Tablo : Nüfus ve Mekansal Dokularla ilgili ABP Önlemlerinin Potansiyel Etkileri – Mekansal Politika
Çevre Bileşeni: Nüfus ve Mekansal Dokular
|
ABP POLİTİKASI ÖNLEMİ 1.2.3: Yeni yapılan ve dönüşüme tabi tutulan alanların planlı, sürdürülebilir, sosyal içermeye ve afet risklerine duyarlı bir mekan politikası temelinde gerçekleştirilmesi ile mekan kalitesi arttırılacaktır.
|
Çevre Bileşeni
|
Gösterge/ler
|
Çevresel etki
Tespit ve kısa açıklama
|
Alansal ölçek
İlgili alt bölgeler
|
Sosyal donanım ve hizmetlerin yerleşim alanlarına dengeli bir şekilde dağıtılması ve yeni gelişme projelerinin tasarım kalitesinin artırılması
|
Hastaneler, okullar, polis karakolları, çocuk Bakım evleri, huzurevleri, itfaiye binaları vb. sayısına ilişkin ilçe bazlı bilgilendirme
Yeni yerleşim alanlarında hektar başına konutlandırma
|
Bu politika, yaşam kalitesinin ve kentsel dönüşüm standartlarının yükseltilmesi konusunda artan nüfusun beklentilerini karşılamaya yönelik önemli olumlu etkiler yaratabilir.
Birincil/ikincil: birincil
Olasılık/kesinlik: Yüksek
Geçici veya kalıcı: kalıcı
Süre: orta - uzun vadeli
Miktar ölçümü:
|
Bütün alt bölgeleri ilgilendirebilir
Ancak çoğunlukla:
Ankara Merkez
Alt bölge V. (Akyurt, Elmadağ, Kazan ve Polatlı ilçeleri)
Alt bölge IV. (Ayaş, Beypazarı, Güdül ve Nallıhan ilçeleri)
|
Politika Önlemi oluşturulması için önerilen değişiklikler:
|
Etki azaltım/İyileştirme Önlemleri:
|
Uygulama koşulları: Yerel Yönetimlerin kapasitesinin, yöre halkının problemlerine etkin çözümler getirebilecek ve yerel fırsatlar yaratacak şekilde artırılması gerekir.
|
İzleme süreci önlemleri:
- İzlenecek tekil eylemler: Belediye/ilçe mekansal ve kalkınma planları
- İzleme süresi: Yıllık
- Doğrulama kaynakları: Belediyeler ve yetkili makamlar
- Göstergenin beklenen gelişiminde meydana gelen sapmalar:
- Dikkate alınacak iyileştirme eylemleri: Kentsel sürdürülebilir büyüme ilkelerinin entegrasyonu - Belediye Planları için konuya özel Rehberler sağlanması
|
Tablo : Nüfus ve Mekansal Dokularla ilgili ABP Önlemlerinin Potansiyel Etkileri – Sosyal Politilkalar
Çevre Bileşeni: Nüfus ve Mekansal Dokular
|
ABP POLİTİKASI ÖNLEMİ 1.1.10: Alt bölgelerden dışarı göçü azaltmak için ilçelerde sosyal ve fiziki altyapı hizmetleri, özgün mesleki eğitim imkanları ve yöresel unsurları ortaya çıkaracak istihdam alanları geliştirilecektir.
ABP POLİTİKASI ÖNLEMİ 1.1.11: Alınan yüksek göçün temel kamu hizmetleri üzerinde oluşturduğu yük tespit edilecek ve ihtiyaçların karşılanmasına yönelik tedbirler alınacaktır.
ABP POLİTİKASI ÖNLEMİ 1.2.5: Göçle gelen nitelikli beşeri kaynak bölgenin kalkınmasına hizmet etmek üzere değerlendirilecek ve istihdam alanları genişletilecektir.
ABP POLİTİKASI ÖNLEMİ 2.1.7: Kırsal alanlarda alternatif gelir ve istihdam alanları belirlenecek ve desteklenecektir.
|
Çevre Bileşeni
|
Gösterge/ler
|
Çevresel etki
Tespit ve kısa açıklama
|
Alansal ölçek
İlgili alt bölgeler
|
Kırsal kesimlerin ve göç bölgelerinin güçlendirilmesi ile göç yönetiminin gerçekleştirilmesi
Kırsal bölgelerdeki minimum refah düzeyinin ulusal ortalamayı yakalaması
|
İlçe ölçeğinde nüfus yoğunluğu
İlçe ölçeğinde göç oranları
|
Göç akımının barındırılabilmesi ve istihdam için eşit fırsatlar yaratılabilmesini amaçlayan bu politikaların uygulanması ile, olumlu sosyal/ekonomik etkiler ortaya çıkması öngörülmektedir.
