Sahih İlmihal

TİLAVET SECDELERİ

Fazileti; Ebu Hüreyre (radıyallahu anh) anlatıyor: "Rasulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: "Ademoğlu secde âyeti okur ve secde ederse şeytan ağlayarak ayrılır ve: "Yazık bana, insanoğlu secdeyle emredildi ve secde etti, mukabilinde ona cennet var. Ben de secdeyle emrolundum ama ben itiraz ettim, benim için de ateş var '' der. ''⁷⁶⁸

Hükmü; Sünnettir. Rebî'a İbnu Abdillah (rahimehullah) 'ın anlattığına göre: "Hz. Ömer (radıyallahu anh) cuma günü, minber üzerinde (hutbe verirken) Nahl suresini okumuş, secde âyetine gelince, minberden inip secde yapmış, halk da onunla birlikte secdeye kapanmıştır. Müteakip cum'ada da (aynı şekilde) aynı sureyi okumuş, secde ayetine gelince:

"Ey insanlar, biz secde âyetlerine uymuyoruz. (Bunlar okununca) kim secde ederse isabet eder, kim de secde etmezse üzerine günah yoktur'' der ve Hz.Ömer (radıyallahu anh) secde etmez. " Buharî 'nin bir rivayetinde şöyle denmiştir: "Allah, secdeyi dilemezsek farz etmemiştir. '⁷⁶⁹

Zeyd Bin Sabit r.a.’den; Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e Necm suresini okudum, secde ayeti için secde yapmadı.”⁷⁷⁰

Secde ayetleri; A’raf 206, Ra’d 15, Nahl 49, İsra 107, Meryem 58, Hac 18, Furkan 60, Neml 25-26, Secde 15, Sad 24, Fussilet 37, Necm 62, İnşikak 21, Alak 19⁷⁷¹

Namazda şart olanlar Tilavet secdesi için şart değildir. Yine abdestli olmak da şart değildir. Zira bu bir namaz değildir. Kişi tek secde edip kalkar. Cehri okunan namazlarda imam için ve münferid olarak namaz içinde secde yapması meşrudur. Gizli okunan namazlarda ise tilavet secdesi mekruhtur.

Tilavet secdesinde tekbir; ne Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’den ne de sahabelerden tilavet secdesinde tekbir aldıkları varid olmamıştır. Tabiinden bazıları ise tekbir almışlardır.⁷⁷²

Secdede dua; Hz. Aişe (radıyallahu anhâ) anlatıyor: "Rasulullah (aleyhissâltu vesselâm), geceleyin yaptığı tilavet secdelerinde şöyle derdi: "Yüzüm, kendisini yaratan (maddi ve manevi çeşitli cihazlarla teçhiz, tezyin ve) tasvir eden, ilahi güç ve kudretiyle onda işitme ve görme duyguları açan Zat'a secde etti."⁷⁷³

İbnu Abbâs der ki: "Bir adam gelerek dedi ki, "Ey Allah 'ın Resûlü! gece uyurken rüyamda kendimi gördüm. Sanki ben bir ağacın arkasında secde yapıyorum. Ben secde yaptım, secdem üzerine ağaç da secde yaptı. Onun şöyle söylediğini işittim: " Allah 'ım, secdem sebebiyle bana sevab yaz, onun hürmetine günahımı dök, onu senin nezdinde bana azık yap. Kulun Dâvud'dan kabul ettiğin gibi, onu benden kabul et. "

İbnu Abbas (radıyallahu anhümâ) der ki: "Bundan sonra, Rasulullah (aleyhissalâtu vesselâm) 'ın secde âyeti okuduğunu, (tilavet secdesi sırasında) o adamın kendisine, ağacın sözü olarak haber verdiği duanın aynısyla dua ettiğini işittim."⁷⁷⁴

ŞÜKÜR SECDESİ

Ebu Bekre (radıyallahu anh) anlatıyor: "Rasulullah (aleyhissalâtu vesselâm) sürûlu bir hâdiseyle veya sürûr veren bir hâdiseyle karşılaşınca Allah'a şükretmek üzere secde ederdi."⁷⁷⁵

Namaz içinde şükür secdesi yapılmaz. Tilavet secdesi gibi yapılır. Namazdaki şartlar bunda da aranmaz.

Ali’nin Zü’s-Südeyye’yi⁷⁷⁶ Haricilerin yanında ele geçirdiğinde, Ka’b bin Malik’in, Cenab-ı Hak tarafından tevbesinin kabul edildiği müjdesi kendisine bildirildiğinde ve Ebu Bekr’in, Müseylimetu’l-Kezzab’ın ölüm haberi kendisine ulaştığında şükür secdesi yaptıklarına dair rivayetler bulunmasına rağmen, bazı alimler bu secde türünün meşru olmadığı görüşünü savunmuşlardır.⁷⁷⁷

SEHİV (YANILMA) SECDELERİ

Teşehhüd oturuşu unutulunca; Abdullah İbnu Mâlik İbnu Büheyne (radıyallahu anh) anlatıyor: "Rasulullah (aleyhissalâtu vesselâm) öğle namazının ilk iki rekatini tamamlamıştı (oturması gerektiği halde oturmadan) kalktı. Namazı bitirince iki (ziyade) secde daha yaptı, ondan sonra selam verdi. ''⁷⁷⁸

