Her iki ülke de NATO ve ABD’nin anti-komünizm hareketi için stratejik bir öneme sahip olup NATO’nun güneydoğu kanadını güçlendirmek için gerekliydiler.
Balkan Paktı (1954): Kuruluş nedenleri;
NATO stratejisindeki boşluk ve ABD desteği
SSCB ve Doğu Bloku’ndan algılanan tehdit
Ekonomik yardım gereksinimi
Yugoslavya’nın Trieste Sorununda İtalya’ya karşı gücünü arttırma isteği
Paktta; TC, Yugoslavya Fed. Halk Cum. ve Yun Krallığı yer alıyordu.
Paktta; TC, Yugoslavya Fed. Halk Cum. ve Yun Krallığı yer alıyordu.
Balkan İttifakı (1954): Balkan Paktı ittifaka dönüşmüştür.
Bu İttifak, SSCB’den tehdit algılayan ve aralarında sorun bulunmayan üç Balkan ülkesinin Batı’dan aldıkları destekle oluşturdukları bir savunma mekanizmasıdır.
Balkan ittifakı imzalandığında, oluşmasına neden olan koşullar neredeyse ortadan kalkmak üzereydi;
Balkan ittifakı imzalandığında, oluşmasına neden olan koşullar neredeyse ortadan kalkmak üzereydi;
Stalin’in ölümüyle SSCB dış politikasındaki yumuşama ve bunun Balkan ülkeleriyle olan ilişkilerine de yansıması
Trieste sorununun çözümlenmesiyle Yug.’nın Balkan İttifakı’na giriş nedenlerinin büyük ölçüde ortadan kalkması
Kıbrıs sorunu nedeniyle TC-Yun. İlişkilerinin bozulması
Kıbrıs sorunu nedeniyle TC-Yun. İlişkilerinin bozulması
Bu sebeplerden dolayı Balkan Paktı ve İttifakı Anlaşmaları zımnen feshedilmiştir.
Kıbrıs Sorunu Gölgesinde Zorunlu Dostluk:
Kıbrıs’daki Türk ve Rum halkların self-determinasyon istemeleri üzerine TC-Yun arasındaki dostluğa gölge düştü.
ABD ise bu durumun NATO’ya zarar vereceğini düşünerek ağırlığını koydu ve TC ve Yun zorunlu bir dostluk sürecine girdiler.
ABD ise bu durumun NATO’ya zarar vereceğini düşünerek ağırlığını koydu ve TC ve Yun zorunlu bir dostluk sürecine girdiler.
Bu tarihten itibaren TC-Yun ilişkileri Kıbrıs’taki gelişmeleri değil, Kıbrıs’taki gelişmeler TC-Yun ilişkilerini belirlemeye başlamıştır.
II. Dünya Savaşı sonrası Yun.’ın Kıbrıs konusundaki “enosis” taleplerini yürüten iki aktör vardı: AKEL Partisi ve Kilise.
II. Dünya Savaşı sonrası Yun.’ın Kıbrıs konusundaki “enosis” taleplerini yürüten iki aktör vardı: AKEL Partisi ve Kilise.
16 Ağustos 1954’de Papagos’un BM Genel Sekreterliği’ne başvurması üzerine Kıbrıs sorunu ilk kez uluslararasılaşmıştır.
17 Ağustos 1954’de tarafların BM Genel Kurulu’na sundukları tezleri şöyledir:
17 Ağustos 1954’de tarafların BM Genel Kurulu’na sundukları tezleri şöyledir:
-İng. ve TC, Kıbrıs’ın BM A.Y.’nda yer alan “ulusal yetki” kavramına göre değerlendirilmesi gerektiğini, yani BM’de ele alınamayacağını ileri sürerken,
-Yun. konunun BM yetki alanına girdiğini savunuyordu.
-İng. ve TC, Kıbrıs’ın egemenliğinin İng.’ye verilmesinin Yun.’ın da imzaladığı Lozan Ant.’da yer aldığını savunurken,
-İng. ve TC, Kıbrıs’ın egemenliğinin İng.’ye verilmesinin Yun.’ın da imzaladığı Lozan Ant.’da yer aldığını savunurken,
-Yun. ise, Lozan’ı, Kıbrıs’ın İng. tarafından ilhak edilişini TC’nin tanıdığını kabul ettiği için imzaladığını bizzat kendisinin tanımadığını öne sürmüştür.
-İng. ve TC, Kıbrıs’ta yaşayan Türklerin görüşlerinin alınmadığını söyleyerek enosise karşı çıkıyorlardı.
-İng. ve TC, Kıbrıs’ta yaşayan Türklerin görüşlerinin alınmadığını söyleyerek enosise karşı çıkıyorlardı.
-Yun ise, self determinasyon hakkı ile zaten Türkler’in adada bir azınlık olarak haklardan yararlanacaklarını ifade etmektedir.
-İng. ve TC, adanın “coğrafi yakınlık” tezine göre Suriye ve TC’ye Yun’dan daha yakın olup coğrafi, eko., tarihsel ve etnik açıdan Anadolu’nun bir parçası olduğunu dile getirmiştir.
-Ayrıca, ada tarih boyunca hiçbir zaman Yun egemenliğinde bulunmamıştır.
Sonuçta; BM Genel Kurulu Kıbrıs konusunun ilk kez uluslararasılaştırılmasında Yun’ın başvurusunu gündemine almayı reddetti.
Sonuçta; BM Genel Kurulu Kıbrıs konusunun ilk kez uluslararasılaştırılmasında Yun’ın başvurusunu gündemine almayı reddetti.
Kıbrıslı Rumlar’ın arzuladığı sonuç çıkmayınca Makarios EOKA’ya destek verdi ve
1Nisan 1955’de EOKA ilk sabotaj eylemlerine başladı. (İng. Hükümet görevlilerini, subay ve polisleri hedef alıyordu.)
Şiddet eylemlerinin artması üzerine İng. Üçlü bir politikayı uygulamaya koydu:
Şiddet eylemlerinin artması üzerine İng. Üçlü bir politikayı uygulamaya koydu:
İng., Yun ve TC’nin katılacağı üçlü bir konferansın toplanması,
Kıbrıs için yeni bir A.Y. tasarısının gündeme getirilmesi,
Kıbrıs’ta ekonomik kalkınma programının hazırlanması.
