Gözardı(tehmiş) edilmiş cemaatları etkili bir şekilde savunan "seam" programının yardımıyla gerçekleşen .
"Kerkük'te çekişmelere son verip barışı yapmak için Gençlerin rolü ve çabası"
Adı Geçen Hocaların Gözetiminde :
Safa Hüseyin Ali, Kerkük üniveristesi – kanun Fakültesi hocası
Mühenned Bünyan Salih, Kerkük Üniversitesi – kanun Fakültesi hocası
Hanan Hasan Şükür – Kerkük Üniversitesi idare-İktisat Fakültesi hocası ,
Katılımcı Öğrencilerin adları :
--------------------------------------
İpek Ali Hüseyin
Ahmet Necmettin Ahmet
Mehmet Feridun Faik
Bahır Casim Mehmet
Mehmet Nihat Talat
Abdülhamit Cevdet Behcet
Ali Tahsin Abdurrahman
Mustafa Osman Mahmut
Suheyb Emin Hüseyin
Abdullah Reşit Casim
Mehmet Sinan Adnan
Yahya Şemsettin Ali Merdan
Çeviri : Aydın Kerkük
Müellifin onayıyla tasarruflu
Kısaltmalı olarak çevirilmiştir
Önsöz
Irak gençleri genel olarak korkunç bir geri kalmışlık içinde yıpanarak çok kiritik bir dönemden geçmektedir .
Yıldan yıla artan bu ortamın içinde inleyen bu gençlik daha fazla dayanmayarak gönül kırılığına , güvensizliğe kapılmış, ve perişan bir duruma düşmüştür .
Buna ilaveten onların anne ve babaları, ve onların yorgunluklarına, acılarına, ortak olan büyükleride, üzerek hayal kırıklığına uğratmaktadırlar .
Irak'ta geçen dönemlerde işbaşına gelen hükümetler, tüm çabalara rağmen, kalkındırmayı , yapım hareketini başarmayıp tasarladıklarını yerine getirmediler .
Bugün Irak'ta insanlar arasında işsizlik, had safhasına ulaşarak günden güne artmakta olup binlerce aileleri kasıp kavurmaktadır .
Diğer yandan ise siyasi krizler üst üste gelerek ne gerçek bir kalkınma projesi, ne hizmet çabaları, barını vermeden boşu boşuna yol alıp gitmektedir .
İşte öylece krizler artarak yaşam ortamında farklılıklar büyüyüp ne ölçü nede bir hesap kalmamıştır .
Bütün bu saydıklarımız genç bir insanın nefsiyetinde etki yaradıp kendini garip sayarak ve gidip gurbette yaşamaya karar vermeyi düşünmüştür.
Irak'ta Irak insanın problemleri hiçte sayıya gelmez bir halde olup, bir yandan, vatan ve kimlik krizi, diğer yandan konut yokluğu , daha açıkcası hatta serbest yerleşim ve açılım krizleri yaşayıp dert üstüne dert ekleyerek tüm genç neslin hayatını sanki tünelde olduğu gibi karanlıklar içinde ezip çürütmektedir.
Bu uğurda gelip geçen hükümetlerin hiçbirisi ne arazi ıslahı yaptılar, ne fabrikalar kurdular nede kalkınmaya özen gösterdiler.
Onun için Irak'ın, ilerleme durumu diğer devletlerden farklı oldu hatta ölçülmez oldu .
Öylece bütün bu saydıklarımız gençlik için büyük problemler oluşturdu .
İşte Irak toplumunun bir parçası olan Kerkük gençliği, bu problemlerden payını alıp gayet derecede etkilendi ve çekişmelerin baş göstereceği
anların gelip çattığını his etmeye başladı .
Öyleyse bu durumun önüne geçmek için ne yapmalı, ve ne önlemler alınmalı, çünkü Kerkük gençliği artık kendini karanlık ve kapalı bir yolda olduklarını görmektedirler.
O zaman bu duruma bir an önce çözüm bulmak için ve kerkük gençliğine hizmet etmek için yeni ve mükemmel istiratijilere ihtiyaç duyulmaktadır .
Burada çok önemli bir konunun üstünde durmak istiyoruz ki, oda çalışma yoluyla çözüm getirmektir. Aslında bu konuda çalışmak isteyen araşdırıcılar kaynak kıtlığından dolayı büyük zahmetlikler çekmektedirler .
Diğer yandan ise tedkik edilecek ilmi bir istatistik dosyanın bulunmamasıdır .
