Mehir Sözleşmesinin Hukuki Niteliği Seda İrem Çakirca' Özet

B a hçeşehir Ü niversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

---

M e h ir Sözleşm esinin Hukuki Niteliği
Yargıtay 1959 tarihli yukarıda anılan İçtihadı Birleştirme Karan sonrası 
verdiği artık yeknesaklaşmış kararlannda mehri kocanın evlenme sözleşmesi 
anında ya da devamı sırasında bazen de sona ermesi halinde kadına belirli bir 
mal, para veya ekonomik değeri olan bir şeyi armağan etmesi olarak kabul 
etmektedir92. Medeni Kanun’un, evlenme sözleşmesi sırasında kan kocadan 
birinin diğerine bir mal veya para vermesini ya da vermeyi vaad edip bir süre 
ertelemesini yasaklamamasından yola çıkan Yüksek Mahkeme, eski hüküm­
lere göre kurulmuş mehir sözleşmesinin, Medeni Kanun tarafından yasaklan­
mış bir hukuki ilişki olarak kabul edilemeyeceğini vurgulamaktadır93. Her ne 
kadar söz konusu İçtihadı Birleştirme Karan, Medeni Kanun’un yürürlüğe 
girmesinden önce yapılan evliliklerde belirlenen mehir sözleşmelerinin ge­
çerli olup olmayacağı tartışmasına yanıt vermekteyse de; Yargıtay 743 sayılı 
Medeni Kanun sonrasında gerçekleşen evlilikler öncesinde veya sonrasında 
yapılan mehir sözleşmelerini de geçerli kabul etmiştir94.
Yukarıda anılan Yargıtay kararlarından da anlaşılabileceği üzere mehri 
muaccel bağışlama, mehri müeccel ise ileriye yönelik bir bağışlama sözü 
olarak kabul edilmektedir. Koca dışında üçüncü bir kişinin de bağışlama 
sözü vermesi de geçerlidir. Ancak, bu durum, Türk Borçlar Kanunu’nun 
128. maddesinde düzenlenen üçüncü kişinin fiilini taahhüt olmayıp, Türk 
Borçlar Kanunu’nun 288. maddesinde hüküm altına alman bağışlama sözü 
vermedir.
V. MEHİR SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİ OLARAK 
KURULABİLMESİ İÇİN GEREKLİ OLAN ŞARTLAR
Yargıtay tarafından mehir sözleşmesinin bağışlama olarak kabul edilip, 
Türk hukukunda geçerli kabul edilmesiyle birlikte ihtilaf konusu olan mehir 
sözleşmelerinin geçerli bir şekilde kurulup kurulmadıklanna yönelik tartışma­
lar başlamıştır. TBK m.285’e göre bağışlama sözleşmesi, bağışlayanın sağla- 
rarası sonuç doğurmak üzere, malvarlığmdan bağışlanana karşılıksız olarak 
bir kazandırma yapmayı üstlendiği bir sözleşmedir95. Henüz edinilmemiş olan
92 Y. 1. HD. E. 2013/7586, K. 2013/10272, T. 19. 06.2013; Y. 1. HD. E. 2012/16654, K. 2013/3539, 
T. 08. 03. 2013; Y. 1. HD. E. 2011/8161, K. 2011/9851, T. 05. 10. 2011; Y. 1. HD. E. 2011/8023, 
K. 2011/10250, T. 13. 10. 2011; Y. 1. HD. E. 2010/9242, K. 2010/10342, T. 13. 10. 2010; Y. 1. 
HD. E. 2009/4577, K. 2009/6090, T. 27. 05. 2009.
93 YlBGK. E. 1959/14, K. 1959/30, T. 02. 12. 1959.
94 Y. 2. HD. E. 1965/4557, K. 1965/5028, T. 25. 10. 1965.
95 Honsell, Schweizerisches Obligationenrecht Besonderer Teil, Neuente, ergänzteundverbesserte 
Auflage, Stämpfli Verlag, Bern, 2010, s. 195; BaslerKommentar, Obligationenrecht I, Art. 1- 
529, 5. Auflage, Herausgegebenvon: Heinrich Honsell, Nedim Peter Vogt, Wolfgang Wiegand, 
HelbingLichtenhahn Verlag, Basel, 2011, Nedim Peter Vogt, Art. 239 N. 1.