01 tutunamayanlar

partıman masasında yolcularla yemeklerini bölüştüler. Hi-
kâyeler dinlediler, hikâyeler anlattılar. Bazı istasyonlarda
bavullarını toplayıp trenden indiler; başka bir doğrultuya
giden bir trene bindiler.
Bir keresinde kompartımana uzun bıyıklı bir genç adam
girdi. Onunla arkadaş oldular. Gazeteciymiş. Röportaj yap-
maya Şarka gidiyormuş. Yeşil gözlü gazeteciyle uzun uzun
konuştular. Turgut ona, yeni saydığı birtakım düşüncelerin-
den bahsetti. İzlenimlerini anlattı. Turgut’un şehrinden iz-
ler taşıyordu bu genç gazeteci. Taze bilgilerle ve kendine
güvenle doluydu. Beyaz dişlerini göstererek gülerken
umutla ve kesinlikle ifade ediyordu düşüncelerini. Onu
yenmek zordu. Turgut’un, bu kadar açık gerçekleri göreme-
mesine şaşıyordu. Tozlu ve köhne anlayışlara, canla başla
saldırıyordu. Turgut, bütün içinden geçenleri genç gazeteci-
ye vermek istedi. Ne yazık: inandırma gücünü bulamıyordu
kendinde. Sözlerinin yarısında konuşmaktan vazgeçiyordu.
Kimseyi değiştirmek istemiyordu. Bunun gerekli olduğuna
inanamıyordu artık. Bu nedenle, genç gazetecinin sözlerine
714

---

kanmış göründü. Onun, sevinçle, düşüncelerini kabul ettir-
mesine göz yumdu. Daha çok genç, Olric. Duygu ve düşün-
celerinin etkisini görmeye ihtiyacı var. Ona yardım etmeli-
yiz. Onu kırmamalıyız. Birkaç saat içinde bir insanın dü-
şüncelerini değiştirebildiğini görmek ona gurur verecektir:
kendi düşüncelerini değerlendirmesini kolaylaştıracaktır.
Bizi de daha çok sevecektir. Kendisini ispat etmesine fırsat
verelim. Ya büyüyünce uslanmaz bir eleştirmeci olursa,
efendimiz? Buna engel olmaya zaten gücümüz yetmez, Ol-
ric. Onu biz bozmayalım. Bırakalım anlatsın, döksün için-
dekileri. Ona, ayıklama imkânı verelim. Birçok gerçeği ka-
bul ettiğimiz gibi, onun gerçeğini de kabul edelim. Heye-
canlarının körleşmesine yol açmayalım. Bizim gibi sabaha
kadar düşünecek değil ya; birazdan uykuya dalar.
Onu uyurken seyrettiler. Düşünceleri, kimseyi rahatsız
etmesin diye koridora çıktılar. Turgut sigara içti ve koridor
ışığının aydınlattığı kadar dışarıya baktı.
Gazetecinin adresini aldılar: ona yazmaya söz verdiler.
Birkaç güne kadar taşınacakları için ona adreslerini vereme-
diler. Onu da bir peronda bıraktılar el sallayarak.
Trendeki yaşayışın görgü kurallarına alıştırdılar kendile-
rini. Kompartımana yeni gelenlerin bavullarını yerleştirme-
lerine yardım ettiler, tuvaletin kapısı önünde sabırla bekle-
mesini öğrendiler, kompartımanda herkesle birlikte uyuma-
ya çalıştılar. Turgut, yıllardır özlediği uzun yolculuğun tadı-
nı çıkarıyordu. Bu yaşayışa kendini o kadar kaptırmıştı ki
gece uyumayan çocukların ağlamasına bile aldırmıyordu.
İleride sizi bekleyen bir istasyon daima vardı ve bacakları-
nızın uyuşmasını gidermek her zaman mümkündü peronda
dolaşarak.
İyi ve kötü trenlerde yolculuk ettiler. Bir trende, istasyon-
da durdukları zaman ışıklar sönüyordu. Bazen saatlerce
715

---

karşı yönden gelen treni bekliyorlardı karanlıkta. Bazısının
da kompartıman kapıları kilitlenmiyordu. Aynı zamanda
yavaş giden bu trenlere yolda hırsızlar atlayarak yolcuların
eşyasını çalıyorlarmış. Her şeye razı oluyorlardı. Genç gaze-
teciye adresleri olmadığını söylemeye utanmışlardı. Oysa,
treni adres olarak gösterebilirlerdi. Nasıl düşünememişlerdi
bunu? Fakat, hangi treni gösterecektik, efendimiz? Her
trenden inerken kondüktöre haber bırakabilirdik, Olric. İn-
san bir evden taşınırken nasıl eski evine yeni adresini bıra-
kırsa, öyle yapabilirdik. Çocuk gibi oldunuz, efendimiz.
Evet, çocuklaşıyorum Olric: trencilik oynuyorum. Bütün
oyunları nasıl oynamışsam bunu da öyle oynayabilirim Ol-
ric: istediğim gibi. Trenin dışında, duran dünyaya aldırmı-
yorum artık. Gazeteciyi bile dışımızda, geride bıraktık.
Onunla inmeyi düşündüm bir an için. Onunla yeniden dü-
şünmeye başlamayı istedim. Yeni bir düzenin içine girmek-
ten korktum, Olric. Belki de -dediğin gibi- biz artık bir ya-
nımızla onlardan uzaktayız. Bunu, onlara hiçbir zaman bel-
li etmeyeceğiz. Yolumuza çıkan herkese saygı göstereceğim.
Bırakalım bunları artık, Olric. Tren yavaşladı: bir istasyona
yaklaşıyoruz. Aşağı inip bacaklarımızı dinlendirelim biraz.
Trenden indiler, perondaki insanların arasına karıştılar.
Yolcular, Turgut Özben’den ve onun aklından çıkmayan Se-
lim Işık’tan habersiz, trene binmenin telaşı içinde koşuşu-
yorlardı. İstasyon binasının önünde duran hareket memu-
ru, kimseye bakmadan dalgın dalgın yürüyen ve kendi ken-
dine mırıldanan bu adama dikkatle baktı. Sonra, karşı yön-
den bir tren geldi: istasyona girdi. Yolcular ve Turgut, trenin
arkasında kayboldular.
716

---