Buna rağmen, araştırmacılar kendi çabalarıyla gençler hakkında topladıkları bilgilerden yararlanarak ilmi bir şekilde çalışmalarını sürdürüp çözüm yollarını aramaktalar .
Bugün milletler için planlama , sayım , istatistik çalışmalar çok önemlidir bugününü ve geleceğini çizmeyen bir milletin kaderini başkaları çizer.
Elimizde bulunan bu çalışmayı üç ana incelemeyle sunmaya çalıştık .
Çalışmamızda çekişmenin tüm boyutlarına ışık tutmak istedik .
Birinci araştırmamızda gençlik kesimini kadınlı erkekli olarak, diğer kesimlerden ayırmak için gençlik dönemine "genel bir bakışla" başladık .
Bu çalışmamızda , çalışma yollarını ve gençlerin karşılaştıkları engelleri ele aldık .
İkinci çalışmamız ise çekişmenin anlamını ve başka nevilerini ele alıp bu sözcüğün başka mustalahatlardan temyiz edilmesine çalıştık .
Üçüncü çalışmamız ise tüm bu çalışmalardan farklı olup konusu ise, bu çekişmeler karşısında ne yapılmalı ?
Çünkü bu işi yok etmek için stiratejiler kurmalı çalışmalarırmız iyi sonuçlara varıp bunlardan önemlilerini özetli olarak sunup tavsiyeler bıraktık.
Sonuçta , konuyu sonuç tamamlamasıyla çalışmanın tutarlı ilmi ve şartlı , programlarla bitirmeye özen gösterdik.
Birinci çalışma
Gençlik dönemine "Genel Başkış"
------------------------------------------
Başka ülkelere baktığımızda oralarda gençlik çok büyük işler başarıp memleketlerinin kalkınmasında büyük rol oynamışlar ve tüm ilerlemeler sayelerinde gerçekleşmiştir.
Hiçte mübaleğe olmadan şunu söylemek istiyoruz ki gençlik neslinin geleceğini yapmak, geri kalmışlıktan kurtulmak elzem olmuştur geri kalmışlık en kırıcı bir güç ve silah olmuştur .
Onlar geleceğin ümididir .
------------------------------------
Gençler geleceğin ümididir sözüne ilaveten, aynı zamanda bir devletin başına bela da olabilirler .
Buna misal olarak bölgede olup bitenlere bir göz atarsak gençlerin neler yaptığını görüyoruz .
Onlar memleketlerinin gelecek stiratejisini bırakmakta bile büyük rol oynamaktadırlar .
Onun için bizim gençlik hakkında ve fikirleri hakkında çok şeyler bilmemiz gerekmektedir.
1.Gençlik dönemi
Gençler her toplumda olduğu gibi toplumun mayasıdır , Gençlik ise Birleşmiş Milletler cemiyetinde şu şekilde tarif edilmiş ve Birleşmiş Arap camiasınca da uygulanmış ve şöyle ifade edilmiştir :
"Gençler toplumun bir kesimi olarak ömürleri 15 yaştan önce veya 15 yaştan biraz çok olmak üzere başlayıp on yıl kadar sürer yani 25 yaşından biraz çok veya biraz az olmak üzere biter ."1"
Bu dönemde gençler özellikle cismen ve bedenen olgunluk ve pişkinlik çağına girer , bu dönemde gencin piskolojik ve akıl yönünden de olgunluğu başlar.
Bu dönemde gencin hayatında, önemli değişikler meydane gelir, hemde kafasından çok şeyler geçer,onagöre yeni bir hayatın başlangıcı sayılır, genç kendi kendisi için sosyal kararlar alır .
Çünkü onun için üniveriste hayatının sona ermesi ve iş hayatının başlaması müjdesi vardır .
Buna ilaveten gencin içtimai hayatında önemli kararların içinde evlenip ev kurma aile kurma çabası vardır .
İşte bu saydıklarımız gencin hayatında önemli değişikle yapar , netekim bir genç için evlenmek yeni bir hayata atılmak demektir, ve ayrı bir hayatın başlaması demektir '2' öylece bu hayat usulu Kerkük şehri gibi çok milletli olması ve Irak'ın diğer şehirlerinde nfarklı olarak bir özelliğe sahip yaşayış tarzının tesiratı altında kalan gençler için çalışmamızda aydiyolojimiz ve tutacakları yolu belirledik .
