T. C. DİYanet iŞleri başkanliği eğİTİm hiZMETleri genel müDÜRLÜĞÜ Program Geliştirme Daire Başkanlığı
Yüklə 5 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ADRES
- T.C. KİMLİK NO : ÖZÜ
- YÖNETMELİK
- Uzun Süreli Kuran Kursları
- DİN HİZMETLERİ VE DİN GÖREVLİLİĞİ 2 – DİN HİZMETLERİ VE DİN GÖREVLİLİĞİ DERSİ
- ÜNİTELER 1. DİN HİZMETLERİ VE DİN GÖREVLİLİĞİ
- 2. LİDER OLARAK DİN GÖREVLİSİ
- DERS PLANI 1.DERS
- 1. DİN HİZMETLERİ VE DİN GÖREVLİLİĞİ
- Din hizmeti ve din görevliliği kavramları
- Din görevliliği rolünün gerektirdiği kişisel özellikler
- Rolün gerektirdiği bilgi ve beceriye sahip olma
Dilekçe Yazmanın Kuralları
MAKAM ADI YER Dilekçenin metni ............................................................................................... ................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ...................................................................................................................................
……………………………………………………………………………………………………………………………………. ADRES:...................... TARİH ................................ İMZA ................................ İSİM .............. Tlf:
.(DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI MATBU DİLEKÇE ÖRNEĞİ ) GÖREVİ : UNVANI : ADI-SOYADI : BABA ADI : MEMLEKETİ : DOĞUM TARİHİ : MEMURİYETE BAŞLAMA TARİHİ : SİCİL NO: T.C. KİMLİK NO : ÖZÜ : ……………….MÜFTÜLÜĞÜNE / EĞİTİM MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜNE ANKARA
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ...................................................................................................................................
……………………………………………………………………………………………………………………………………. ADRES:...................... TARİH ................................ İMZA ................................ İSİM .............. Tlf:
ANAYASA 24. Madde: ... 'Din ve ahlâk eğitim ve öğretimi Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Din kültürü ve ahlâk öğretimi ilk ve orta-öğretim kurumlarında okutulan zorunlu dersler arasında yer alır. Bunun dışındaki din eğitim ve öğretimi ancak, kişilerin kendi isteğine, küçüklerin de kanunî temsilcisinin talebine bağlıdır.' ... 136. Madde: 'Diyanet İşleri Başkanlığı, laiklik ilkesi doğrultusunda, tüm siyasal görüş ve düşünüşlerin dışında kalarak ve ulusun dayanışması ve bütünleşmesini amaç edinerek, özel yasasında gösterilen görevleri yerine getirir.'
Diyanet İşleri Başkanlığı Kur’an Eğitim ve Öğretimine Yönelik Kurslar ile Öğrenci Yurt ve Pansiyonları Yönetmeliği Kur'an Kursu Eğitiminde Temel İlke ve Hedefler Kur'an kursları, Diyanet İşleri Başkanlığı'nın yürütmekte olduğu yaygın din eğitimi faaliyetlerinin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Bu kursların gayesi öğrencilerin; İslam'ın temel kaynağı olan Kur'an-ı Kerim'i doğru ve usulüne uygun okuyabilmelerini sağlamak, İbadetleri yerine getirebilecek yeterlikte Kur'an ezberine sahip olabilmelerini sağlamak, Ezber yeteneği bulunması ve istekli olmaları halinde, hafızlık yapmalarına yardımcı olmak, İbadetler ile ilgili bilgilerini davranışa dönüştürmek, Kur'an-ı Kerim'i mealinden okuma alışkanlığı kazanabilmelerine ve ondan yaşanan hayata ilişkin