Şehriban Şahin Bir Kamusal Din Olarak Türkiye’de ve Ulus Ötesi Sosyal Alanlarda İnşa Edilen Alevilik Giriş

4.1 Özelleştirilen Medya

Aleviler yeniden organize olma sürecinde özelleştirilen medyanın sunduğu fırsatlardan yararlanmışlardır. Özellikle televizyon ve radyonun özelleştirilmesi ile ortaya çıkan ticari kanallar devletin kontrolünden önemli ölçüde çıkmış ve Aleviliği yeniden tanımlama ve şekillendirme de etkin rol oynamıştır. 1989’a kadar Türkiye’de devletin Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) tek yayın kurumu idi. 1990’da önce korsan olarak sonra da 1993’de çıkarılan yasa ile de yasal olarak birçok özel televizyon ve radyo kanali kuruldu ve tam anlamıyla özel televizyon ve radyo kanalı sayısında bir patlama yaşandı. En son rakamlara göre Türkiye’de 16 ulusal ve 263 yerel televizyon kanalı ile 36 ulusal ve 1295 yerel radyo kanalı vardır.^[3]

Özel televizyon ve radyo kanalları sıkı devlet kontrolü altında olmadıklarından, Kürt sorunu, Kemalizm, laiklik, etnik ve dini farklılıklar, cinsel kimlikler gibi yıllarca tabu olan konuların açıkça tartışıldığı alanlar haline geldi (Şahin and Aksoy 1993: 35). Yeni kurulan özel televizyon kanalları “‘saklı digeri’ ya da ‘uzak diğeri’ni evlere taşıdı” (Yavuz 1999a: 181). 1990’lı yılların başında İzzettin Doğan’ın özel bir kanalda yeralan Kırmızı Koltuk programına katılarak Alevilikle ilgili konuşması bunun bir örneği idi. O programdan sonra Alevi liderleri, törenleri, hatta Avrupa’da yaşayan Alevi liderler televizyon ekranlarında sıkça görünmeye başladı.

Medyanın özelleştirilmesi birçok gruba kendi televizyon ya da radyo kanallarını kurarak daha genis kitlelere ulaşma fırsatı verdi. Alevilerde radyo kanalları kurarak seslerini daha geniş kitlelere duyurmaya Alevi etkinlikleri dernekleri eylemlerini duyurarak hareketi Alevi üyelere duyurmaya, kendilerini daha geniş kitlelere tanıtmaya çalıştılar. Ankara ve İstanbul’da birçok Alevi radyosu kuruldu. Ankara’daki radyolar Mozaik, Çankaya, Çağdaş, Arkadaş, İmaj, ve Ekin, İstanbul’da Barış, Yaşam, Özgür, Yön FM, ve Cem. Aleviler Berlin’de Al-Canlar televizyonu ile 1992’den beri yayın yapmaktadır.

Alevi radyo kanalları seçimler öncesi partilerin kampanyaları için platform görevini üstlenmiştir. Örneğin Mozaik radyo 18 Nisan 1999 genel ve yerel seçimlerinde tam bir seçim platformuna dönüşmüştür. Mozaik Barış Partisi’ni açıkça desteklemiş bu yönde birçok Alevi lider destek niteliğinde konuşmalara yer vermiştir. Radyo aynı zamanda sol partilerin adaylarına ve Alevi adaylara da radyoda seçim programı yaptırmıştır.