Burada şunu söylemek lazım gelir ki bu gençleri bilgilendirmede "Kerkük'te ve hususan tüm Irak'ta sivil toplum örgütünün üzerine büyük görevler düşer .
Genç aklı pişkinlik ve idrak çağına ulaştığında kendinde yeni fikirlere yeni ahlaki kurallara ihtiyaç duyar .
O zaman genç insan baba , anneden , büyük kardeşten gelen ögütleri kabül etmeye başlar .
Genç , hatta okulda veya fakültede hocalardan eleştiri ve ögütleri kabul ederek kendini derin tartışmaya verir .
Bu tartışmada genç tartıştğına kanaat getirdiyse, hemen kabullenir , şayet iknaa olmadıysa katiyyen
İşte burada yapıcı diyalogun ne kadar önemli olduğu ortaya çıkar Kerkük gibi türlü kavmiyetlerle meskun ve devamlı barışa ihtiyaç duyulan bir şehirde gençlerin faal devirleri olmalıdır.
Onlar her türlü çekişmeleri yatıştırmalıdırlar.
Gencin bu dönem hayatına bir göz atarsak en tehlikeli bir dönem sayılır .
Genç ister kız olsun ister erkek ilk defa olarak arkadaş bulmak ister arkadaşlık ilişkişi kurmak ister.
Kız erkekle erkek kızla kurulan bu arkadaşlık ilişkisi gencin hayatında büyük değişikler yapar.
Yani bir hayatın başladığını his ederler.
Öylece bu değişen dönem, gelirken, gencsin gönlünde büyük tesirler bırakıp tüm davranışlarına tesir eder, hatta gencin mizacı değişilir her türlü sıkıntılara kapılır içine üzüntü , korku girer
Burada şu konuya dikkat etmek lazım gelir ki, oda gencin mizcaıyla ve geçirdiği " kimlik kirizinin arasındaki farlılıktır" yani gencin kendini tanımasıdır,kendine güvenidir.
Kimlik krizi gencin sosyal hayata girişi esnasında baş gösterip aklını alt üst eder.
Genç o dönemde kimin sözünü dinleyeceğini kimin emrine boyun eğeceğini bilmez , bütün bu sorunlar en sonunda gencin nefsiyetinde olumsuz etkiler ve piskolojik tesirler bırakır .
Bu etkiler gencin tüm davranışlarında değişikler yaradır .
Gencin mizacı, iyiden çok kötüye döner , genç yürek sıkıntısı , üzüntü , korku his eder"3"
Gencin mizacının istikrarsızlığı kimlik krizinden ve piskolojik davranışından farklıdır.
Toplumda gençlerin problmerine ehmiyet verilmelidir, gencin sosyal ilişkileri , çevresine sempatisi , ilmi ufuklara erişmesi , kendi fikirlerine davranışlarına önem verilmelidir.
Gencin en tehlikeli tarafı "kimlik krizidir" .
Buda gencin kendi kendisini iyice kavramamasıdır , yani kendi şahsını iyice tanımamasıdır .
O zaman kriz sosyal sorunlardan doğar , sosyal ilişkilerden doğra , şuur parçalanmasından doğar .
Genç iki mecburiyet arasında kalarak bir yandan büyüklere sayğı göstereip, onları dinlemek, ve emirlerine boyun eğmesi gerektiği , diğer yandan kendilerinin alışa gelmedikleri erişkinlik dönemini atlatmalarıdır .
Gencin bu dönemde en büyük sıkıntısı, kendi kendini tanımak kendi kimliğini yaratmak , kimlik krizi ve başkalarına güvenmek .
İkinci – dönemin bölümleri
Gençlik döneminde geçirdiği piskolojik , bedensel ve akli değişikler gencin varlık yapısında önemli rol oynar .
Buna rağmen o dönemin ana çizgisini ana bölümünü belirlemez, çünkü sosyal hayat toplum şekillerinde yalnız bir tanesi değildir .
Sosyal hayat her zaman yaşayış şekline göre değişir.
ve yol belirlemesindede önemli rol oynar .
Köyde yaşayan bir gencin düşüncesi alakası başka toplumdaki gençten ayrıdır .
Orada genç olgunluk çağına erişir erişmez, kendini büyük adam sayarak hemen, iş işlemeyi evlenmeyi ve sorumluluk taşımayı, üstlenir .(4)
O çok büyükler gibi ürün yetiştirip çok basit bir öğrenmeye ihtiyaç duyar .