prensipler çıkarabilmelerine yardımcı olmak, Hz. Peygamber'in yaşantısından değerler üretebilmelerine yardımcı olmaktır. Bu çerçevede, Kur'an kurslarında yürütülen din eğitimi ve öğretimi faaliyetinin daha etkin ve verimli hale getirilmesi için Başkanlık, belirlemiş olduğu eğitimde genel ilke ve hedeflere paralel olarak Kur'an kursu eğitimine yönelik birtakım ilke ve hedefler ortaya koymuştur. Bunlar; Kur'an kurslarını örgün eğitime alternatif kılmaksızın, milli eğitimin temel hedeflerine uygun olarak, sevgi merkezli anlayışa sahip, öğrenci merkezli yöntemleri izleyen, dinî davranış geliştirme hedefli, özgürleştirici öğrenme ve öğretme ortamlarına sahip, sorgulatıcı yaklaşımı benimseyen bir anlayışa kavuşturmak, Eğitim-öğretim süresi boyunca Anayasanın Laiklik ilkesini daima göz önünde bulundurup din, vicdan, düşünce ve ifade özgürlüğü ile çelişen etkinliklere yer vermemek, Kur'an kurslarını, toplumumuzun din eğitimi ihtiyacını karşılayan, yalnızca Kur'an okumayı öğreten değil, topluma gerçek anlamda "din eğitimi" veren işlevsel ve çağdaş kurumlar haline getirmek, Kur'an kurslarında bilimsel din eğitimi kriterlerini esas almak, Eğitim birimlerimizi fizikî şartlar ve eğitim süreçleri bakımından yeniden yapılandırarak işlevselliğini artırmak, Eğitim ve kültür seviyeleri yüksek, kendisiyle ve toplumla barışık, beşerî ilişkilerde topluma öncü, muhatabını anlayan, dinî sorunlarına pratik çözümler üretebilen, sadece dinî verileri değil, bilimsel verileri de kullanabilen, söz ve davranışlarıyla örnek bir hayat sergileyebilen Kur'an kursu öğreticilerine sahip olmak, Öğrencilere İslam Dini'nin değerlerini, insan hayatına anlam kazandıran unsurlar olarak fark ettirmek, Öğrencilerin öğrendiği değerlerden yardım alarak kendi çözümlerini üretebilmelerine yardımcı olmak, Öğrencilere İslam Dini'nin Allah-insan, İnsan-İnsan ve İnsan-Tabiat ilişkilerini düzenleyen boyutunu fark ettirmek, Kültürler arası etkileşimin hızlandığı günümüzde, barış kültürünün geliştirilmesi ve hoşgörü ortamının oluşturulmasında İslam Dini'nin değerlerini yorumlayarak katkıda bulunabilmelerine yardımcı olmaktır.
Kur'an kursları, örgün eğitimde Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersleri ile genel bir dini anlayış kazanan bireylere, İslam'ın temel kaynağı olan Kur'an-ı Kerim'i doğru ve usulüne uygun okumayı öğrenme imkanı veren, ibadetleri yerine getirebilecek yeterlikte Kur'an ezberlemelerine yardımcı olan ve temel dini bilgiler eğitimi veren 32 hafta süreli kurslardır. Bu kurslarda, yukarıda belirtilen eğitimlerin yanı sıra, öğrencilerin kendisiyle ve toplumla barışık ve özgüven sahibi olmalarını sağlayan, milli birlik ve beraberliği, sevgi, saygı ve dostluk bağlarını güçlendiren, vatan, millet, bayrak, sancak, şehitlik ve gazilik gibi milli değerleri kazandıran bilgi ve ahlak eğitimi de verilmektedir. Kur'an kurslarında düzenlenen eğitim faaliyetleri, 'Kur'an kursları ile Öğrenci Yurt ve Pansiyonları Yönetmeliği ve Kur'an Kursları Yönergesi' çerçevesinde yürütülmektedir. Toplumu din konusunda aydınlatmakla yükümlü olan Başkanlığımız, din eğitimi faaliyetlerinin önemli bir kısmını Kur'an kursları aracılığıyla yürütmekte ve halkımızın yaygın