Ancak, bu sosyal etkiler, yeterli kentsel gelişim altyapıları ile desteklenmeyebilir. Bu durumda, göç akınlarının yoğunlaşacağı bazı sınırlı alanlarda olumsuz çevresel etkiler meydana gelebilir.
Gereken yeni istihdam alanları ve sürdürülebilir kent formu ile beyin göçü kontrol altına alınamazsa veya sadece belirtilen alt bölgelerde konumlandırılırsa, dengesiz nüfus artışı olacak, işsizlik oranı artacak ve refah düzeyi düşecekrve sonuç olarak olumsuz etkiler ortaya çıkacaktır.
Birincil/ikincil: Birincil
Olasılık/kesinlik: Yüksek
Geçici veya kalıcı: kalıcı
Süre: orta - uzun vadeli
Miktar ölçümü:
|
Ankara Merkez
Alt bölge V (Akyurt, Elmadağ, Kazan ve Polatlı ilçeleri)
Çubuk
Şereflikoçhisar
Beypazarı
|
Politika Önlemi oluşturulması için önerilen değişiklikler:
|
Etki azaltım/İyileştirme Önlemleri:
|
Uygulama koşulları:
Yerel Yönetimlerin kapasitesinin, yöre halkının problemlerine etkin çözümler getirebilecek ve yerel fırsatlar yaratacak şekilde artırılması gerekir.
Yeterli altyapı ve konut olanakları sağlanarak, yeni periferik yerleşim alanlarında Sürdürülebilir Kent/Çevre standartları sağlanmalıdır.
|
İzleme süreci önlemleri:
- İzlenecek tekil eylemler: Belediye/ilçe mekansal ve kalkınma planları
- İzleme süresi: Yıllık
- Doğrulama kaynakları: Belediyeler ve yetkili makamlar
- Göstergenin beklenen gelişiminde meydana gelen sapmalar:
- Dikkate alınacak iyileştirme eylemleri: Kentsel sürdürülebilir büyüme ilkelerinin entegrasyonu - Belediye Planları için konuya özel Rehberler sağlanması
|
Tablo : Mobilite ile ilgili ABP Önlemlerinin Potansiyel Etkileri
Çevre Bileşeni: Mobilite
|
ABP POLİTİKASI ÖNLEMİ 1.1.3: Toplu taşımanın kent içi ulaşımdaki payı artırılacak ve farklı ulaşım türleri arası entegrasyon geliştirilecektir.
ABP POLİTİKASI ÖNLEMİ 1.1.4: Yeni raylı sistem güzergahları oluşturulacak ve toplu taşımadaki raylı sistem kullanım oranı artırılacaktır.
ABP POLİTİKASI ÖNLEMİ 3.1.4.: Raylı ve diğer çevre dostu ulaşım (yaya, bisiklet, doğalgazlı otobüsler vb.) sistemlerinin kent içi ulaşımdaki payı artırılacaktır.
|
Çevre Bileşeni
|
Gösterge/ler
|
Çevresel etki
Tespit ve kısa açıklama
|
Alansal ölçek
İlgili alt bölgeler
|
Sürdürülebilir ve çevre dostu bir ulaşım sistemi geliştirilmesi
Toplu taşımada müşteri memnuniyetinin artırılması
Yol kullanıcılarının memnuniyetinin artırılması
Kalabalık toplu taşımanın azaltılması
Raylı sistemleri kullanan yolcu sayısının, 2023 yılında bütün ulaşım yöntemlerinin >%10’una kadar çıkarılması (Türkiye’de, 2018 için %7,1)
Karayolu ile seyahat eden yolcu sayısının 2023’te %72’ye düşürülmesi
|
Ulaşımda türel dağılım
Ankara’daki bütün ulaşım yöntemleri içinde demiryolu ulaşımının %’si
|
Sürdürülemez ulaşım şekilleri ile seyahat ihtiyacını azaltan, yürüme, bisiklet, toplu taşıma gibi daha sürdürülebilir ulaşım sistemlerini ve şehrin erişilebilirliğini desteklerek, seyahat ihtiyacını azaltarak, şehri konsolide ederek, Önemli Olumlu Etkiler yaratan çok sayıda politika vardır.