İşte böyledir köydeki genç, o hemen çocukluk hayatından hızlı bir şekilde adamlık , büyüklük dönemine atlar .
Medeni toplumlarda ise gençler sosyal , fikri ve iktisadi güçlüklerle karşı karşıya kalır "5" .
Genç kendini ekonomik yönden güçlü kılmak isterse ve kendi kimliğini yaratmak isterse uzun roller oynaması lazım gelir .
Bir genç için memlekette çalışmak, sabır ister, akıl ister, düşünce ister, çünkü Irak her türlü sosyal ve iktisadi çatışmalara sahne oldu hatta kimlik çatışmasına bile . Kerkük Irak'ın bir parçası olmasına rağmen ama Kerkük'ün ayrı etnik ayrıcakları vardır , hususiyetleri vardır .
Orada her kesim , her toplum kendi idyolojisinin tesiri altındadır "6" .
Kerkük'lü bir genç köyde yaşayan bir gençle çok farklı sayılır.
Kerkük'lü gence, ailesi tarafından, kendisine, babası gibi, büyük kardeşi gibi, sorumluluk verilmez . Hatta kendileriyle oturmak bile imkansız sayılır , halbuki köydeki genç büyüklerin tüm yetkilerine maliktir .
O ailesinin içindeki fertlere, kendini farz kılar. Bilindiği gibi Irak bir dönem den geçti ki çocuklukla erginlik çağının arasındaki gençlik çağını tedmir etti.
Aynı zamanda, çocuklukla, erginlik, arasındaki bağıda parça parça edince, sonunda yine kimlik meselesi baş gösterir ve yine dengeler bozulur .
Kerkük'te gençlik ruhu böyle dengesizliğe uğradığı zaman ne çalışıp gücünü gösterebilir nede sorumluluk üstlenebilir .
Onun için gencin vaz geçilmez bir kaç isteği ihtiyacı vardır: -
1.piskolojik ihtiyacı : bunun en başlıca amacı kimlik krizini çözmek ve gencin şahsiyetindeki değişikleri kabüllenip anlamaktır : - (7)
2.Toplumsal istekleri ihtiyaçları :-
Bu ikinci ihtiyaç gencin çocukluk kabuğundan çıkıp büyüklerle beraber olmasıdır ve toplum yapısında rolünü göstermelidir.
3.Gencin ihtiyaçları : - buda her insanda olduğu gibi gencin yemek içmeye ve cinsi isteklerini doyurmayı hedefler "8"
Üçüncü / Dönemin
Engellikleri
Irak'ta ve toplum yapısının özel ve çözümü kolay olmayan bir özelliği vardır .
Bu özelliklerden birisi de memlekette resmi veya gayr-i resmi sosyal zabt disiplin, müesseselerinin çökmesiyle, ortaya dengesizlikler , çelişkiler fikir dedikoduları çıkar , buda gencin isteklerine engel olur .
Bu engellerin önemlilerinden olan : -
1.Babanın kurduğu düzen veya babanın sultası :-
Irak toplumu ve özellikle Kerkük toplumu ailede baba sultasını kabullenen bir toplumdur , çünkü baba düzeni bizim için eskiden kalma ve sosyal esaslara bağlı ve sosyal esasları biri birine bağlayan bir köprüdür .
Aileni aşirete bağlar ve sonuç kabilede biter.
Ama burada şunu söylemek yerinde olur ki babalı düzenli bir toplumda gencin fikrini kısıtlayıp, iradesini , katılım gücünü azaltır ve onu pasif kılar ve bunun başlıca sıfatlarından "9" .
1.Gençler için yapılmak istenen bazı tedbirlerin , tefkirlerin yanlış ve akılsızca yapılmasıdır.
2.medeni ve sosyal aksaklıkları tashis etmek için tüm güçlüklerin karşısına geçmek .
Bilindiği gibi bu aksaklıkların sebepleri vardır öyle ki yerini gördüğü zaman bir şeyi bir şeye üstün kılar . netekim "Genç erkeklere önem verir , genç Kızları ihmal eder" yani erkeği üstün kılan bir toplumdur .
Buda genç erkekle genç kızlar arasında büyük bir sorundur .
Yani burada ihmal edilmiş bir cemaat vardır , bu kesimin ne görüşü alınır nede sesi dinlenir.
İşte önceden de belirtiğimiz gibi bu sebeplerin gençlerde bulunan güc ve enerjiyi yok etmede büyük rolü varıdr, onları çalışmalarından alıkoyar"10" ancak bundan toplum zarar görer .