din eğitimi ihtiyaçlarına ilişkin taleplerini yürütmekte olduğu Kur'an kursu hizmetleri ile karşılamaya çalışmaktadır. Başkanlığımız tarafından Kur'an kurslarımızda yürütülen din eğitimi ve öğretimi faaliyetlerinin daha etkin ve verimli hale getirilmesi için son yıllarda yeniden yapılandırma çalışmalarına ağırlık verilmiştir. Bu çerçevede; Belirlenen eğitim ilke ve hedefleri doğrultusunda yeni bir eğitim anlayışı benimsenmiştir. Yeni eğitim anlayışına uygun olarak hazırlanan 'Kur'an Kursları Öğretim Programı' 2005 yılında uygulamaya konulmuştur. Kur'an kurslarında takip edilmek üzere hazırlanan ve uygulamaya konulan öğretim programına uygun olarak İnancım, İbadetim, Peygamberim, Ahlakım adlı ders kitapları ile Kur'an-ı Kerim'i hatasız ve daha kolay öğrenmelerine katkıda bulunmak amacıyla interaktif CD'li yeni bir Elifba hazırlanmış, basımları yapılmış ve tüm Kur'an kurslarına ücretsiz dağıtımları gerçekleştirilmiştir. Kur'an kursu öğreticilerinin yeni eğitim anlayışına ve yeni programa göre eğitimlerine ağırlık verilmiş, bu çerçevede her ilden formatör Kur'an kursu öğreticisi seçilerek özel eğitimden geçirilmiş, bunlar aracılığıyla diğer öğreticilerin eğitimlerine ve hizmetlerine rehberlik edilmiştir. Kur'an kursu öğreticilerinin eğitimi kapsamında, Başkanlığımız din eğitimi anlayışını öğreticilere uygulamalı olarak göstermeyi amaçlayan Görsel-İşitsel Materyal Seti I hazırlanmıştır. Hafızlık Eğitimi Kur'an-ı Kerim eğitimi, onu yüzüne okumayı öğrenmekten, getirdiği mesajı farklı boyutlarda anlamaya kadar çok geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır. Kur'an-ı Kerim'i baştan sona ezberlemeyi ifade eden hafızlık eğitimi de bu kapsam içinde önemli bir yer tutmaktadır. Hafızlık eğitimi, tarihsel süreç içinde zamanla sistemleştirilmiş ve bu eğitim için özel kurumlar oluşmuştur. Darulhuffazlar, darulkurralar hafızlık yanında kıraat bilgi ve becerisinin de öğrencilere kazandırıldığı kurumlar olmuştur. Günümüzde ise hafızlık eğitimi, Diyanet İşleri Başkanlığınca Kur'an kursları vasıtasıyla verilmektedir. Diyanet İşleri Başkanlığı, bugünün şartları ve imkânları çerçevesinde, kökeni Hz. Peygamber zamanına kadar dayanan ve kültürümüzde de bir gelenek haline gelmiş olan hafızlık eğitimini daha etkin ve verimli bir hale getirmek, kalitesini yükseltmek amacıyla yeni bir anlayış ve uygulamayı yürürlüğe koymak için çalışmalar başlatmıştır. Bu çalışmalar çerçevesinde hafızlık eğitim-öğretim hizmetlerinin, az sayıda öğrenciyle küçük yerleşim yerleri yerine, merkezî konumda bulunan, fizikî açıdan gerekli donanıma sahip kurslarda ve hizmetin gerektirdiği yeterliğe sahip öğreticiler tarafından yürütülmesine gayret edilmektedir. Ayrıca, diğer Kur'an kursu programları gibi Hafızlık Eğitimi Programının da, çağdaş eğitim bilimlerinin verilerinden yararlanılarak hazırlanması amacıyla bir komisyon oluşturulmuştur. Bilimsel bir yaklaşımla hazırlanacak bu program, hafızlık geleneğinin güncelleştirilmesine ve bu eğitimin sistemleştirilmesine kılavuzluk edecektir. Bu program, Kur'an ezberleme yanında, öğrenci merkezli bir din eğitimini ön gördüğünden öğrencinin bilişsel ve duyuşsal gelişimine de katkı sağlamayı ön görmektedir.
