Satici ticari belge veremez. Belgenin aslını alır. Gider pusulasını düzenlemez, ancak imzalar. Satış bedelini alır. Alici
Yüklə 2,09 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.2. Hesabın Borçlandırılması
- 1.3. Hesabın Alacaklandırılması
- 1.4. Hesabın Kalan (Bakiye) Vermesi
- 1.5. Hesabın Kapalı Olması
- 1.6. Aktif Karakterli Hesap
- HESAPLARIN İŞLEYİŞ KURALLARI 2. Bilanço Hesaplarının İşleyiş Kuralları
- ....................................................... BİLANÇOSU
- 2.1. Varlık Hesaplarının İşleyişi
- Varlık hesaplarında bir hesapta artış (+) olursa devamlı borç tarafa, hesapta azalış olursa (-) devamlı alacak tarafa kayıt yapılır. Örnek
- 2.2. Kaynak Hesaplarının İşleyişi
- Kaynak hesaplarında bir hesapta artış (+) olursa devamlı alacak tarafa, hesapta azalış olursa (-) devamlı borç tarafa kayıt yapılır. Örnek
- Not: Sonuç olarak, hesap kayıtlarında iki hesaptan biri borca yazılırsa diğeri mutlaka alacağa yazılır. 3. Gelir Tablosu Hesaplarının İşleyiş Kuralları
- Gelir tablosu örneği >>>>> 3.1. Gelir Hesaplarının İşleyişi
- Gelir hesaplarında bir hesapta artış (+) olursa devamlı alacak tarafa, hesapta azalış olursa (-) devamlı borç tarafa kayıt yapılır. Örnek
- 3.2. Gider Hesaplarının İşleyişi
- Gider hesaplarında bir hesapta artış (+) olursa devamlı borç tarafa, hesapta azalış olursa (-) devamlı alacak tarafa kayıt yapılır. Örnek
- AYRINTILI MONOGRAFİ ve ÇÖZÜMÜ Monografimiz
- Monografi 5
1.1. Hesap Açma: Bir hesabın borç ya da alacak tarafına ilk kez kayıt yapılarak hesabın kullanılmaya başlanmasına hesap açma denir. Örnek: 2.000 TL tutarında bir mal alımı olduğunda ticari mallar hesabı açılır:
Ticari mallar hesabı oluşturulmuş ve bu hesabın borç tarafına yapılan ilk kayıt ile hesap açılmıştır. İlk kayıt alacak tarafında da yer alabilirdi. Önemli olan hesabın bir tarafında kayıt olmasıdır. 1.2. Hesabın Borçlandırılması: Bir işlemin hesabın borç tarafına yazılmasına hesabın borçlandırılması denir. Örnek: 2.000 TL tutarında bir mal alımı olduğunda ticari mallar hesabı borçlu tarafa yazılarak kayıt yapılır.
Ticari mallar hesabı oluşturulmuş ve bu hesabın borç tarafına yapılan ilk kayıt ile hesap borçlandırılmıştır. 1.3. Hesabın Alacaklandırılması: Bir işlemin hesabın alacak tarafına yazılmasına hesabın alacaklandırılması denir. Örnek: 2.000 TL tutarında bir mal satımı olduğunda satışlar hesabı alacak tarafa yazılarak kayıt yapılır.
Satışlar hesabı oluşturulmuş ve bu hesabın alacak tarafına yapılan ilk kayıt ile hesap alacaklandırılmıştır. 1.4. Hesabın Kalan (Bakiye) Vermesi: Bir hesabın borç ve alacak tutarları arasındaki farka kalan ya da bakiye denir. Hesabın borç tutarı fazla ise borç kalanı, alacak tutarı fazla ise alacak kalanı verir. Örnek:
Kasa hesabı 1.000 TL borç kalanı vermiştir. (3.000 - 2.000 = 1.000)
Banka kredileri hesabı 2.000 TL alacak kalanı vermiştir. (4.000 - 2.000 = 2.000) 1.5. Hesabın Kapalı Olması: Hesabın borç ve alacak tutarlarının birbirine eşit olması ve kalan vermemesi durumudur. Örnek:
Bankalar hesabının borç ve alacak toplamları eşit olduğundan bankalar hesabı kapalıdır. 1.6. Aktif Karakterli Hesap: Açılış kaydı borç tarafından yapılan ve borç kalanı veren hesaba aktif karakterli hesap denir. Bu hesaplar bilançonun aktif tarafında yer alır ve "varlık hesapları" olarak bilinir. 1.7. Pasif Karakterli Hesap: Açılış kaydı alacak tarafından yapılan ve alacak kalanı veren hesaba pasif karakterli hesap denir. Bu hesaplar bilançonun pasif tarafında yer alır ve "kaynak hesapları" olarak bilinir. HESAPLARIN İŞLEYİŞ KURALLARI 2. Bilanço Hesaplarının İşleyiş Kuralları: Bilanço, işletmenin belli bir tarihteki varlıklarını ve bu varlıkların sağlandığı kaynaklarını gösteren mali bir tablodur. Bilanço aktif ve pasif olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır. Bilançodaki varlık ve kaynak hesaplarının işleyişleri birbirinden farklıdır. Bilanço örneği aşağıdaki gibidir:
2.1. Varlık Hesaplarının İşleyişi: Varlık hesapları dönen varlıklar ve duran varlıklar olmak üzere ikiye ayrılır. Hesap kodları 1 ile başlayan hesaplar dönen varlıklar, hesap kodları 2 ile başlayan hesaplar duran varlıklar da yer alır. Varlık hesaplarının işleyişinde artış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına, azalış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafına kayıt yapılır.
