SosiologiYA. Sosial psiXologiYA. Sİyasət sociology social pshychology politics 2022 Cild 2, n 3
Yüklə 1,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Anahtar kelimeler
|
Öz Genel olarak bir devletin politikalarına yön veren esas mekanizma anayasal kurumlar ve bunların tezahürleri olmuştur. İstisnai olarak belirli dönemlerde bazı devletlerde, yönetimin başına geçen siyasetçiler kişisel ve ulusal potansiyeli konjonktüre entegre etmeyi başararak devleti yönlendirmede üstün rol oynamıştır. İşte bu karizmatik liderlerden biri de Halil Turgut Özal‘dır. Araştırmada Özal‘ın, Türkiye‘nin ulusal potansiyelini konjonktüre entegre etmeyi başaracak kişisel gelişimi ve kariyeri genel hatlarıyla ele alınmıştır. Ekonomi alanında serbest piyasa ekonomisini; siyasal-kültürel alanda liberal anlayışın çok boyutluluğunu oluşturmayı amaçlayan Özal ve hükûmetinin iç politika hamleleri incelenmiş, bu hamlelerin belirtilen hedef doğrultusunda ne derecede başarılı olduğu sorgulanmıştır. Dış politikadaki hamleler ve başta kendi söylemleri olmak üzere dönemin bürokratlarının görüşleri dikkate alınarak geniş kapsamda dış politikaya yönelik bakış açısı, ayrıca Türk cumhuriyetlerine yönelik siyaseti araştırılmış, dış politikasını şekillendirme ve uygulamasında başarılı olup olmadığı değerlendirilmiştir. Anahtar kelimeler: Turgut Özal, siyasi vizyon, dış politika, Türk dünyası GiriĢ Bürokrasiye 1965‘te Süleyman Demirel ile giriş yapan Turgut Özal, Türk siyasetinde muhafazakâr bir kimlikle tanımlanmıştır. Askeri darbeler zincirinin bürokratik ve siyasi kariyerine yön verdiği Özal 1983‘te Anavatan Partisi‘ni kurmuş ve 1985 seçimlerini kazanarak iktidara gelmiştir. O dönemin şartlarından dolayı politikasını askerlerle yakın iş birliği içerisinde uygulamış, fakat bu durumdan memnun olmayarak hakimiyeti hükûmette toplamak için çalışmalarda bulunmuştur. Bunun temelinde ise kişisel gelişimi sonucunda muhafazakarlık ile liberalizm ilkelerini taşıyan bir siyasi çizgi benimsemesi yer almıştır. Eğitim kariyerini ABD‘de güçlendiren Özal, siyasete atıldıktan sonra Türkiye‘yi kalkındırmak için yönünü Batı‘ya ve özellikle de ABD‘ye çevirmiştir. Bürokrat olduğu dönemde dahi benimsediği liberal devlet anlayışını DPT açıkça göstermiş ve 24 Ocak 1980 kararlarının alınmasında büyük çaba sarf etmiştir. Dış politikada aktiflik ilkesini; iç politikada ise liberal anlayışı benimsemesinden dolayı geleneksel Türk bürokrasisi ile çekişmelerde bulunan Özal, dış politikasını Türkiye‘nin mevcut potansiyelini dikkate alarak uluslararası aktörlerin desteğiyle şekillendirmiştir. Bu durum ise dış politikasını istikrarsızlığa sürüklemiştir. Uluslararası aktörlerin Orta Doğu‘ya yönelik politikaları ile Türk dış politikasının birbirine uyumlu olmasına yönelik güçlü bir politika güden Türkiye aynı politik güç seviyesini * Karabük Üniversitesi, İİBF, Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesi, Prof.Dr., ORCID No: https://orcid.org/0000- 0003-1801-3371, Türkiyə, Karabük e-posta: aliasker2068@gmail.com * Bilim Uzmanı, Karabük Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Bölge Çalışmaları Anabilim Dalı Yüksek Lisans mezunu, ORCID No: https://orcid.org/0000-0001-5283-9383 , e-posta: cakmaksait@outlook.com Bakı Yüklə 1,75 Mb. Dostları ilə paylaş:
|