S. K. Ganiyev, M. M. Karimov, K. A. Tashev

Aralash(holat,ke), Qo‘sh(holat,holatn), SurHolat (holat)),
SurKalit(ke), TuzilmaKalit(ke, k)
o‘zgartirishlardan iborat.
2-algoritm GOST R 34.11-94 kabi amalga oshiriladi[10j.
Nazorat savollari:
1. Xeshlash funksiyasining ishlash sxemasini tushuntirib 
bering.
2. SHA-1 xeshlash funksiyasi algoritmini tushuntirib bering.
3. GOST R 34.11 Rossiyaning xeshlash funksiyasi algoritmi 
ishlash sxemasini tavsiflab bering.
4. “0 ‘z DSt 1106:2009” 0 ‘zbekiston Respublikasi davlat stan­
darti o‘z ichiga oladigan xeshlash funksiyasining ikkita algoritmini 
yoritib bering.
5.5. Elektron raqamli imzo
Elektron hujjatlami tarmoq orqali almashishda ulami ishlash 
va saqlash xarajatlari kamayadi, qidirish tezlashadi. Ammo elektron 
hujjat muallifini va hujjatning o‘zini autentifikatsiyalash, ya’ni 
muallifning haqiqiyligini va olingan elektron hujjatda o‘zgarishlar- 
ning yo‘qligini aniqlash muammosi pay do bo‘ladi.
114

---

Elektron hujjatlami autentifikatsiyalashdan maqsad-ularni 
mumkin bo‘lgan jinoyatkorona harakatlardan himoyalashdir. Bun­
day harakatlarga quyidagilar kiradi:
- 
faol ushlab qolish -
tarmoqqa ulangan buzg‘unchi hujjatlami 
(fayllami) ushlab qoladi va o‘zgartiradi.
- 
maskarad
- abonent 
S
hujjatlami abonent 
V
ga abonent 
A
nomidan yuboradi;
- 
renegadik -
abonent 
A
abonent 
V
ga xabar yuborgan bo‘lsa- 
da, yubormaganman deydi;
- 
almashtirish
- abonent Fhujjatni o‘zgartiradi, yoki yangisini 
shakllantiradi va uni abonent 
A
dan olganman deydi;
-