Varlık hesaplarında ilk kayıt devamlı borç tarafa yapılır. Çünkü borç tarafı "+" kısmıdır, alacak tarafı ise "-" kısımdır. Hiçbir zaman borç tarafı (+) alacak tarafdan (-) az olamaz. Bu nedenle borç tarafa (+) bir kayıt yapmadan, hesabı azaltamayız, yani alacak tarafa (-) kayıt yapamayız. Buna göre diyebiliriz ki, varlık hesabında, alacak taraf (-), borç tarafı (+) hiçbir zaman geçemez. Varlık hesaplarında bir hesapta artış (+) olursa devamlı borç tarafa, hesapta azalış olursa (-) devamlı alacak tarafa kayıt yapılır. Örnek: HG işletmesi 5.000 TL tutarındaki ticari malı nakit olarak alıyorsa hesaplar şu şekilde kayıt yapılır:
İşletme ticari mal alarak kasasından para ödüyor ve kasasında azalma oluyor. Kasa hesabı bir varlık hesabı olduğundan ve azalış meydana geldiğinden, kasa hesabının alacağına kayıt yapılır. (Kasasında daha önceden mutlaka en az 5.000 TL olması gereklidir)
İşletme ticari mal alarak ticari mallarında bir artış meydana geliyor. Ticari Mallar hessabı bir varlık hesabı olduğundan ve artış meydana geldiğinden, ticari mallar hesabının borcuna kayıt yapılır. Not: Tek düzen hesap planınında varlık hesaplarının bazılarının yanında (-) işaretini bulunur. Bu hesaplar varlık hesaplarının işleyiş kurallarının tam tersine göre kaydedilir. Yani (-) işareti bulunan varlık hesapları, kaynak hesapları gibi kayıt yapılır. Örnek: HG işletmesi 5.000 TL tutarındaki ticari malı çek vererek alıyorsa hesaplar şu şekilde kayıt yapılır:
İşletme ticari malı çek vererek aldığından verilen çekleri artmaktadır. Verilen Çekler hesabı bir varlık hesabı fakat (-) işareti olduğundan kaynak hesabı gibi kayıt yapılır. Bu nedenle verilen çekler hesabında artış meydana geldiğinden, verilen çekler hesabının alacağına kayıt yapılır. (Verilen Çekler hesabında artışlar (+) alacağa, azalışlar (-) borca kayıt yapılır)
İşletme ticari mal alarak ticari mallarında bir artış meydana geliyor. Ticari Mallar hessabı bir varlık hesabı olduğundan ve artış meydana geldiğinden, ticari mallar hesabının borcuna kayıt yapılır. 2.2. Kaynak Hesaplarının İşleyişi: Kaynak hesapları kısa vadeli yabancı kaynaklar, uzun vadeli yabancı kaynaklar ve özkaynaklar olmak üzere üçe ayrılır. Hesap kodları 3 ile başlayan hesaplar kısa vadeli yabancı kaynaklar, hesap kodları 4 ile başlayan hesaplar uzun vadeli yabancı kaynaklar, hesap kodları 5 ile başlayan hesaplar özkaynaklar da yer alır. Kaynak hesaplarının işleyişinde artış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafına, azalış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına kayıt yapılır.