2 – DİN HİZMETLERİ VE DİN GÖREVLİLİĞİ DERSİ Din Hizmetleri ve Din Görevliliği dersi, 6 saat olarak planlanmış olup, bu derste işlenecek konular şu şekilde düzenlenmiştir: ÜNİTELER 1. DİN HİZMETLERİ VE DİN GÖREVLİLİĞİ Amaç: Bu ünitede din hizmetleri ve din görevliliği kavramları, din görevliliği rolünün gerektirdiği kişisel ve toplumsal özellikler, din hizmetlerinde karşılaşılan sorunlar ve din hizmeti açısından kendini ve hedef kitleyi tanıma konusunda bilgilendirme hedeflenmiştir. Ünite işlenirken etkili bir din hizmeti sunabilmek için din görevliliği rolünü benimsemenin ve din görevliliğinin gerektirdiği niteliklere sahip olmanın önemi vurgulanmalıdır.
2. LİDER OLARAK DİN GÖREVLİSİ Amaç: Bu ünitede liderlik kavramı ve din hizmetlerinde liderlik ile ilgili kavramlar ile din görevlisinin liderlik özellikleri konusunda bilgilendirme hedeflenmiştir. Ünite işlenirken din görevlilerinin görevleri itibariyle aynı zamanda toplumu din konusunda aydınlatma hususunda lider oldukları ve bu sebeple onların liderlik davranışlarını etkileyen faktörler örnekleriyle vurgulanmalıdır.
1. DİN HİZMETLERİ VE DİN GÖREVLİLİĞİ Amaç: Bu ünitede din hizmetleri ve din görevliliği kavramları, din görevliliği rolünün gerektirdiği kişisel ve toplumsal özellikler, din hizmetlerinde karşılaşılan sorunlar ve din hizmeti açısından kendini ve hedef kitleyi tanıma konusunda bilgilendirme hedeflenmiştir. Ünite işlenirken etkili bir din hizmeti sunabilmek için din görevliliği rolünü benimsemenin ve din görevliliğinin gerektirdiği niteliklere sahip olmanın önemi vurgulanmalıdır.
Din Hizmeti, toplumu dinî konularda aydınlatmak ve toplu şekilde yapılması gereken ibadetlerde halka rehberlik etmek demektir. Din görevlisi genel olarak “halka dini öğretmek ve toplu şekilde yapılması gereken ibadetlerde rehberlik etmek maksadıyla hizmet veren kişilere” denir. İslam Dini, insan-Allah ilişkilerinde aracı koymamış ve kulun yaratıcısına aracısız yönelmesini benimsemiştir. İslam Dininin temel referanslarından olan Kur’an-ı Kerim de bu konuya ışık tutmaktadır: ‘İçinizden insanları hayra çağıran, iyiliği buyurup, kötülükten men eden bir topluluk olsun. İşte onlar kurtuluşa erenler onlardır.”1 Toplumu oluşturan bütün fertlerin işlerini bırakıp bununla meşgul olmaları imkansızdır. Aynı zamanda toplumun hepsinin din ve onu tebliğ hususunda uzman olması da imkan dışıdır. Bu nedenlerden dolayı bir kısım insanların bu görevleri yerine getirmeleri gerekir. Cumhuriyet öncesinde din görevlileri; ‘hayra hizmet verenler’ ve din hizmetlileri anlamına gelen ‘hademe-i hayrat’ ismi ile anılıyordu. Nitekim 1960’lı yıllara kadar, Diyanet İşleri Başkanlığı’na ilişkin mevzuatta da cami görevlilerini ifade etmek üzere “hademe-i hayrat”, “hayrat hademesi” ve “cami hademesi” terkiplerine yer verilmiştir. Bu adlandırmadan hareketle din görevlisi