Sepsisin Səbəbləri və mərhələli müalicə prinsiblər Sepsis

Sepsisin Səbəbləri və mərhələli

müalicə prinsiblər

Sepsis ümumi infeksion xəstəlik olub, polietioloji olması (spesifik törədicinin verilmesi), yüksək temperatur, kompensasiya olunmayan bakteriemiya və orqanizmin reaktivliyinin aşağı aşağı aşağı dəyişməsi (rezistentliyin kəskin düşməsi) ilə xarakterizə olunur. İnkişaf etmiş ölkələrdə sepsisin artmasına səbəb yaşlı əhalinin çoxluğu, bütün yaş qruplarında tətbiq olunan daha riskli müdaxilələr, antibiyotiklərə qarşı müqavimətин və daha zərərli mikrob artmasıdır. İnkişaf etməkdə olan ölkələrdə isə bəslənmə qeyri-kafiliyi, yoxsulluq, peyvənd etmə əskiklikləri və zamanında müalicə edilə bilməmə ölümə gətirib çıxarır.

Etiologiya. Sepsis orqanizmdə immunitetin zəifləməsi və ya dəyişilməsi fonunda təbii baryerlərin defekti zamanı qana çoxlu miqdarda bakteriyanın daxil olması nəticəsində inkişaf edən xəstəlikdir.

Virüslerden başqa bütün mikroorqanizmlər xəstəliyi törədə bilərlər –streptokoklar, stafilokoklar, diplokoklar, bağırsaq, göy irin və qızılyel çöpləri, göbələklər və s. Sepsisi həm güclü patogenliyə malik mikroorqanizmlər (məsələn, qarayara çöpləri), həm də zəif patogen mikroblar (pnevmokoklar, meniqokoklar) əmələ gətirirlər. Öldürücü xəstəlik olan sepsis əsasən yüksəkdən yıxılma, yol qəzası, miokard infarkt, ağır infeksiya kimi hər hansı bir səbəblə bədəndə ciddi stres yaradan hadisələrdən sonara dа inkişaf edə bilər.

 Sepsis zamanı zehni fəaliyyətin zəifləməsi, hərarətin qalxması, təngnəfəslik yaranır. 

Tənəffüs sistemi, böyrəklər, qaraciyər, ürək fəaliyyətdən qalır və çatışmazlıq yaranır.

Sepsis xəstəliyindən əziyyət çəkən pasientin qanı mikrobları məhv etmək qabiliyyətinə malik deyil. Xəstəliyin başlanğıc dövründə xəstələrdə böyrəküstü vəzi və digər orqanlarda aktivliyin yüksəlməsi musahidə yapılır

 Toxuma rezervləri azalır. Toksiko-distrofik vəziyyət, qaraciyər, ürək-damar çatışmazlığı inkişaf edir.
Sepsisin kritik dövründə yenidoğulmuşlarda qalxanabənzər vəzin işinin işinin azalması müşahidə olunur. Ödem sindromu və şoku olan xəstələrin qanında bəzi hormonların miqdarı daha çox azalır. Karaciyər və dalaq bir qədər böyüyür

 Septikopiemik formaqızdırma, kəskin intoksikasiya (zəhərlənmə) əlamətləri, demək olar ki, eyni vaxtda inkişaf edən çoxsaylı irinli ocaqlar, anemiya, çəkininması, bəzən dərridə müxtəlif səp azalter azalzn dərəd

Septsemiya zamanı xəstələrdə irinli iltihabi ocaqlar olmur, ancaq bakterial infeksion toksikozun artması kəskinləşir
Sepsisin təsnifatı etiologiyaya, giriş qapısına və kliniki-morfoloji əlamətlərin xarakterinə görə aparılır.
• Etiologiyasına görə törədicinin növündən asılı olaraq sepsisin aşağıdakileri ayırd edilir: kok (streptokok, pnevmokok, diplokok, meninqokok), kolibakterial, göy irin, protey, anaerob, qarayara, qızıl, pasterelloz, pasterelloz. 
• Giriş qapısının xarakterinə görə (birincili septiki ocağan yerləşməsinə görə) sepsisin aşağıdakileri vardır: yara, doğumdan sonrakı və ya qinekoloji, göbək, yanıqdan sonrakı, ürogen, aspirasion, kriptogen və ya gizli olmqadı (birincili septik).
Sepsisin əsas əlamətləri qızdırma, üşütmə, mədə bulantısı, qusma, baş gicəllənməsi, bədənin müxtəlif nahiyələrində ağrılardır.
Sepsisli xəstələr iki qrupa ayırd edilir: erkən və gecede sepsis. Erkən ortaya sepsislərdə törədici adətən qrammənfi mikroblar, gecede, xüsusilə hastane daxili sepsislərdə isə qrammüsbət mikroblardır. 
Ağır sepsisi olan və qan dövranın çatışmazlığı (pozulması), hipotenziya və ya davamlı şəkildə laktatın səviyyəsi yuxarı olan xəstələrin Septik Şok olduğuda guman edilir.
Septis şokun iki fazası var. Birinci fazada biogen amillərin, mikrob toksinlərinin təsiri nəticəsində damar və toxumalar tərəfindən qlükozanın mənimsənilməsini araştırın.
Böyrəküstü vəzilərə qansızma olduqda xəstənin vəziyyəti daha çox pisləşir.
Diaqnoz.Sepsisə diaqnoz kliniki əlamətlərə, patomorfoloji dəyişikliklərə, hematoloji və bakterioloji tədqiqatların nəticələrinə görə qoyulur.
Мüalicəsi. Ağır sepsis və septik şoku olan xəstələrə müvafiq həcmdə maye məhlullar ilə intensiv terapiya aparılmalıdır.
• Mərkəzi vena kateteri və ya ağ ciyər arteriyası kateteri olmadıqda, məhlullar xəstəyə sürətli infuziya kimi iri həcmli periferik kateterlər vasitəsilə 10-15 dəqiqə ərzində verilir. 
• Ürəyin vurma həcmi adekvat olduğu xəstələrdə ürəyin vurma həcmini artırma və oksiqenin sistemik çatıdırlmasını daha da yüksltmək üçün inotropik preparatların istifadəsi məsləhət deyil.