Rekat veya secde sayısında şüphe edilince; Ebu Sa'îdi 'l-Hudrî (radıyallahu anh) anlatıyor: "Rasulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: "Biriniz namazında, iki mi kıldım, üç mü kıldım diye şekke düşerse, şekki atsın, yakîn kesbettiği hususu esas alsın,sonra da selam vermezden önce iki secdede bulunsun. Eğer (bu kıldığı ile) beş rekat kılmışsa namazını onunla (sehiv secdesiyle) çift yapmış olur. Dördü tam kılmış idiyse, o iki secdesi, şeytanın burnunu sürtme olur."⁷⁷⁹

Abdurrahman İbnu Avf (radıyallahu anh) anlatıyor: "Rasulullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: "Biriniz namazıda yanılır da bir mi iki mi kıldığını bilemezse, namazını bir üzerine bina etsin; iki mi üç mü kıldığını bilmezse iki üzerine bina etsin; üç mü dört mü kıldığını bilmezse üç üzerine bina etsin, sonra da selam vermezden önce iki (ziyâde) secde yapsın..''⁷⁸⁰

Namaz eksik kılınınca; Ebu Hureyre (radıyallahu anh) anlatıyor: "Rasulullah (aleyhissalâtu vesselâm) namazın ikinci rekatında selam verip bitirdi. Zülyedeyn (radıyallahu anh) kendisine:

"Ey Allah'ın Resûlü, namaz kısaldı mı yoksa unuttunuz mu? '' diye sordu. Aleyhissalâtu vesselâm:

"Zülyedeyn doğru mu söylüyor? '' diye sordu. Herkes:

"Evet!'' diye cevap verdi. Resul-i Ekrem (aleyhissaltu vesselâm) de iki  rek 'at daha kıldı, sonra selam verdi, sonra tekbir getrip iki secde daha yaptı Bu iki secde diğer secdelerinin uzunluğunda idi veya biraz daha uzundu. Sonra namazdan kalktı. "⁷⁸¹

Fazla kılınırsa; İbnu Mes 'ud (radıyallahu anh) anlatıyor: "Rasulullah (aleyhissalâtu vesselâm) namaz kılmıştı. Namazda (unutarak) ziyade de bulundu. (Beş rekat kıldı) Kendisine:

" Ey Allah 'ın Resûlü! Namazda (yeni bir durum mu) hâsıl oldu) ? '' diye soruldu.

"Bunu niye sordunuz? '' diye O da merak etti.

"Şöyle şöyle kıldınız '' dediler. Rasulullah (aleyhissalâtu vesselâm) hemen dizlerni bükerek kıbleye yöneldi ve iki adet sehiv secdesinde bulundu, sonra selam verdi ve yüzünü bize çevirerek:

"Şayet namazda yeni bir şey hasıl olsaydı ben size haber verirdim. Ancak ben bir beşerim, sizin unuttuğunuz gibi ben de unuturum. Öyleyse bir şey unutursam bana haber verin. Biriniz namazında şekke düşecek olursa doğruyu araştırsın ve onun üzerine, kalanı bina etsin, sonra da iki (sehiv) secdesi yapsın '' dedi. ''⁷⁸²

Uydurulan bazı namazlar hususunda uyarılar

Hafta namazının ve Cuma gecesi her rekatta on defa ihlas suresi okunmak suretiyle kılınan 12 rekatlık namazın aslı astarı yoktur. Aynı şekilde, bir rekatta ihlas suresi diğer rekatta muavvizateyn surelerinden birini okumak suretiyle kılınan on rekatlık namazın; yine, herbir rekatında Zilzal suresinin 15 defa –bir rivayette 50 defa- okunduğu iki rekatlık namazın da dinde yeri yoktur. Bütün bu namaz türleri münker olup, münker olan bütün şeyler de batıldır. Keza, Cuma günü 2, 4, 8 ve 12 rekat olarak kılınan namazların ve Cuma’dan önce ihlas suresinin 50 defa okunduğu dört rekatlık namazların da hiçbir dini dayanağı yoktur.

- Aşura gününde kılınan namazla, Regaib gecesi kılınan namazın uydurma olduğu ittifakla sabittir.

- Aynı şekilde Receb ayı gecelerinde, Receb ayının 27. gecesinde ve Şaban’ın ortasında kılınan ve her rekatında on defa ihlas okunan 100 rekatlık namazlar da batıldır.

- Ramazan ve Kurban Bayramı gecelerinin ibadetle ihyası, Kuran-ı Kerim Hıfzını tamamladıktan sonra namaz kılınması, Merve’de sa’y yaptıktan sonra iki rekat namaz kılmak, teravih namazlarının her rekatının sonunda dua ayetlerinin okunması, Kur’an’ın hatmedildiği geceki teravih namazında secde ayetlerinin toplu olarak okunması, hatim gecesi toplanılması ve minbere çıkılması, Ramazana veda ilahileri okunması,⁷⁸³ akşam ve yatsı namazları arasında belirli sayıda rekatlarla namaz (evvabin namazı) kılınması dinen doğru değildir.