SuriYE’deki İÇ Çatişmalarin çatişma yönetiMİ perspektiFİnden analiZİ Altun Altun1 Özet
Yüklə 154,39 Kb.
|
ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Bu veriler ışığında Suriye’deki siyasi mu halefet, bölgesel dengelerin değişmeyece ğinin garantisini almadan ve istikrarlı ge lecek görmeden Suriye’de köklü değişikliğe müsaade etmeyecek dış ülkelerin desteğine dayanan ve bu yolla kendilerini sahanın nabzından uzaklaştıran durumlarını tekrar gözden geçirmelidir. Muhaliflere spesifik silahların temin edilmesi, kısa sürede dengeleri muhalefet lehine değiş tirme ve Esad rejiminin Suriye’yi bölme senar yolarını boşa çıkarma potansiyeline sahiptir. Suriye’de barışın tesis edilmesini ve Suriye’nin üniter yapısının korunmasını savunan ulusla rarası aktörlerin bu seçeneği tekrar ve güçlü bir şekilde gündeme alması gerekmektedir Uluslararası toplumun Rusya ve Çin’in ve tosu sebebiyle BM Güvenlik Konseyi’nden Suriye rejimine karşı karar almanın mümkün olmadığını dikkate almaları ve Suriye’deki in sanı dramı durdurmak için BMGK dışındaki kurumları harekete geçirmesi gerekmektedir. Tarafların demokrasi içinde şiddetten ve çatışmadan kaçınan yeni bir anlayış getirmesi ve çatışmanın çözümü için dünyadaki barış örneklerinden yararlanılması gerekmektedir.(Ulutaş&Hoca,2014:33-34).
Çatışma Suriyelileri aşan bir boyuta yük selmiştir. Yine bu andan itibaren meselenin gidişa tı ve safhalarını, büyük ölçüde iki tarafın destek çilerinin belirleyeceği anlaşılmıştır. Esad rejimine diplomatik, askeri ve finansal açıdan destek çıkan İran ve Rusya bu süreçte sorumluluklarını aralıksız ve belki de beklentileri de aşan bir şekilde yerine getirmiştir. Arap Baharı bölgesel denklemde Sünni, Şii dengesinde yeni bir sürecin oluşmasının işaretlerini vermektedir. İran Suriye denkleminden en karlı çıkan ülkelerden birisi olmuştur. Hizbullah, Esad güçleriyle birlikte savaşmış ve Suriye muhaliflerinin etkinliğini azaltmıştır. PYD de kazançlı çıkan aktörler arasındadır. İslam Dünyası ise hem olaylara karşı pasif tutumu hem de El Kaide gibi gruplardan dolayı kayıpta olduğu söylenebilir. ABD, AB gibi küresel güçler ise Rusya ve Çin’in izlediği Suriye politikaları karşısında imaj kaybı yaşamıştır. Mevcut çözümsüzlük durumu her iki tarafı da farklı arayışlara itmektedir. Esad rejimi ülkenin tamamına hükmetmemekten vazgeçip yönetilebilir bir Suriye’ye yakın durmaktadır. Mayıs sonunda yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerine muhaliflerin katılmaması ülkedeki parçalanmış tabloyu sergilemektedir. Esad muhalifleri silah bıraktıramazken muhaliflerde Esad’ı düşürememiştir. Her iki tarafın ve destekçilerinin sürdürülebilir adımlar atmaması halinde Ortadoğu’nun kalbinde kan ve istikrarsızlık hüküm sürmeye devam edecektir.
