O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

Texnik-ekspluatatsiya ko'rsatkichlari 
xar bir transportning xususiyatiga qarab aniqlanadi. 
Temir yo'l transporti bo'yicha texnik-ekspluatatsiya ko'rsatkichlariga quyidagilar kiradi:
1.
Vagonga to'g'ri keladigan statik va dinamik og'irlik.
2.
Poezdning o'rtacha massasi (brutto, netto); 
3.
Yuk vagonining texnik va uchastka tezligi 
4.
Vagonning aylanish vaqti; 
5.
Lokomativning o'rtacha sutkalik yurishi(km) 
6.
Yuk vagonining o'rtacha unumdorligi.
Vagonning statik og'irligi 
quyidagi formula bo'yicha aniqlanadi:
∑Р -yuklarxajmi;
K
v
-yuk ortilgan vagonlar soni. 
Vagonning dinamik og'irligi 
xarakatdagi statik og'irligiga teng. Vagonning aylanish vaqti-bu 
yuklangandan to ularni bo'shatishgacha bo'lgan vaqt.
Yuk vagonining o'rtacha unumdorligi(Pr) 
quyidagi formula bo'yicha hisoblanadi:
52

---

Bu erda: 
Nc-statik og'irlik;
1
o'rt
-o'rtacha masofa;
K-koffitsient;
T
o'rt
-yuk vagonining o'rtacha oborot vaqti.
Yuk tashishga bo'lgan talab xarakatdagi tarkibning kerakli soni, yoqilg'i, elektroenergiya tomonidan 
ham asoslanishi kerak. Yuk tashishni tartibga solishda transport vositalariga bo'lgan talabni aniqlashga, 
undan foydalanishni yaxshilash yo'llarini belgilashga katta ahamiyat beriladi. Yuk vagonlariga bo'lgan 
talabni (Py) aniqlashda quyidagi formula qo'llaniladi:
bu erda: 
tV- vagonning sutkalik aylanishi;
Nc-statik og'irlik;
K-vagonlarning rezerv koeffitsienti. 
53

---

§ 3. Aloqa infrastrukturaning muhim bo'g'ini
Aloqa O'zbekiston Respublikasi xo'jalik va ijtimoiy infrastrukturasining tarkibiy qismi bo'lib, 
aholi, xo'jalik subektlari, davlat idoralarining pochta, telefon, telegraf, radio va axborotning o'zga 
turlarini uzatish va qabul qilish hamda aloqa tarmog'i orqali jo'natilayotgan ashyolarni etkazib berishga 
bo'lgan ehtiyojlarining qondirilishini ta'minlaydi.