32. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde aitı çizili deyim
"çok dikkatle dinlemek" anlamındadır?
Söylediklerimiz kulak kabarttığını fark ettim.
Evdeki dedikodular onunda kulagına çalındı.
Oturanların hepsi kulak kesilmig yaşlı adamı
dinliyordu.
Onun kadar kulağı delik birini tanımadım.
E) Böyle kulaktan dolma bilgilerle bu işi başarama-
yız.
ÇÖZÜMLER
1. Anlam akışına göre "pürüzlü" sözcüğü soru kökündeki boşluğa getirilirse cümle olumsuz bir anlam içerir.
(Cevap B)
2. D seçeneğindeki "abur cubur" sözcükleri tek başlarma kullanılamaz.
(Cevap D)
33. Aşağıdakilerden hangisinde bir duyuya ait bir özellik başka bir duyuya aktarılarak kullanılmış-tır?
Güzel gözlerinden yaşlar süzülüyordu.
Etrafımızda kurumuş ağaçlar vardı.
Bu uzun yola birlikte girdik
Uykusuzluktan gözleri kızarmıştır.
E) Keskin bir koku bizi rahatsız ediyordu.
3.
ı5-
ço
UJ
A'da gün, güneş anlamıyla kullanılmıştır. C, D ve E seçeneklerinde ise yirmi dört saatlik zaman anlamıyla kullanılmıştır. Fakat B'de gün sadece gündüz anla-mındadır.
(Cevap B)
"Aramak" sözcüğü soru kökünde özlemek anlamıyta kullanılmıştır. Aynı anlam C'de kullanılmış A'da ger-çek, B ve E'de yan, D'de ise telefon etmek anlamıyla kullanılmıştır.
(Cevap C)
A'da fışkırıyordu gerçekten tamamen uzak mecaz anlamıyla, C'de "saf" masum anlamıyla kullanılmıştır. Sözcüğün gerçek anlamı "katıksız "arı" dır. D ve E seçeneğindeki "altın" ve "hazine" sözcükleri de ger-çekten tamamen uzak, mecaz anlamlarıyla kullanıl-mıştır.
(Cevap B)
34. Aşağıdakilerin hangisinde "çevirmek" sözcüğü "kötü bir duruma getirmek" anlamında kullanılmış-tır?
Annesi onları çevirip doğruca okula götürmüş.
Bu konuda sözü işine geldiği gibi çevirdi.
Kızdığı arkadaşına başını çevirmeden cevap
verdi.
Yeni aldığım kazağı paçavraya çevirmişsin.
E) Küçücük yaşına rağmen evi o çekip çeviriyordu.
6. Örnek cümtede ad aktarması yapılmıştır. Yer-insan
ilişkisiyle yer söylenip insan kastedilmiştir. B'de de
"evden" derken evdeki insanlardan bahsedilmiştir.
(Cevap B)
7. "Unutmak" örnek cümlede gerçek anlamıyla kullanıl-
mıştır. D seçeneğinde de sözcük gerçek anlamıyla
kullanılmıştır.
(Cevap D)
8. Başından atmak, kalıplaşmış bir söz öbeğidir yani deyimdir.
(Cevap C)
9. "kök salmak" örnek cümlede yerleşmek, yayılmak anlamıyla kullanılmıştır. Bu tip soruları gerçek hayatı-nızdaki kullanımlardan yola çıkarak çözün.
(Cevap A)
-TÜRKÇE-
13
10. t ve lll'de göstermek, güzelliğini daha da belirginleş-tirmek anlamıyla kullanılmıştır. ll'de öğretm^k, açık-lamak; IV'te ise beili etmek anlamayı sağlamak anla-mındadır. V'te ise tarif etmek anlamındadır.
(Cevap B)
17. Sırdaş olmak, ayılmak, kol, gülmek bu kavram ve eylemler insanlara aittir. Biz bu duruma insandan do-ğaya aktarmak diyoruz.
E seçeneğinde cümlede insanlara ait bir özellik başka bir kavrama aktarılmamıştır.
(Cevap E)
11. Terim anlamı, sözcüğün herhangi bir alanda, bir tanım karşılığı kullanılan anlamıdır. B seçeneğindeki "kale" sporda kullanılan terim anlamlı bir sözcüktür.
(Cevap B)
18. Karşıt anlamlı olmayı her zaman siyah-beyaz gibi düşünmeyeceğiz, söz öbeklerinde de anlam karşıtlığı söz konusu olabilir. "Alçak gönüllü olmak" ve "bur-nundan kıl aldırmamak" karşıt anlamlı iki deyimdir.
(Cevap C)
12. Bu tip sorular yanlarına hangi anlamda kullanıldığı yazılarak çözülebilir. l'de işe başlamak, ll'de iyiye git-mek, lll'te iyileştirmek, IV'te yolculuğa çıkmak, V'te küsmek, darılmak anlamıyla kullanılmıştır. Yani söz-cük beş farklı anlamda kullanılmıştır.
(Cevap E)
19. Sobayı yakmak dendiğinde yakılan soba değil, soba-nın içindeki odundur. İç-dış ilişkisinden yararlanarak ad aktarması yapılmıştır.
(Cevap D)
13. Örnek cümlede düşmek vazife anlamıyla kullanılmış- .ss tır. Aynı anlam A seçeneğinde de vardır. B'de yer çe- g kimi kuvvetiyle yere düşmek, C'd9 pay, D'de yan, ° E'de ise azalmak anlamıyla kullanılmıştır.
20. İnsan organlarını veya vücuttan bazı kısımların adını, başka kavramlara aktarmak, sözcüklere yan anlam kazandırmanın bir yoludur. Fırat'ın kolları derken in-sandan doğaya aktarma yapılmıştır.
(Cevap C)
(Cevap A)
14.11 de kısa süreliğine ziyaret etme, II, III ve V'te maruz kalma, IV'te ise gitme anlamında kullanılmıştır. I ve IV aynı gibi görünse de aynı değildir. Üç farklı anlamda kullanılmıştır.
(Cevap C)
21. A, B, C ve E seçeneklerinde belirli bir nesneden söz ediliyor; D seçeneğinde ise belirli bir insandan değil, tüm insanlardan bahsediliyor. Dolayısıyla D seçene-ğindeki insan kelimesi daha genel anlamlıdır.
(Cevap D)
15. "sıkılmak" sözcüğü l'de can sıkıntısı, ll'de suyu sıkıl-mış, lll'te gerçek anlamıyla kullanılmıştır. IV ve I aynı anlamdadır.
ve V de aynı anlamdadır.
isefarkh anlamdadır.
(Cevap C)
16.1 ve IV'te merak g^rçek anlamlarıyla aynı anlamda kullanılmıştır. II V9 V'te o alanla ilgisi olmak anlamın-da kullanılmıştır. lll'te ise üzülmek kaygılanmak an-lamıyla kullanılmıştır. Yani üç farklı anlam vardır.
(Cevap C)
22. "hava" gerçek anlamıyla somut bir sözcüktür. Yani beş duyu organıyla algılanabilen bir sözcüktür. A'da ise bu sözcük soyut bir anlamla kullanılmıştır.
(Cevap A)
23. "kafa" görme duyu organıyla algılanabilen somut bir sözcüktür. B'de ise zihniyet anlamıyla yani soyut bir anlamla kullanılmıştır.
(Cevap B)
24. "oldum olası" ve "öteden beri" yakın anlamlıdır.