2.kültürel düzey:- Gencin kültür seviyesini yükseltmek çok önemlidir .
Kültür meselesi gencin şahsiyet yapımında büyük etkendir .
İster Irak toplumunda olsun , ister Kerkük toplumunda olsun gencin davranışlarına ölçülerle türlü yollarla, tahakküm edilmelidir.
Bir ferdin kültürel yapısını oluşturmak olumlu ve olumsuz kazançlarla yapılır , ferd çoğuzaman kültürünü örf ve adetlerinden alı, veya dededen kalma terbiyekuralları üzerine büyür "11" .
Bir gencin veya her insanın akıl yapısında kültürün rolü büyüktür .
Kültürlü bir insan için hergün değişen hayat şartları karşısında direnme gücünü kuvvetlendirir.
Bir gencin karşılaştığı tüm problemlerin çözümünü kültür seviyesi belirler.
Toplum ya başarılı olur veya olamaz .
Onun için hayatta kültüre çok önem verilmelidir , bilhassa Kerkük'te çünkü, Kerkük okullarında, çocuklar arasında okulu terk etme (teseyyüp) seviyesi kabarıktır .
Buna mukabil hükümetin bu meseleyi ele alıp tartışmasıve buna bir çözüm getirmesi lazım gelir "12" .
Diğer taraftan ise kültür düzeyi yalnız eğitimle kafi değildir .
Kültür seviyesi ,toplumla diğer toplum arasında farklıdır .
Hatta fertle ferd arasında farklıdır , çünkü her gencin davranışında baba tesiri veya aşiret tesiri vardır .
İşte en büyük problem burada baş gösterir çünkü gençlerin tahsil görenin ve görmeyeninde hızlı görüş değişme hali vardır .
Genç hatta yüksek tahsil görmesine rağmen kendi ölçülü kalıbından çıkmaz, buda "aşiret merceiyesi veya dini merceiye" tesiriyle olur "13" .
3/ yerel bağlantılar
Gençlerin en büyük problemi toplumun kabile , nesep , taifi , dini , kavmi , gibi adlara bölünmesidir .
Onun için bir genç hangisine bağlanacağında şaşırır kalır ve karar almada güçlük çeker .
Onun için genç çoğu zaman çekişmelerde olumsuz mevkif alır ve gerçeklerden uzak kalır çünkü merceiyyeler kendi çıkarlarını düşünürler "14"
Öyleyse her şeyden önce genç vatanına bağlı olmalıdır .
Ne bir aşiret ne kavmiyet ve nede taifiyet akliyeti içinde kalmamalıdır .
4.Eskiden kalma adetler eskiden kalma akliyetlerden biride ganimedir , ganimenin sözlük anlamı çabuk zengin olmak , yağma çapul , kolay avdır .
Çıkarcı bir akliyet üzerine kurulan ganimet nizamı aşiretler arasında yiğitlik sayılır .
Ganimet yalnız madde üzerine kurulu değildir ancak manevi bir anlamı vardır .
Aslında bu iş Irak toplumu için ve Kerkük gençleri için en tehlikeli bir davranıştır "15" çünkü bu işi benimseyenler hiçbir zaman karar sahibi olamazlar .
Ve mustakbel için çalışabilmezler "16" eski ahlaktan sayılan bu adetler yavaş yavaş telaşi olup gitmektedir.
Buda gençlerin yurtdışına hicret etmesine veya aşırı gruplara katılmalarına sebep olmaktadır .
Bunun diğer sebepleri ise şunlardır :-
1.Çalışma fırsatı adalet ve musavat yapılmadan vatandaşlar ve özellikle gençler arasında efzaliyetler kavmi , partiye bağlılık ve taifi hesaplarla yapılmakta .
2.şahsi çıkarlar nazarı-itibara alınarak cahiliyet usulu gençlerin tüm beklentilerini yok etmekte .
3.Hak ve hukukta tüm toplumun ferdlerini bir gözde görmeyip yalnız akrabalık ve başka yakınlıkları nazar-ı itibare almak .
4.idari yolsuzluklar toplum ve gençlik için en tehlikeli bir davranıştır "17"
İkinci araştırma
Çekişmenin anlamı ve türleri
-------------------------------------
İnsan toplumu için çekişmeden uzak olmak biraz güç sayılır .
