Sh. N. Zaynutdinov, R. I. Nurimbetov

Boshqaruv obyekti 
korxonalar, tashkilotlar va muassasalar 
personalidir. B oshqaruv obyektlari sifatida nafaqat ishlab
9

---

c h iq a rish , ta sh k ilo t, k o m p an iy a, m u a ssa sa n in g m o d d iy
om illari, balki ishlab chiqarish ja m o a la ri, xodim iar ham
nam oyon b o ‘ladi. Iqtisodiy, takror ishlab chiqarish jarayonini, 
sh u ju m la d a n , ishlab ch iq arish , ta q sim o t, ay irb o sh lash , 
iste ’m olni boshqarish — bu jaray o n lard a ishtirok etuvchi 
in so n la rg a ham o id h iso b la n a d i. Iq tiso d iy ja ra y o n la rn i 
boshqarish bevosita insonlar bilan b o g iiq , zero bunday m u ­
nosabatlar aynan ular o ‘rtasida yuzaga keladi.
Faqat favqulodda yuzaki yondashilgandagina iqtisodiyot, 
biznes asosan tovarlar va pullar, shuningdek, tovarlar va 
xizm atlam ing iste’m olchilari bilan aloqador ekanligini k o ‘rish 
m um kin. H aqiqatda esa iqtisodiyotdagi m unosabatlar doirasi 
ish la b c h iq a r u v c h ila r to m o n id a n b o z o rla rg a y e tk a z ib
beriluvchi tovarlam ing iste’m olchilari o ‘rtasidagi aloqalardan 
a n ch a keng. Ishlab chiqarish, biznes o ‘rtasida yaqin m u ­
nosabatlar ijrochilar jam oasidan iborat b o ‘lgan m enejerlar 
orasida yuzaga keladi. В ular muvaffaqiyatli iqtisodiy faoliyat 
asosini tashkil etuvchi korxona, firma, tashkilotlam ing keng 
is h la r d o ira s in i b a ja ru v c h i x o d im la rd ir. X o d im la rn in g
vaqtinchalik yollanilishi yoki tashkilot, m uassasaning xodim iar 
shtatiga kirishidan q a t’iy nazar, ishning m uvaffaqiyati bu 
odam iarni boshqarish, ular bilan aloqalar o ‘m atishga bog‘liq.
S hundan kelib chiqib, boshqaruv obyekti brigada, sex, 
uchastka, b o ‘lim jam oasi bo‘la oladi. Tizim obyektlari bir-birlari 
bilan doimiy aloqada b o ‘ladi, buning natijasida korxona ichida 
h a m , u n d a n ta sh q a rid a h am k a d rla r h a ra k a tin in g tu rli 
jarayonlari sodir b o ‘ladi. B unday jarayonlarga lavozim dan 
lavozim ga, ja m o a d a n jam o ag a, b o iin m a d a n b o ‘linm aga, 
k o rx o n a d a n k o rx o n a g a o ‘tish , m a la k a n in g o sh ish i, x o - 
dim lam ing mansabga ko‘tarilishi kiradi. Shu bilan bir qatorda, 
xodim iar kasb-malakasining o ‘zgarishi, tashkiliy tuzilm aning 
takom illashuvi, jam o ad a ruhiy vaziyatning yaxshilanishi va 
boshqa ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlarni ham aytib o ‘tish kerak.