Kaynak hesaplarında ilk kayıt devamlı alacak tarafa yapılır. Çünkü alacak tarafı "+" kısmıdır, borç tarafı ise "-" kısımdır. Hiçbir zaman alacak tarafı (+) borç tarafdan (-) az olamaz. Bu nedenle alacak tarafa (+) bir kayıt yapmadan, hesabı azaltamayız, yani borç tarafa (-) kayıt yapamayız. Buna göre diyebiliriz ki, kaynak hesabında, borç taraf (-), alacak tarafı (+) hiçbir zaman geçemez. Kaynak hesaplarında bir hesapta artış (+) olursa devamlı alacak tarafa, hesapta azalış olursa (-) devamlı borç tarafa kayıt yapılır. Örnek: HG işletmesi 20.000 TL tutarında 10 aylık bir banka kredisi çekiyorsa hesaplar şu şekilde kayıt yapılır:
İşletme banka kredisi çektiği için banka kredilerinde bir artış oluyor. Banka kredileri hesabı bir kaynak hesabı olduğundan ve artış meydana geldiğinden, banka kredileri hesabının borcuna kayıt yapılır.
İşletme banka kredisi alarak kasasına para giriyor ve kasasında artış oluyor. Kasa hesabı bir varlık hesabı olduğundan ve artış meydana geldiğinden, kasa hesabının borcuna kayıt yapılır. Not: Tek düzen hesap planınında kaynak hesaplarının bazılarının yanında (-) işaretini bulunur. Bu hesaplar kaynak hesaplarının işleyiş kurallarının tam tersine göre kaydedilir. Yani (-) işareti bulunan kaynak hesapları, varlık hesapları gibi kayıt yapılır. Not: Sonuç olarak, hesap kayıtlarında iki hesaptan biri borca yazılırsa diğeri mutlaka alacağa yazılır. 3. Gelir Tablosu Hesaplarının İşleyiş Kuralları: Gelir tablosu, işletmenin gelir ve giderlerini göstererek kar veya zararını ortaya çıkaran mali bir tablodur. Gelir hesapları ve gider hesaplarından oluşmaktadır. Tek düzen hesap planında, hesap kodları 6 ile başlayan hesaplar gelir tablosu hasaplarıdır. Gelir tablosuna baktığımızda bazı hesapların yanında (-) işareti yer almaktadır. Bu hesaplar gelir tablosundaki gider hesaplarıdır. Diğer hesaplar ise gelir hesaplarıdır. Gelir ve gider hesaplarının işleyiş kuralları aynı bilançodaki varlık ve kaynak hesaplarında olduğu gibi farklıdır. Gelir tablosu örneği >>>>> 3.1. Gelir Hesaplarının İşleyişi: İşletmenin değerlerinde artış meydana getiren işlemlere gelir işlemleri denir. Bir gelir ortaya çıktığında gelir hesabının alacağına, gelirde azalma meydana geldiğinde gelir hesabının borcuna kayıt yapılır.
Gelir hesaplarında ilk kayıt devamlı alacak tarafa yapılır. Çünkü alacak tarafı "+" kısmıdır, borç tarafı ise "-" kısımdır. Hiçbir zaman alacak tarafı (+) borç tarafdan (-) az olamaz. Bu nedenle alacak tarafa (+) bir kayıt yapmadan, hesabı azaltamayız, yani borç tarafa (-) kayıt yapamayız. Buna göre diyebiliriz ki, gelir hesabında, borç taraf (-), alacak tarafı (+) hiçbir zaman geçemez. Gelir hesaplarında bir hesapta artış (+) olursa devamlı alacak tarafa, hesapta azalış olursa (-) devamlı borç tarafa kayıt yapılır. Örnek: HG işletmesi 500 TL tutarında bankadan faiz tahhakuk ettiriliyor ve bu tutar işletmenin banka hesabına aktarılıyorsa hesaplar şu şekilde kayıt yapılır:
İşletme bankadan faiz gelir elde ettiği için için faiz gelirlerinde bir artış oluyor. Faiz gelirleri hesabı bir gelir hesabı olduğundan ve artış meydana geldiğinden, faiz gelirleri hesabının borcuna kayıt yapılır.
İşletme elde ettiği faiz gelirini banka hesabına aktararak banka hesabında bir artış oluyor. Banka hesabı bir varlık hesabı olduğundan ve artış meydana geldiğinden, banka hesabının borcuna kayıt yapılır. 3.2. Gider Hesaplarının İşleyişi: İşletmenin değerlerinde azalış meydana getiren işlemlere gider işlemleri denir. Bir gider ortaya çıktığında gider hesabının borcuna, giderde azalma olduğunda gider hesabının alacağına kayıt yapılır.
