Sam palatnik: FİL Çİftleri hakkinda güRÜLTÜLÜ BİR Şarki

SAM PALATNIK:

FİL ÇİFTLERİ HAKKINDA GÜRÜLTÜLÜ BİR ŞARKI

Sizlere stratejik bir tema ile ilgili benzerlikler içeren, hatta bu açıdan birbirinin kopyası olan birkaç ilginç oyun sunmak istedik. Elbette ki yazar açısından da yıllar sonra “işinin” doğruluğunu onaylamak bir zevktir.

Nihayetinde, satranç deryasında oyun kuvvetinizin ve bilginizin temellerini inşa etmenin en kesin yollarından birisi benzer stratejik fikirleri tanımaktır. Motifleri fark etmek ve genellemeleri ortaya çıkarmak sonuç çıkarma konusundaki becerilerinizi geliştirecektir. Karar alma kabiliyetiniz doğrudan doğruya sonuç çıkarma becerinizle ilişkilidir. Elbette ki bu süreç, tamamını kapsamasa da , bütünleştirici ve evrensel karakteristikleri fark etmeye başladığınızda kolaylaşacaktır. Günümüzde, insanın somut bir konumu hesaplama konusunda bilgisayarlara yetişmesi mümkün değildir. Bu nedenle bizler uyanık olmalı, geriye dönüp genelleştirme ve standardizasyon konusundaki dağarcığımızı kuvvetlendirmek için denenmiş ve onaylanmış yolları kullanmalıyız. Bu, satranç kuvvetimizi geliştirmemizin eski fakat halen etkili bir yoludur. Bu yöntem doğal olarak bizler için varyant hesaplama konusundaki hassasiyet ve gücümüzün önemini azaltmaz. İçinde yaşadığımız bilgisayar çağında ve sonsuz bilgi seli içinde, hafızamızı da geliştirmeli ve devamlı çalıştırmalıyız.

Ivanov A. : Palatnik S.

SSCB Şampiyonası, Leningrad 1976

1.e4 c5 2.Af3 d6 3.d4 cd4 4.Ad4 Af6 5.Ac3 Ac6 6.Fg5 e6 7.Vd2 a6 8.0-0-0 Fd7 9.f4 b5

Sicilya Savunması’nın Rauser Varyantı.

10.Ff6 gf6 11.Şb1 Vb6 12.Ace2 h5 13.g3 Fe7 14.f5

Bu varyant için gerekli tüm hamleler yapılmış ve beyaz, rakibinin merkezi piyon yapısını zayıflatmaya başlamıştır. Siyah, fe6 değişimine müsaade ederse bütün beyaz figürler h3- c8 çaprazı ve f hattındaki zayıflıklardan tüm figürleriyle faydalanacaktır. Buna izin vermemek için, siyah e5 oynamalıdır, fakat bu piyon sürüşü c6 atını elinden kritik e5 hanesini sonsuza dek alır. Öyleyse c6 atının bu noktadan itibaren yararlı bir figür olmadığı varsayılabilir ve özellikle beyazın d5 hanesini işgal etme iddiasında olan figürlerinden bir tanesinin eksileceği göz önüne alınarak bu at değişilebilir.

14…Ad4!? 15.Ad4 e5 16.Ae2 b4!

Beyaz atın c3- d5 yapmasına izin verilemez.

17.Ac1 Fc6 18.Ke1

Bu, beyaz için iyiye işaret değildir. Yapılan son hamle beyazın konumuna anlamlı hiçbir katkı sağlamaz.

18…a5 19.Fc4 a4 20.Ke2 Vc5 21.b3

Fil, a2- f8 çaprazındaki varlığını beyan ediyor. Aslında d5’de hoş bir balkon olsa da, şimdilik fil c4’deki stüdyo daireyi işgal etmekle yetiniyor.

21…Kb8 22.Kd1 a3

“a” piyonundan başka ne beklenebilir?

23.h3

Siyah piyonun a3’de belirmesinin ardından beyaz şahın hayat standartları hissedilir oranda düşmüştür. 23.Ad3 Vd4 24.Ab4? Vb2#. Beyazın son hamlesi anlamsızken, siyah şimdi yataylarını yeniden yapılandırarak kayda değer avantaj sağlayacak bir plan bulmuştur.

23…Ff8! 24.Fd5

Bu fil, d6 hanesi için dolgu yapan bir diş hekimini andırıyor, yapılan hamlenin bunun ötesinde hiçbir anlamı yoktur.

24…Fb5 25.Ad3 Vd4

Beyaz vezirleri değişmeye karar veriyor, fakat bu siyahın avantajını belirginleştirmekten başka bir işe yaramaz.

26.Ve3 Ve3 27.Ke3 Fh6 28.Kee1 Fa6 29.Kf1 Şe7

“İki filin şarkısını” giderek daha gürültülü bir şekilde duymaya başlıyoruz.

30.Kf3 Khc8 31.Kg1 Şf8!

Yapılan profilaktik hamle anlamsız değildir, eğer 31…Kc3, ardından 32.Ab4 Kf3 33.Ac6 Şf8 34.Ab8.

32.Kg2 Kc3 33.Kgf2 Fg5!

Fil çiftinin hakimiyeti beyazı zugzwanga sokacak.

