Sayın Sudan ve Cibuti Yükseköğretim Bakanları

Sayın Sudan ve Cibuti Yükseköğretim Bakanları,
Sayın valiler, belediye başkanları, sayın rektörler, kamu kurum ve kuruluşlarının değerli yöneticileri,
Kıymetli konuklar, değerli basın mensupları,

25 Mayıs Dünya Afrika Gününde, burada, Çankırı Karatekin Üniversitemizce düzenlenen Türk-Afrika Üniversiteleri İşbirliği Forumunda sizleri selamlamaktan büyük bir memnuniyet duyduğumu belirtiyor, hepinize “hoş geldiniz” diyorum.

Değerli konuklar,
Türkiye “Afrika Yılı” olarak ilan ettiği 2005 yılından itibaren, özellikle de Afrika Birliği’nin 2008’de Türkiye’yi “Stratejik Ortak” olarak ilan etmesinden sonra izlediği politikalarla, Afrika ülkeleriyle ilişkilerini her alanda geliştirmeye büyük önem vermekte, Afrika ülkelerinin kalkınma hamlelerine katkıda bulunmaya çalışmaktadır. İstanbul’da düzenlenen I. Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesi’nde kabul edilen ‘İstanbul Deklarasyonu’ ve ‘İşbirliği Çerçeve Belgesi’ ile esasları belirlenen işbirliğinin, ‘Uygulama Planı 2010-2014’ ile uygulama sürecine taşındığı malumlarınızdır.
Afrika ülkeleriyle gelişen siyasi, ekonomik ve kültürel işbirliklerine paralel olarak, yükseköğretim ve bilimsel araştırma alanındaki ilişkilerimizi de geliştirmeye özel bir önem vermekteyiz. Afrika ülkeleriyle işbirliklerimizin esasını, yükseköğretim, teknoloji ve bilimsel araştırma alanında sahip olduğumuz birikimlerimizi ve imkânlarımızı pek çoğuyla ortak tarih, kültür ve inanç değerlerine sahip olduğumuz dost ve kardeş Afrika ülkeleriyle paylaşma ve böylece onların kalkınmalarına katkı sağlayabilme, güçlü yanlarımızı birleştirerek daha güçlü olabilme arzusu oluşturmaktadır.
Değerli konuklar,
Dünyada yükseköğretime olan talep her geçen gün artmakta, bu artışa bağlı olarak yükseköğretim kurumları da çoğalmaktadır. Bu hızlı sayısal büyüme sonucu, birtakım problemler de ortaya çıkmaktadır. Yükseköğretimin yönetimi, yükseköğretim programları, bilimsel araştırma-geliştirme faaliyetleri, mezunların nitelikleri gibi alanlarda kendini gösteren kaliteyle ilgili problemler, bu sorunların başında gelmektedir.
Diğer yandan bugün dünyada yükseköğretim alanında, hem ülkeler arasında hem de yükseköğretim kurumları arasında büyük bir rekabet yaşanmaktadır. Bu rekabet ortamında tercihlerin temel belirleyicisi, artık kalitedir. Kaliteli öğrenme ortamları sağlayan, kaliteli öğrenme imkânları, öğretim ve araştırma hizmetleri sunan üniversiteler daha çok tercih edilecektir. Bu bağlamda daha kaliteli olana ulaşmada, uluslar arası işbirliklerinin önemi, üniversiteler arasında güç birliği yapılmasının, tecrübe paylaşımının önemi, tartışmasızdır.
Değerli konuklar,
Dünyada çeşitli alanlarda büyük değişimler ve dönüşümler yaşanmaktadır. Bu değişim ve dönüşümlere refakat eden güçlerin niyeti, mahiyeti ve niteliği, dünyanın ve insanlığın kaderini belirleyecek en önemli unsurlardan biridir. Dünyada olup biteni seyrederek ve sadece gözlemleyerek dünyayı değiştirmek mümkün değildir. Üniversiteler, dünyada meydana gelen değişmeleri takip eden değil; yönlendiren kurumlar olmalıdır. Üniversiteler, toplumların mükemmeliyet merkezleri olmalıdır. Dönüşen değil dönüştüren kurumlar olmalıdır. Üniversiteler, daha yaşanabilir, daha insani bir dünya ve gelecek için toplumda liderlik rolünü üstlenmelidir. İyiliğin, güzelliğin, sevginin hâkim olduğu bir dünya için üniversitelerin ve bilim insanlarının sosyal sorumluluk sahibi olması gerekmektedir. Bütün bunları gerçekleştirebilmek için üniversitelerimiz, elbette aklın ve bilgeliğin yurdu olmalıdır.
Değerli katılımcılar,
Son yıllarda pek çoğu ile ortak tarihi ve kültürel değerleri paylaştığımız Afrika ülkeleriyle çeşitli alanlarda gelişen ilişkilerimiz, dünyaya örnek olacak niteliktedir. Bu ilişkilerin gelişmekte olduğu alanlardan biri de eğitim ve yükseköğretim alanıdır.
Türkiye-Afrika Üniversiteleri İşbirliği Forumu, üniversitelerimizin gücünü, imkânlarını ve geleceğe yönelik umutlarını birleştirme arzusunun ve çabasının bir ürünüdür. Ülkelerimizin geleceğini kuracak gençliği ortak platformlarda buluşturmak; onları daha huzurlu bir dünya için hazırlamak, yetiştirmek; bilimin öncülüğünde ortak bir geleceği inşa etmek, yüksek öğretim kurumlarının en önemli amaçlarından biridir.
Türk Yükseköğretim Kurulu olarak, Avrupa’daki Erasmus programlarına benzer, ancak içerik itibariyle daha zengin Mevlana Değişim Programını 2013 yılında hayata geçirdik. Büyük bir mutlulukla belirtmeliyim ki, Mevlana Değişim Programı sayesinde, Erasmus programları dışında kalan ülke ve üniversitelerle Türkiye arasında, bugüne kadar yaklaşık 5500 öğrenci ve öğretim üyesi değişimi gerçekleşmiştir. Bunlardan sadece 53’ü Afrika ülkeleriyle gerçekleşmiştir ki, bu sayının önümüzdeki süreçte daha da artmasını bekliyoruz. Bu Programa katılan her öğrencinin ve öğretim üyesinin, ortak geleceğimizin inşasına önemli katkılar sağlayacağına inanıyoruz. Yeni YÖK olarak bundan sonra Mevlana programını proje tabanlı, özellikle de yönlendirilmiş proje tabanlı hale getiriyoruz. Bu dönüşümün sebebi; çabalarımızın, çalışmalarımızın, projelerimizin artık çıktı odaklı, sonuç odaklı olması yönündeki kararlılığımızdır.
Yükseköğretim Kuruluna başkan seçildiğim günden bu yana geçen yaklaşık bir buçuk yıllık süre zarfında, Yeni YÖK olarak Afrika ülkeleriyle yükseköğretim alanında işbirliğini geliştirmeye özel önem verdik, ziyaretler gerçekleştirdik, üniversitelerimizi buluşturduk. Bundaki amacımız, Afrika ülkeleri üniversiteleri ile daha çok öğrenci ve öğretim üyesi değişimi yapmak, ortak programlar açmak, ülkelerimizi ilgilendiren konulardaki veya alanlardaki lisansüstü tezlere ortak danışman atama yoluna gitmek, ortak projeler yürütmek suretiyle ilişkilerimizi daha da geliştirmektir. Bu çerçevede üniversitelerimizin somut işbirliğine yönelik girişimlerini güçlü bir biçimde desteklediğimizi ve desteklemeye devam edeceğimizi bir kez daha ifade edeyim. Ülkelerimizin yükseköğretim alanındaki en üst makamlarında var olan bu işbirliği arzu ve kararlılığının, üniversitelerimize ve üniversitelerimizin alt birimlerine güçlü bir biçimde yansıması ve sonuç vermesi en büyük arzu ve isteğimizdir.
Doğrusu Afrika ülkeleriyle işbirliği arzumuzun ve girişimlerimizin bazı meyvelerini toplamaya da başladık. Örneğin Sudan, Tunus, Fas, Cezayir, Cibuti, Gambiya, Çad gibi ülkelerle olan ilişkilerimiz, iyi niyet girişimlerinden öteye somut çıktıları olan hızlı bir gelişme göstermiştir. Bu ilişkilerin önümüzdeki dönemde üniversitelerimiz için daha nitelikli işbirliğine dönüşeceğine olan inancım tamdır.