Hareket ve ulaşım Politikalarının büyük kısmının, yerleşim ve kentsel faktörler üzerinde genel olarak Önemli Faydalı Etkileri olduğu tespir edilmiştir.
Herhangi bir önemli olumsuz etki bulunmamıştır.
Birincil/ikincil: birincil
Olasılık/kesinlik: orta/yüksek
Geçici veya kalıcı: kalıcı
Süre: orta - uzun vadeli
Miktar ölçümü: mümkün
|
Bütün alt bölgeleri ilgilendirebilir
|
Politika Önlemi oluşturulması için önerilen değişiklikler: Şehirdeki trafiğin yönetiminin ve kontrolünün iyileştirilmesi, iç ve dış sürdürülebilir erişilebilirliğin artırılması, yol emniyetinin artırılması, ulaşım altyapısı inşaat çalışmalarının etkisinin azaltılması ve ulaşım sisteminin olumsuz çevresel etkilerinin minimuma indirilmesi
|
Etki azaltım/İyileştirme Önlemleri:
Özel taşıt kullanımının azaltılması ve toplu taşıma kullanımın artırılması teşvikler
Metro hatlarının diğer toplu taşıma sistemleri (otobüs, dolmuş, vb.) ile fiziksel entegrasyonu
|
Uygulama koşulları:
Kompakt ve konsolide bir şehri destekleyen entegre bir ulaşım ağı sağlanması
|
İzleme süreci önlemleri:
- İzlenecek tekil eylemler: Measures for improving mass transports wihtin the city
- İzleme süresi: Yıllık
- Doğrulama kaynakları: EGO
- Göstergenin beklenen gelişiminde meydana gelen sapmalar:
- Dikkate alınacak iyileştirme eylemleri:
|
Yetkili Kurumlar (Bakanlıklar, İl Yönetimleri) bu anlamda, konutlandırma vb. için kullanılmadan önce uyulacak olan arazi kullanım standartları konusunda özenli ve güncel analizlerle desteklenen net esaslar belirlemelidir. İl düzeyinde ve yıllık olarak, her yerel yönetim bölgesindeki uygun arazileri ve o arazilerde tahmini yoğunluklarda sağlanabilen konut birimi miktarını (örn. hektar başına 135 birim) gösteren, BarınmA için Arazi Uygunluk Raporu hazırlanmalıdır. Şehrin, üzerinde sürdürülebilir kompakt yaşamın gerçekleştirilmesi gereken imarlı ve hizmet sağlanan sınırlı bir arazi stoğuna sahip olduğu bilinmelidir.
ABP, şehrin konsolide edilmesini ve arazinin verimli kullanımının maksimuma çıkarılmasını kilit bir hedef olarak tutmalıdır. ABP’nin ortaya çıkardığı yerleşim stratejisi, Metropol Bölgesi’nin, yapılaşmış mevcut ayak izleri kapsamında konsolidasyonunun ve yoğunluk artışının devam ettirilerek, mevcut varlıklardan – toplu taşıma, sosyal altyapı, rekreasyona uygun açık alanlar, vb. – maksimum fayda sağlayabilmesine politikalar açısından büyük bir önem vermelidir.
İl Meclisi’ne, 30 – 50 yaş aralığına giren bazı kesimlerin şehir merkezine taşınmasının teşvik edilmesine ilişkin bir konu gündeme gelebilir. Bu seçeneğin, enerji tasarrufu ve sürdürülebilirliği açısından faydaları vardır. Ayrıca, çok kaliteli yerleşim yerleri ve tesisler, çok kaliteli halka açık alanlar, parklar, okullar ve alışveriş merkezleri gibi başka konuları da odak noktası haline getirecektir.
