Geografik qobiqni tuzilishi jihatidan eng murakkab bo’lgan qismi bu, litosfera, gidrosfera va biosferalarning bevosita tutashib va o’zaro ta’sir etib turadigan qismidir, ya’ni quruqlik yuzasi, dunyo okeani yuza qatlami va okean tubi. Geografik qobiq qismlarining aynan shu tutashib turgan joylarida yirik organizmlarning eng ko’p to’planganligi kuzatiladi. Geografik qobiqning yuqorida ta’kidlangan uchta tarkibiy qismining o’ziga xosligi xilma-xil geografik komponentlar yig’indisida namoyon bo’ladigan murakkab hududiy differensiatsiyalanishidir.
Tabiiy geografik komponentlar deganda biz :
1) qattiq yer po’sti massasi
3) havo massalari
2) gidrosfera massasi
5) tuproqni tushunamiz
4) biota-organizmlar yig’indisi
Bundan tashqari rel’ef va iqlim ham alohida geografik komponent deb qaraladi.
Geografik qobiqning rivojlanish jarayonida uning komponentlari quruqlik yuzasida okean va dengizlarda ular ostida qonuniy va hududiy chegaralangan geokomplekslarni hosil qiladi. Geografik qobiqning rivojlanish jarayonida uning komponentlari quruqlik yuzasida okean va dengizlarda ular ostida qonuniy va hududiy chegaralangan geokomplekslarni hosil qiladi. 16161
Geosistemalar uchta asosiy darajaga bo’lib o’rganiladi, ya’ni,
Kichik(lokal)._Geosistemalarni_ajratishda_ularning_o’zi_ham_oddiy_va_murakkab_birliklardan_tashkil_topishini_hisobga_olish_kerak._2.Regional'>1.Global
3.Kichik(lokal).
Geosistemalarni ajratishda ularning o’zi ham oddiy va murakkab birliklardan tashkil topishini hisobga olish kerak.
2.Regional
Regional Regional geosistemalarga geografik qobiqning tuzilishi jihatidan murakkab qismlari bo’lgan landshaft zonalari, spektrlar, o’lkalar, provinsiyalar kiradi.
Global darajadagi geosistemaga Yer yuzasida faqatgina geografik qobiq kiradi.
Kichik(lokal)
Global
Kichik yoki mahalliy geosistemalarga regional geosistemalarni hosil qiluvchi, nisbatan oddiy geosistemalar urochisha, fatsiya, joy tipi va boshqalar kiradi.
Dostları ilə paylaş: |