Gider hesaplarında ilk kayıt devamlı borç tarafa yapılır. Çünkü borç tarafı "+" kısmıdır, alacak tarafı ise "-" kısımdır. Hiçbir zaman borç tarafı (+) alacak tarafdan (-) az olamaz. Bu nedenle borç tarafa (+) bir kayıt yapmadan, hesabı azaltamayız, yani alacak tarafa (-) kayıt yapamayız. Buna göre diyebiliriz ki, gider hesabında, alacak taraf (-), borç tarafı (+) hiçbir zaman geçemez. Gider hesaplarında bir hesapta artış (+) olursa devamlı borç tarafa, hesapta azalış olursa (-) devamlı alacak tarafa kayıt yapılır. Örnek: HG işletmesi bankaya geç bir ödeme yaptığı için 400 TL tutarında faizi nakit olarak ödüyorsa hesaplar şu şekilde kayıt yapılır:
İşletme ge ödemeden dolayı faiz ödüyor ve faiz giderlerinde artış oluyor. Faiz giderleri hesabı bir gider hesabı olduğundan ve artış meydana geldiğinden, faiz giderleri hesabının borcuna kayıt yapılır.
İşletme faiz tutarını nakit olarak ödüyor ve kasasında azalma oluyor. Kasa hesabı bir varlık hesabı olduğundan ve azalış meydana geldiğinden, kasa hesabının alacağına kayıt yapılır. (Kasasında daha önceden mutlaka en az 400 TL olması gereklidir) Bilanço esasına göre yani çift taraflı kayıt sistemine göre muhasebe süreci aşağıdaki işlemlerden sırasıyla oluşmaktadır. 1- Açılış bilançosunun düzenlenmesi 2- Yevmiye defter (Günlük defter) kayıtlarının yapılması 3- Büyük defter (Defteri kebir) kayıtlarının yapılması 4- Yardımcı defter kayıtlarının yapılması 5- Aylık mizanların düzenlenmesi 6- Dönem sonu envanter işlemlerinin yapılması 7- Gelir Tablosunun düzenlenmesi 8- Sonuç hesaplarının (Gelir - Gider hesapları) kapatılması 9- Kesin mizanın düzenlenmesi 10- Dönem sonu bilançosunun düzenlenmesi 11- Bilanço hesaplarının kapatılması 12- Yeni muhasebe dönemi hesaplarının açılması
1-Açılış bilançosu 2-Yevmiye kayıtları 3-Büyük defter kayıtları 4-Aylık mizan 5-Dönem sonu envanter işlemleri 6-Gelir tablosu 7-Gelir-gider hesaplarının kapatılması 8-Kesin mizan 9-Dönem sonu bilançosu 10-Bilanço hesaplarının kapatılması 11-Yeni muhasebe dönemi hesaplarının açılması Monografi 5: HG Ticaret İşletmesi 01.12.2008 tarihinde aşağıdaki varlık ve kaynaklarla kuruluyor 100 Kasa Hesabı..............................60.000 102 Bankalar Hesabı.....................100.000 121 Alacak Senetleri Hesabı.........20.000 255 Demirbaşlar Hesabı................60.000 300 Banka Kredileri Hesabı..........80.000 421 Borç Senetleri Hessabı..........70.000 HG Ticaret İşletmesi Aralık ayındaki dönem içi işlemleri aşağıdaki gibidir. - 05.12.2008 tarihinde 15.000 TL tutarındaki malı peşin olarak almıştır. KDV % 18 hariç. - 09.12.2008 tarihinde banka hesabındaki parasından 30.000 TL para çekiyor. - 11.12.2008 tarihinde işletmede kullanılmak üzere 500 TL tutarında kırtasiye malzemesini peşin alıyor. KDV % 8 hariç - 15.12.2008 tarihinde 20.000 TL tutarındaki malı satıyor. KDV % 18 hariç. İşletme kdv tutarını peşin alıyor, kalanı için çek alıyor. - 18.12.2008 tarihinde banka kredisinin 4.000 TL tutarındaki taksidini ve 600 TL faizini peşin ödüyor. - 20.12.2008 tarihinde elinde bulunan alacak senetlerinin yarısını peşin tahsil ediyor. - 22.12.2008 tarihinde 10.000 TL tutarındaki malı alıyor. KDV % 18 hariç. Kdv sini ve yarı fiyatını peşin ödüyor, kalanı banka hesabından ödüyor. - 28.12.2008 tarihinde 5.000 TL tutarındaki malı çek alarak satıyor. KDV % 18 hariç. HG Ticaret İşletmesinin dönem sonu envanter işlemleri aşağıdaki gibidir. - Demirbaşlar için amortisman oranı %20 olarak belirlenmiştir. - Yapılan envanter sonucunda işletmenin dönem sonu mal mevcudu 6.000 TL olarak belirlenmiştir. - İşletmenin bankadaki parasına 4.000 TL faiz yatırıldığı anlaşılmıştır.
Yüklə 2,09 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||