Noyob va radioaktiv metallar rudalarni qazish va qayta ishlash

 
Sulfatlar: angidrit, mirabalit. 
 
Angidrit-CaSO
4
-
Mineralning nomi (suvsiz) gipsdan farqini, yani tarkibida suvi 
yo`qligini ko`rsatadi. Singoniyasi rombik. Kristallari qalin tablitkasimon yoki 
prizmatik qiyofada. Odatda yaxlit donador massalar xolida uchraydi. Rangi oq, 
ko`pincha xavorang, kul rang, ba`zan qizgish tuslarida bo`ladi. Yaltirashi shishadek. 
Ulanish yuzasida sadafdek tovlanadi. Qattiqligi 3-3,5. Sol. Og`. 2,8-3,0. (Shaffof 
xillarida 2,96). Angidrit juda katta uyumlar holida cho`kindi jins qatlamlarida topiladi. 
Angidrit ximiyaviy cho`kindi mahsulot sifatida (qo`ltiqlarda va quriy boshlagan 
dengizlarda) deyarli, doimo gips bilan birga uchraydi. Angidrit qatlamlari yer yuziga 
chiqib qolganda osonlikcha gipsga aylanadi. Juda ko`p parmalangan skvajinalardan va 
tog`larda kovlangan joylardan olingan ma`lumotlarga qaraganda angidritning gipsga 
aylanishi yer yuzidan 100-150 m chuqurlikkacha sodir bo`lishi mumkin (pastroqda 
angidritning massalari yotadi). Angidrit tuz konlarida ayrim kristallar holida ham, 
qatlam va qatlamchalar, ba`zan galit, silvin, karnallit va boshqalar bilan qavat-qavat 
joylashgan nafis (qog`ozdek yupqa) qatlamchalar holida ham, juda ko`p topiladi. 
Angidrit ham, gips kabi, asosan yopishqoq moddalar (tsementlar) ishlab chiqarish 
uchun foydalaniladi.
 

---

Fosfatlar: apatit. 
Apatit-Ca[RO
4
]
3
(Cl,F,OH)
-Singoniyasi geksogonal. Ko`pincha olti yonli 
prizma, igna shaklida bo`lib, ba`zan kalta ustunsimon yoki tabletkasimon kristallar 
xolida uchraydi. Sol og`irligi-3,18-3,23. Aksariyat uzunchoq kristallar hosil qiladi. 
Donador, zich, mayda donador, ba`zan kundalang tomir-tomir va tuproqsimon 
massalar shaklida uchraydi. Cho`kindi jinslarda konkretsiya shaklida va tarkibida juda 
ko`p minerallar aralashgan uyumlari fosforit deb aytiladi.