Mekansal dokular ve yerleşim yerleri açısından, ABP aşağıdakileri gerçekleştirebilen politika seçeneklerini sunmalıdır:
-
Daha fazla konut birimi talebinin sınırlandırılması ve imarlı ve hizmet sağlanan arazi stoğunun sınırlı olması
-
Gelecekte gelişecek olan alanlara ve/veya fazla yoğunluğa sahip olacak alanlara hizmet verecek yeterlilikte altyapı sağlanması
-
Trafik kaynaklı hava emisyonlarının azaltılması
-
Konut, yoğunluk ve yer kalitesinin, yeterli sosyal tesisler ve hizmetlerle desteklenmesi
-
Artmakta olan nüfus yoğunluğunu destekleyecek kaliteli ilave açık alanlar sağlanması
-
Mevcut yeşil alanların ve rekreasyon alanlarının korunması ve iyileştirilmesi
-
Su temini, depolanması ve arıtımının tamamının, yakın gelecekte şehir için en önemli konular olacağı göz önünde bulundurularak şimdiki ve gelecek nesillerin, temiz, kolay erişilebilir su sağlayabilecek ve atıkların bertarafını sağlayabilecek kapasiteye sahip su ve sanitasyon sistemleri ile desteklenmesi
-
Bu ortak bölgesel konulara müdahale edebilmek için İl’deki diğer planlama makamları ile daha fazla işbirliği yapılmasının sağlanması
Bölgesel kalkınma politikalarının aşırı derecede dengesiz olmasının önüne geçebilmek için, çevre ilçelerdeki yerel ekonominin ve sürdürülebilir kırsal kalkınmanın harekete geçirilmesi konusunun çok dikkate alınması gerekir. Kentsel ve çevresel planlama/yapım/yönetim, yerleşim politikalarının dikkatli bir şekilde planlanmasına ve uygulanmasına bağlıdır.
Bu bağlamda, yaşlı nüfusun farklı tüketim modelleri ile bağlantılı sosyal ve çevresel konuların göz önünde bulundurulması ve hatta ildeki (merkez veya çevre ilçeler?) bu yaş gruplarının konumlandırılmasına yönelik olasılıkların da dikkate alınması gerekir.
6. HAVA KALİTESİ
ABP önlemlerinin çoğu, hava kalitesi üzerinde nötr veya orta düzeyde-önemli olumlu etkileri işaret etmektedir, örn.:
-
kirletici emisyonların havalandırılması ve erişilebilir kamusal alanların artmasıyla, mekanlardaki bitki örtüsü yoluyla kirletici emisyonların emilmesi (ABP Politika Önlemi N. 1.1.2);
-
trafikte araç sayısının azalması sonucu trafikten kaynaklanan kirletici emisyonların azaltılması (ABP Politika Önlemi N. 1.1.3)
-
kent içi toplu taşımada raylı sistemlerin oranının artmasıyla motorlu ulaşımdan kaynaklanan kirletici emisyonların azaltılması (ABP Politika Önlemi N. 1.1.4)
Ancak, aşağıda verilen planlanmış önlemlerden yalnızca iki tanesi, ilgili tablolarda da görülebileceği gibi, hava kalitesinde olumsuz etkilere işaret etmektedir:
-
ABP Politika Önlemi N. 1.1.1: kent planlarında sürdürülebilir kentsel büyüme ilkeleri benimsenecek ve uygulanacaktır,
-
ABP Politika Önlemi N. 2.1.1: özellikle savunma, havacılık, makine, tıbbi cihaz, elektrikli makine sektörleri için üretim süreçlerindeki dahili ileri teknolojinin payının artırılması için önlemler alınacaktır.
Aşağıdaki tablolarda hava kalitesinde hem olumlu hem de olumsuz etkilere yol açacak olan her bir ABP politikası önleminin değerlendirmesi özetlenmiş ve yorumlanmıştır:
hava kalİTESİne İLİŞKİN FARKLI ABP POLİTİKALARI/ÖNLEMLERİNDEN KAYNAKLANAN POTANSİYEL ETKİLER
Çevre Bileşeni: HAVA KALİTESİ
|
ABP POLİTİKASI ÖNLEMİ 1.1.1: Sürdürülebilir kentsel büyüme ilkeleri kent planlarında benimsenecek ve uygulanacaktır.
|
Çevre Bileşeni
|
Gösterge/ler
|
Çevresel etki
Tespit ve kısa açıklama
|
Alansal ölçek
İlgili alt bölgeler
|
1. 2019’da yıllık ortalama SO2 konsantrasyonlarının 20 µg/m3’e; günlük ortalama konsantrasyonların 125’e düşürülmesi
2. 2024’te yıllık ortalama NO2 konsantrasyonlarının 40 µg/m3’e düşürülmesi
3. 2019’da yıllık ortalama PM10 konsantrasyonlarının 40 µg/m3’e düşürülmesi
|
SO2, NO2, PM10 konsantrasyonları
|
Bu politika, planlama aşaması dikkatli değerlendirilmezse, orta-uzun vadede (5-25 yıl) önemli olumsuz etkiler meydana getirebilir.
Kompakt kentsel gelişimin, hava kalitesi üzerinde hem olumlu, hem de olumsuz etkileri olabilir.