34.Şa1 Kbc8



35.Ab4

Gereklilikler…

35…Fe3 36.Aa6 Kc2!

Oyunun geri kalanı forsedir.

37.Kc2 Kc2 38.Kf1 Fd4 39.Şb1 Kb2 40.Şc1

40.Şa1 Kb3#.

40…Ka2 41.Kf3 Ka1 42.Şd2 a2 43.Ab4 Kd1 44.Şd1 a1V 45.Şe2 Vb2 46.Şf1 Vh2 0-1.

Bir sonraki oyun öncekinden tam anlamıyla bilgisayar çağına ait olması bakımından ayrılmaktadır. O zamanların yetenekli, şimdilerin sıradışı oyuncularından GM Vasily Ivanchuk’u yeni yeni tanımaya başladığım zamanlardı. Kendisinin sahip olduğu yeteneklerin tüm yönlerini görebilmem mümkün değildi, çünkü çok fazlasına sahipti. Fakat bir noktayı belirtmek isterim, Ivanchuk kesinlikle dinleme yeteneğine sahipti. Yalnızca dinleme değil, dinleme ve önemli varsaydığı şeyleri uzun süre hatırlama yeteneğine sahipti. Vasily’nin benden işe yarar birşeyler duymuş olması ve bunları aradan yıllar geçtikten sonra bile tavsiyelerimden yararlanması beni mutlu ediyor.

Kryvoruchko Y. : Ivanchuk V.

FIDE Dünya Kupası, Tromso 2013

1.e4 c5 2.Af3 d6 3.d4 cd4 4.Ad4 Af6 5.Ac3 Ac6 6.Fg5 e6 7.Vd2 a6 8.0-0-0 Fd7 9.f4 b5 10.Ff6

Bilgisayara danışacak olursak, bu varyantta beyaza hafif bir avantaj verecektir. Muhtemelen bilgisayarın bunun için kendince haklı nedenleri vardır, veya belki de doğru değerlendirme için biraz daha gayret göstermesi gereklidir. Genellikle bu kadar uzağı hesaplamayı başaramayan ve karar alırken bilgisayara taşeronluk yaptırma heveslisi olmayan insanoğlu ise “canım böyle istedi!” ilkesine başvurur.

10…gf6

Siyahın oynamak istediği varyantın tam olarak bu olduğunu görebilirsiniz. 10…Vf6 11.e5 de5 12.Adb5 Vd8 13.Ad6 Fd6 14.Vd6 Ka7 15.Ae4 (beyaz açık üstün).

11.Ac6 Fc6 12.Fd3

Her ihtimale karşı. Bu fil, her ne kadar d hattındaki ağır aletlerin göz zevkini bozsa da, gelişmiş olarak varsayılabilir.

12…b4

Bu hamle ve takiben yapılacak olan birkaç hamle, basitçe önceki oyunun kopyasıdır. Notaları biliyorsanız enstrümanı çalmak kolaydır. Bir şekilde fortepiyano da aniden mümkün hale gelebilir ve doğaçlama çalmaya da hazırlıklı olunmalıdır.

13.Ae2 Vb6 14.Şb1 h5!?

Herşey zamanında.

15.f5 Fh6 16.Ve1 e5 17.Ag3 h4 18.Af1



18…Şe7

Bu noktada iki fil şarkısından bir ezgiyi de fark edebiliriz.

19.Fc4?!

Elbette bu spor araba otobandan gitmek istiyor (19.Vh4).

19…Vc5 20.Fd3

Fakat bunu yapamıyor. Ancak 20.b3 hamlesi sizi cezbetmemelidir, 20.Fd5 ise 20…Fa4 21.b3 Kac8 22.Fc4 (22.ba4 Vc2 23.Şa1 Fc1 24.Kc1 Vc1 25.Vc1 Kc1 26.Şb2 Khc8 -+) 22…Fb5 23.Kd5 Vc7.

20…a5 21.Ad2 a4 22.Ac4 Ff4 23.Vf1 b3!

Burada düzenleme farklı da olsa, melodi halen aynıdır.

24.cb3 ab3 25.a3 Ka4

Artık siyah, serenatın son notalarını çalmaktadır.

26.g3

26.Ad2 hamlesine cevaben 26…Ka3! kazanca götürür.

26…hg3 27.hg3 Kh1 28.Vh1 Kc4 29.gf4 Kc2 -+ 30.Şa1 Kf2

30…ef4 31.Fc2 bc2 32.Kc1 Vf2 33.Vf1 Vf1 34.Kf1 Fe4 35.b4 Fd3 36.Kh1 f3 37.Şb2 f2 -+.

31.fe5 Ve5 32.Kb1 Kd2 33.Vf1 Vd4 34.Vc1 Vd3 35.Vc6 Kd1 36.Kc1



36…Vc2 0-1.

Her iki oyunun galipleri, başarılarını büyük bir sadakate borçludur, ve böylece konumlarını geliştirme stratejilerini güvenle uygulamışlardır. İncelediğimiz oyunlarda uygulanan stratejiler son derece benzerdir; fillerin konumlarının aşamalı olarak geliştirilmesini içermektedirler. Mücadelenin sonucunu belirleyen de büyük ölçüde filler olmuştur.