Buda iki tarafın bir şeyler üzerine tartışmada başarısızlıklardan doğar "18" çekişmenin sözlükte anlamı şudur :- "Bir şeye karşı gelmek veya teyid etmek , sebep göstermek" veya bir grupla bir örgüt arasında çıkan kavga , tartışma anlamına gelir.
Çekişme (niza') mutahassız edebiyatta ise şu anlama gelir : -
Kanuni hakları çiğneyip yine kanuni ve siyasi yollarla sonuçlanan bir durumdur."19"
Dünyamızda türlü türlü adlarla gelen çekişme çoğu zaman gruplar arasında "ırkı , siyasi , dini nedenlerden doğmaktadır . aynı zamanda çekişme kanuni haklara aykırı isede çözümü
Çekişmeyi islam tarihinde sahabi Ebu- Zerilgafari ne güzel ifade etmiştir:-
Ben o kimseye şaşırıyorum ki her gün aç kalmak yerine
neden kılıcını alıp onu aramaya gitmiyor, sözün kısasına gelince çekişme sosyal ve siyasi düzenin çökmesinden doğan bir işlemdir , tercübesini önceden Lübnanda sonra Somalide gördük .
Çekişmenin önemli unsurları şunlardır :-
1.Gelir veya servetle ilgili bölge için , Mal için , Gıda ve enerji için ve geliri paylaşmak için .
2."Sulta" da otoritede yetkiyi bölüşmek ve karar mekanizmesinde ortak olmak gayesiyle çekişme çıkarmak .
3.Kimlik : kültürel , sosyal ve siyasi grupları ilgilendirir .
4.siyasi ve sosyal durum :
Burada halkın hükümete karşı güveni ölçüye girer. acaba hükümet halkın sosyal geleneğine saygı gösterir mi?
5.Ahlak , Örf ve adet :-
Bu çelişkili çıkarların tümü çekişme çıkaran amillerdir.
Birinci – yaşam seviyesinin düşmesinde, demografik değişmede maddi imkanların oluşu , kolayca silah elde etmek, ikinci nesnelcilik olmayan durumdaki değişme, "özel veya şahsi"sosyal memnuniyetsizlik gibi veya kavmi bir idyolojiyanın zuhur etmesi – özel durumlar parti yaygarası "sloganlar ve programlar" atmak, – zamanın etkisi .
Çekişmelerin türü
1.Barışçıl çekişme : -
Biri biriyle çarpıcı isteklerin çıkarların gerçekleşmesi halinde hususan disiplinli ve özel bir mekanizmeye bağlandıysa barışçıl çekişmeye döner .
Bu özel mekanizmeler içinde, yasalar kanunlar aile oluşumu , dini ahkamlar örf ve adetler diyaloglar, konferanslar sayabiliriz bunların içinde resmi olanları ve gayri resmi olanları vardır. Gayri resmi bir ferdin sosyal hayatına girer, resmi ise, seçimleri , yasaları , fertleri ve toplumları kapsar .
Bunlar zavabıt sayılır bunun tümüne "kapsamlı barış" denilir .
Bunun sayesinde çelişkiler şiddetli ve yıkıcı çekişmelere dönmez.
2.Şiddetli çekişme :
Taraflar barışçıl yolları tutmazlarsa çekişmeler şiddetli olur .
Bir taraf kendi hedefine ve çıkarına ulaşmak için muhalefet olan tarafın kuvvetini ezip istila etmek ister .
Şiddetli çekişmenin boyutu :
Araştırmacılar şiddetli çekişmenin boyutlarını dört köken olarak belirlerler bu kökenler ise şunlardır .
1.Doğal gelirlerlere , hükme saytara iklim yetkilerini belirlemek .
2.Çekişme grubu tarafları ister ırki , ister dini , ister iklimi olsun veya ister siyasi akımlardan olsun .
3.Her türlü ikrah yola baş vurmak ve her türlü güç kullanmak .
Buna misal olarak toplu imha silahları, terör, inkilaplar , toplu ibade( yoketme) insan haklarını çiğnemek ve soykırım .
4.Cuğrafi boşluk : - Coğrafi boşlukta katliamlar, sabotaj eylemleri harici ve dahili çekişmeler .
Güreşin anlamı / mahiyeti ve kökeni
Tahlil etmek için uzmanlar epeyi emek sarf edip manasını geniş bir şekilde vermişlerdir. Bazı ansiklopedilere ve sözlüklere bir göz atarsak çok etraflı bilgiler bulunur .