Yüksek yoğunluklu gelişim araba bağımlılığını, enerji tüketimini azaltabilir, ve seyahat edilen mesafedeki düşük emisyonlarla sonuçlanabilir, ancak aynı zamanda sınırlı bir alanda pek çok faaliyetin konsantrasyonuna bağlı olarak hava kirliliğinde düşmeye de yol açabilir. Araştırma sonuçlarına göre, olumsuz etkiler olumlu etkilere göre görece daha fazladır (Cho & Choi, 2014) Topoğrafik yapı ve meteorolojik şartlar, şehir merkezindeki topoğrafik şartların olumsuz hali, atmosferik yayılım ve hava kirleticilerinin seyrelmesine bağlı olarak sıkışık kentsel gelişimin olumsuz etkisini artıracaktır.
Şehir merkezinde artan yoğunluk hava kirliliği emisyonlarını artıracaktır.
Birincil/ikincil: ikincil
Olasılık/kesinlik:yüksek
Geçici veya kalıcı: kalıcı
Süre: orta - uzun vadeli
Miktar ölçümü: mümkün değil
|
Ankara - şehir merkezi
|
Politika Önlemi oluşturulması için önerilen değişiklikler: Kentsel gelişim ve yayılı kentsel kalkınmanın Ankara şehir merkezine hava kalitesinin etkisi, uzun dönemli kentsel kalkınmanın planlanlama aşamasında dikkatle alınmalıdır.
|
Etki azaltım/İyileştirme Önlemleri:
-
Şehir merkezinde daha fazla konutlaşma, kentin arazisinin topoğrafik yapısından dolayı mümkün mertebe sınırlandırılmalıdır.
-
Şehir merkezinde yeşil alanlar mümkün mertebe artırılmalıdır.
-
Eğer kısa dönem planlamasında daha fazla konutlaşma engellenemiyorsa, yeni binalardaki kat sayıları uzun binaların olumsuz etkilerini önlemek için sınırlandırılmalıdır.
|
Uygulama koşulları:
|
İzleme süreci önlemleri:
- İzlenecek tekil eylemler:
- İzleme süresi:
- Doğrulama kaynakları:
- Göstergenin beklenen gelişiminde meydana gelen sapmalar:
- Dikkate alınacak iyileştirme eylemleri:
|
Tablo : ABP Önlemlerinin Hava Kirliliğiyle İlgili Potansiyel Etkileri
Çevre Bileşeni: HAVA KALİTESİ
|
ABP POLİTİKA ÖNLEMİ N. 1.1.2: Kent merkezinde ve komşu alanlar ölçeğinde erişlebilir kamusal alanlar korunacak ve artırılacaktır.
|
Çevre Hedefi
|
Gösterge/ler
|
Çevresel etki
Tespit ve kısa tanım
|
Alansal ölçek
İlgili alt bölge
|
1. 2019 itibariyle, SO2 konsantrasyonu yıllık ortalamasının 20 µg/m3’e, günlük ortalamasının 125’e düşürülmesi.
2. 2024 itibariyle, NO2 konsantrasyonu yıllık ortalamasının 40 µg/m3’e düşürülmesi.
3. 2019 itibariyle, PM10 konsantrasyonu yıllık ortalamasının 40 µg/m3’e düşürülmesi.
|
SO2, NO2, PM10 konsantrasyonları
|
Bu politika, kentsel havalandırmaya katkıda bulunacağı için, orta-uzun vadede (5-25 yıl) orta düzeyli olumlu etkiler yaratabilir.
Açık alanların korunması ve parklar yaratılmasıyla da ağaçlar ve başka bitki örtüleri korunacaktır. Bu bitki örtüsü, kent merkezinde hava kalitesinin artırılması açısından önemli bir rol oynar.
Erişilebilir kamusal alanlar kirletici emisyonların havalandırılmasına destek olacak ve mekanlardaki bitki örtüsü kirltici emisyonları emecektir.
Dolayısıyla, bu önlem hava kirliliğine yol açan emisyonların azaltılmasına katkıda bulunacaktır.
Birincil/ikincil: ikincil
Olasılık/kesinlik: orta derecede
Geçici veya kalıcı: kalıcı
Süre: orta – uzun vade
Ölçüm: olası değil
|
Ankara- kent merkezi
|
Politika Önlemi oluşturulması için önerilen değişiklikler:
|
Azaltım Önlemleri:
|
Uygulama koşulları:
|
İzleme süreci önlemleri:
- İzlenecek tek eylemler:
- İzleme süresi:
- Doğrulama kaynakları:
- Göstergenin beklenen gelişimde meydana gelen sapmalar:
- Dikkate alınacak iyileştirme eylemleri:
|
Dostları ilə paylaş: |