Majlis – rasmiy doiralarda quyiladshan masalani muxokama qilish uchun bo`ladigan
yigilish va muxokama jaraeni.
Mazxab – shariat mazxablari. Islomda diniy xuquq tizimlari va yo`nalishlari VII – IX
asrlarga kelib shariatning shakllanishi jaraenida xuquqshunoslik, fikx sohasida juda ko`p
mazxablar yuzaga kelgan. Hozirgi vaqtda sunniylikda 4 ta mazxab – xanafiya, malikiya, shofi`i,
xanbaliya, shialikda bitta mazxab — ja`fariya saqlanib qolgan SHariat mazxablari diniy
aktalardan farq qiladi. Mazxablar umuman diniy xuquq doirasidan chiqmagan holda shariat
masalalarida engilroq yoki qattiq hukm chiqarish bilan bir—biridan farq kiladi. Hozir O`rta
Osiyoda xanafiya mazxabi hukmron
Makruh – shariat tushunchalaridan biri. Qat`iyan taqiq qilinmagan, lekin nomaqbul
hisoblangan va rad etilgan xatti— harakatlar makruh hisoblangan va bu uchun jazo
belgilanmagan
Malikiylar – Islomning sunniy oqimidagi mazxablardan biri bo`lib, Malik bin Anas asos
solgan. Bu mazxab tarafdorlari xuquq masalalarida ratsionalistik uslubga, ya`ni aqlga asoslangan
holda talkin qilishga qarshi chiqqan. Dastlab Xijoz va Madinada, keyin boshqa mamlakatlarda
tarqalgan
Imomiylar – shialikda asosiy oqimlaridan birining tarafdorlari, ya`ni Ali avlodiga
taalluqli 12 imomni tan oluvchi mu`tadil shialar Imomiylar 11 imom Xasan al–Askariy vafotidan
(873 yil) keyin uning yosh o`g’li Muhammadni oxirgi 12 chi imom deb tan olganlar.
Rivoyatlarga ko`ra, bu imom yuqolgan. Imomiylar uni «yashiringan imom», ya`ni maxdiy e`lon
qilganlar. U qaytib kelishi bilan adolat tantana kiladi, deb hisoblaydilar. «YAshiringan imom»ga
e`tiqod imomiylarning asosiy aqidalaridan biridir. Imomiylar shialarnish ancha ko`p tarqalgan
qismidir.
Ismoiliylar – VIII asr o`rtalarida arab halifalshida shia oqimi doirasida shakllanib X—XI
asrlarda yaqin va o`rta sharqda keng tarqalgan diniy maqsad tarafdorlari Mazxab shialarining
imom Ja`far al—Sodikning katta o`g’li Ismoil nomi bilan bog’liq. Imom Ja`far katta o`g’li
Ismoilni mahrum qilib kichik o`g’li Muso al— Kozimni voris qilib tayinlangandan keyin bundan
22
norozi bo`lgan Ismoil tarafdorlari Ja`far vafotidan so`ng uning o`g’li Muhammad ibn Ismoilni
imom deb tan olganlar. Keyingi davrlarda halifalikda ko`tarilgan juda ko`p qo`zg’olonlar va taxt
uchun kurashlarida ismoiliy ta’limoti dinii niqob bo`lib xizmat qilgan.