Hâlihazırda Türk yükseköğretim sistemine kayıtlı Afrikalı öğrenci sayısı, 12057 olup, Türk üniversitelerinde ders veren Afrikalı öğretim elemanı sayısı 135’tir. Bu sayı her geçen yıl, Afrika ve Türk Üniversitelerinin aralarında imzaladıkları işbirliği anlaşmaları ve Türk Hükümeti tarafından sağlanan çeşitli burslar ile artmaktadır. Türk üniversiteleri de mevcut imkânlarını kullanarak, çeşitli Afrika ülkelerine gerek eğitim, gerek sağlık ve gerekse kurumsal yapılanma alanında destek sağlamaktadır.

Çankırı Karatekin Üniversitemizin düzenlediği bu Forumun, ülkelerimiz arasında ortak ve güçlü bir geleceğin inşasına önemli bir katkı sağlayacağına inanıyorum. Bu katkıyı yapmak üzere Afrika’nın çeşitli ülkelerinden buraya gelmiş bulunan başta sayın bakanlar olmak üzere, üniversite rektörlerine, öğretim üyelerine, Türk üniversite rektörlerine, öğretim üyelerine, Forumun düzenlenmesine katkı veren bölge valilerimize, belediye başkanlarımıza, üniversite rektörlerimize, kamu kurum ve kuruluşlarımıza; özellikle de Çankırı Üniversitesi Rektörlüğümüze ve tüm çalışma ekibine içtenlikle teşekkür ediyor, hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.

Prof. Dr. M. A. Yekta SARAÇ

Yükseköğretim Kurulu Başkanı,

Çankırı Karatekin Üniversitesi, 25 Mayıs 2016