O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

Tabiiy potentsial 
— tabiiy resurslar miqdori va sifati, ishlab chiqarishning ob-havo sharoiti. Tabiiy 
potentsial cheklangan va notekis joylashgan bo'ladi. Tabiiy potentsialni er, suv zaxiralari, o'rmon va er osti 
boyliklari, suv boyliklari, iqlim qulayliklari tashkil etadi. Ular iqtisodiyotga ko'maklashuvi yoki unga 
qiyinchilik tug'dirishi mumkin. Ammo tabiiy resurslar yaratgan to'siqlarni ilmiy va texnikaviy potentsial 
bartaraf etishi mumkin. Masalan, Yaponiya tabiiy resurslari kamyobligini yuksak texnika-texnologiya 
potentsiali vositasida ortig'i bilan qoplaydi.
Iqtisodiy potentsial unsurlari birgalikda amal qilib, bir-biridagi etishmovchilikni to'ldira oladi. 
Ulaming samarali amal qilishi uchun jamiatdagi iqtisodiy sharoit ulardan to'laroq foydalanish yuzasidan 
ham manfaatdorlik, ham javobgarlikni yuzaga keltirishi zarur. 
Iqtisodiy patentsialning o'sishini va 
samarali ishlashini ta'minlovchi kuch-bu 
e rkin bozor mexanizmidir.
23

---

§ 2. Fan-texnika taraqqiyotining mohiyati. Yangi texnika va texnologiyaning iqtisodiy
samaradorligi
Fan-texnika taraqqiyoti fan va texnikaning muttasil ravishda va o'zaro bog'liq holda 
rivojlanishidir. Ijtimoiy talab va ehtiyojlaming o'sishi ta'sirida Fan-texnika taraqqiyoti jadallashadi. Bu 
o'z navbatida tabiiy kuchlar va resurslarni insonga xizmat qildirish, ishlab chiqarishda zarur 
ma'lumotlarni aniq maqsadni ko'zlab qo'llash imkonini beradi.
Fan-texnika taraqqiyotini jadallashtirish tufayli:
•
Mehnat unumdorligini oshirishga erishiladi; 
•
Asbob-uskunalardan, moddiy resurslardan xom ashyolardan oqilona foydalanish zarurati yangi 
texnologiyaning vujudga kelishini ta'minlaydi; 
•
Ishlab chiqarishni samarali tashkil qilish imkoniyatlarini yaratadi; 
•
Texnika taraqqiyoti mutaxasislarni kasbiy mahoratini o'zgartiradi, shuningdek yangi kasblar 
vujudga kelishini ta'minlaydi; 
Fan texnika taraqqiyoti o'zaro bir-birini taqazo etadigan