasitə ilə kömək etməyə və öz texniki biliklərini və məharətlərini daim yüksəltməyə çalışmalıdırlar. Müasir cəmiyyətdə hər bir zəhmətkeş nə qədər çox məhsul istehsal edirsə, öz əməyi müqabilində bir o qədər artıq haqq alır; cəmiyyət də, istehsalı daha da inkişaf etdir- mək və xalqın maddi rifahını yüksəltmək yolunda tədbir- lər görmək üçün bir o qədər artıq imkan əldə etmiş olur. Əmək məhsuldarlığının yüksək surətlə artmasını təmin et- mək işində dövlət mənafeyi ilə xalq mənafeyinin ayrılmaz 119 birliyi təzahür edir ki, bu da istehsalının əsas üstünlüklə- rindən biridir. Əmək məhsuldarlığının səviyyəsi bir sıra amilləri əsasən müəyyən edilir; həm də əmək məhsuldarlığını daha da yüksəltmək üzrə hər bir sənaye sahəsinin və hər bir müəssisənin özünə məxsus spesifik xüsusiyyətləri və ehti- yat mənbələri vardır. Bu amillərin bir qismi müəssisənin yerləşdirilməsi, onun kooperativləşmə əlaqələri, istehsalın müəyyən olunmuş həcmi və başqa şərtlərdən asılıdır. Əmək məhsuldarlığını yüksəltmək sahəsində bilava- sitə müəssisələrin özündən asılı olan amilləri aşağıdakı qruplara birləşdirmək olar: Yüklə 2 Mb. Dostları ilə paylaş:
|