Bağcı, Hüseyin, “Önsöz Yerine: Çatışma Analizi”, (2013) , Barışı Konuşmak, Nezir Akyeşilmen (ed.) , Ankara: ODTÜ Yayıncıık. Bakeer, Ali Hussein, (2013), “Hizbullah’ın Suriye’deki Askeri Operasyonları ve Olası Yansımaları”, USAK, Analiz: 22. Bakeer, Ali Hussein, (2014), Suriye’de Kâbusa Doğru? Suriye’nin İçinde Bulunduğu Kritik Durum ve Olası Senaryolar, USAK RAPORLARI NO: 13-01, Şubat. “Blair says Syria Peace Pointing to Transition with Assad”, www. bloomberg.com, 23 Nisan 2015. Buçukçu, Öner, “Genel Bilgiler”, (2012), Suriye Krizinde Bölgesel Ve Küresel Aktörler, SDE. “Cenevre Görüşmelerinde İlerleme Kaydedilmedi”, (2016), http://aa.com.tr/tr/dunya/cenevre-gorusmelerinde-ilerleme-kaydedilmedi/541318 , 15.04.2016 “Çin: Suriye Sorunu Siyasi Yollarla Çözülmeli”, (2016), http://turkish.cri.cn/781/2016/03/25/1s175097.htm?platform=hootsuite, 13.04.2016 Demir, S. (2012) . Küresel Güvenlik Ortamının Analizi; Riskler, Aktörler, Beklentiler, Tedbirler. Erol, M. S. Ve Efegil, E. (ed) ,Türk Dış Politikasında Güvenlik Arayışları İçinde (s.31-65) . Ankara: Barış. Doster,Barış, , (2013) ,“Suriye Satrancındaki Son Dönüşümler”, Ortadoğu Analiz, Cil 5, Sayı 59, Kasım, 23-30. “Dünden Bugüne Cenevre Görüşmeleri”,(2016), http://www.aljazeera.com.tr/interaktif/dunden-bugune-cenevre-gorusmeleri, 14.04.2016 Ertuğrul, Doğan, (2012), “Türkiye Dış Politikası İçin Bir Test: Suriye Krizi”, TESEV, http://www.tesev.org.tr/assets/publications/file/Dogan_Ertugrul_TESEV_Suriye%20Krizi.pdf Erişim Tarihi: 01.06..2014. Kartz, Mark N., “Russia and the Arap Spring” , (3 April 2012) , http://www.mei.edu/content/russia-and-arab-spring , 12.03.2016 Orhan Oytun, (2013) “Suriye’de Denge Arayışları: ABD’nin Suriye Politikasında Ayar”, Cilt 6, sayı 12. Sandıklı, Atilla ve Semin, Ali, (2012), “Bütün Boyutlarıyla Suriye Krizi ve Türkiye”, BİLGESAM, Rapor: 52, İstanbul. “Savaşla Aynı Yaştalar” (2016), http://aljazeera.com.tr/haber/savasla-ayni-yastalar , 15.04.2016 Schenker, David, (2013), “Jordan Bracing for More Spillover from Syria”, The Washington Institute, http://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/jordan-bracing-for-more-spillover-from-syria, 28.05.2014
Suriye'de cihad hareketi Türkiye için tehdit mi?, (2013) , http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/131009_turkiye_suriye_cihad.shtml, 29.05.2014 Suriye Krizinde Bölgesel Ve Küresel Aktörler,(2012), (Ed.) Birol Akgün.SDE. Suriye’ye Komşu ülkelerde Suriyeli Mültecilerin Durumu: Bulgular, Sonuçlar ve Öneriler, (Nisan 2014), ORSAM Rapor No: 189 Sönmezoğlu, F. , (1996), Uluslararası İlişkiler Sözlüğü, İstanbul: DER Yayınları. Syria - The World Factbook, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/sy.html, 23.05.2014. Taşdemir, F. , “Suriye İç Savaşı ve Hizbullah Desteği” , (2013) http://www.ankarastrateji.org/yazar/doc-dr-fatma-tasdemir/suriye-ic-savasi-ve-hizbullah-destegi/ , 24.05.2014 “Turkey Stobbornly Refuses to Pay for Downed Russian Jet”, http://www.pravdareport.com/news/world/16-12-2015/132879-turkey_downed_russian_jet-0/ , 20.12.2015. “Türk Hava Sahasını İhlal Eden Rus Uçağı Türkmen Dağı Yakınında Düşürüldü”, http://www.turkishny.com/headline-news/2-headline-news/196040 , 25.11.2015. Türkiye Savunma Sanayi Sektör Raporu. (2011) . Ankara: Afşaroğlu Matbaası. Ulutaş, Ufuk, Bölme Selin M. (Şubat, 2012) , Suriye’de Aktörler: Rejim, Muhalefet, Dini Yapı ve Medya, SETA,Sayı:3.
Yavuz Güçtürk, (2014), “İnsanlığın Kaybı: Suriye’deki İç Savaşın İnsan Hakları Boyutu”, SETA Rapor Yılmaz, Halid,( Eylül 2013) , Suriye İç Savaşı Küresel Aktörler ve Kosova Modeli, ORSAM, Rapor no :166.
1 Öğr. Gör. , Hakkari Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü İletişim: altunaltun6@hotmail.com , Hakkari Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 30000, Hakkari Yüklə 154,39 Kb. Dostları ilə paylaş:
|