T. C. DİYanet iŞleri başkanliği eğİTİm hiZMETleri genel müDÜRLÜĞÜ Program Geliştirme Daire Başkanlığı

DİNLER ARASI DİYALOG ÇALIŞMALARI

Dilimize Fransızcadan geçen Diyalog, “anlaşma”,”uyum sağlama” ve” bu yolda yapılan çalışmalar” demektir. Geniş manada Diyalog, iki insanın, grubun, zümrenin, milletin, devletin veya herhangi bir topluluğun birbirleri ile tanışmasına; sözlü, yazılı, fikri, ticari vb şekillerde alış-verişde bulunmaları demektir.

Farklı dinlere mensub insanların inançlarını ve düşüncelerin birbirlerine zorla kabul ettirmeden eşitlik, hoşgörü, doğruluk, samimiyet, sevgi, saygı ve iyi niyet çerçevesinde, ortak olan veya olmayan bir meselede barış ve hürriyet atmosferinde, muhatabını öğrenmek, bilmek, tanımak, dinlemek ve anlamak maksadıyla karşılılı konuşabilmelerini, işbirliğine gidebilmelerini, birlikte yaşayabilmelerini, hatta uzlaşabilmelerini sağlayan bir karşılaşmadır.

Planlı ve sistemli olarak yapılacak olan dinler arası diyalog girişimlerinin kaynağı, Katolik Hıristiyanlardır. II. Vatikan Konsülünde ( 1962–1965) Hıristiyanlık dışındaki dinlerin mensuplarıyla diyalog girişimlerinde bulunulması kararlaştırılmıştır. Fakat bu diyalogtan amaçlanan, dolaylı bir biçimde Hıristiyanlığı yayma gayretidir.

Başlangıçta, Hıristiyanlıktan başka dinin olmadığını iddia eden Katolik Hıristiyanlar, II. Vatikan Konsülünden sonra Yahudiler ve Müslümanlar başta olmak üzere diğer dinlerin mensuplarıyla sistemli ve programlı bir diyalog çalışması içerisine girmişlerdir. Bu amaçla Vatikan bünyesinde ‘‘ Dinler arası Diyalog Sekreteryası’’ oluşturulmuş, bununla ilgili yol ve yöntemler belirlenmiştir.

Bu çalışmaların gizli gündemi Hıristiyanlığı yayma olarak görülse de özellikle Medeniyetler ve Dinler arası savaşların çığırtkanlığını yapan ve kendi gibi inanmayanları ötekileştirme çabası içindeki bazı batılı anlayış ve gruplara karşı da yumuşatıcı ve daha itidalli bir yaklaşım oluşturmaktadır.

Kur’an-ı Kerim’de, dini gelenek bakımından Müslümanlarla birçok ortak noktaları bulunan din mensupları olarak, Ehl-i Kitap sayılmaktadır. Tevhîd anlayışı, ahret inancı ve Salih amel bakımından bu dinlerin mensuplarıyla ortaklıktan bahsedilmekte ve bu hususlar Yahudilerle Hıristiyanlara da hatırlatılmaktadır. Böylece Yahudiler ve Hıristiyanlar, Müslümanlarla diyaloga çağrılmaktadır. Bununla birlikte, inanç bakımından Hıristiyanlar, davranışlar bakımından da Yahudiler Kur’an-ı Kerim’de eleştirilmektedir.