kavramı dini iyi öğrenmiş, anlatım tekniklerini iyi kavramış, topluma örneklik eden, dini kurumlara ve dindarlara hizmet veren kişileri ifade eder.2 Din görevlilerinin eğitimini Osmanlı Devleti döneminde medreseler sağlarken 3 mart 1924 yılında Tevhid-i Tedrisat Kanunu’ndan sonra imam-hatip yetiştirmek için Darü’l- Fünun İlahiyat Fakültesi açılmıştır. Bu okul 1933 yılında kapatılıncaya kadar sekiz yıl başarılı bir eğitim vermiştir. 1949 yılında Ankara İlahiyat Fakültesi açılıncaya kadar Türkiye’de yüksek din eğitimine ara verilmiştir. 1951-1952 öğretim yılında İmam-hatip okulları 7 yerde 7 yıllık olarak eğitim-öğretime açılmıştır. 1996 yılına gelindiğinde bu sayı 561’i bulmuştur. Haziran 1973 tarihli Milli Eğitim Temel Kanunu’na göre imam-hatip okulları, lise adını almıştır. 31. ve 32. Maddelerle öğrencilere yetiştirildikleri yönde yüksek öğretime aday olma hakkı tanındı.3 Günümüzde “din görevlisi” kavramının kapsamı genişlemiştir. Bu kavram günümüzde artık Başkanlığın yurt içi ve yurt dışı teşkilatlarında görevli bütün personeli kapsayacak şekilde kullanılmaktadır.
Her hizmetin kendine has bazı özellikleri olduğu gibi, bu hizmeti sunan kişilerin de taşıması gereken bazı nitelikler vardır. Din hizmetleri gibi, hem Allah katında büyük mesuliyet gerektiren, hem de toplum nazarında önemli görülen bir hizmeti ifa edenlerin de mutlaka taşıması gereken bazı özellikler vardır. Bu özelliklerin bir kısmı din hizmeti sunan kişinin kendisiyle alakalı, bir kısmı ise hizmet sunduğu toplumla alakalıdır. Biz önce kendisiyle alakalı hususları inceleyeceğiz. Bunları “rolünü benimseme, rolün gerektirdiği bilgi ve beceriye sahip olma ve ihlas ve samimiyet” şeklinde temel başlıklar altında toplayabiliriz.
Yeteri kadar benimsenmemiş de olsa, bir kısım meslekler şöyle veya böyle yürütülebilir. Ancak din hizmeti için böyle bir şey söz konusu olamaz. Çünkü din hizmeti; bu hizmeti sevmemiş, benimseyememiş, özümseyememiş elemanlarla yürütülebilecek nitelikte bir hizmet değildir. Din hizmetlileri de, rol icabı kılıktan kılığa giren, benimsemediği rolleri de üstlenebilen aktörler değillerdir. Din hizmeti, mesleğini aşk derecesinde severek benimseyenlerin yürütebileceği bir iştir. Eğer din görevliliğini bir meslek olarak göreceksek, o her şeyden önce peygamberlerin mesleğidir. Dünyayı ve ahreti birlikte kazandıran kutlu bir meslektir. Belki birçoğumuz mesleğin içerisinde olduğumuz için bu durumun farkında değiliz fakat dışarıdan birisine sorulduğu zaman bu çok net görülecektir. Gönlü ve gözü başka mesleklerde veya başka yerlerde olan kişilerin, bu hizmeti bihakkın yerine getirmesi düşünülemez. Dolayısıyla bir din görevlisi her şeyden önce bulunduğu konumun değerini bilmeli, hizmeti ilke edinmeli, mesleğini sevmeli ve en hayırlı işi yaptığının farkında olmalıdır. Bulunduğu ortamlarda din görevlisi olduğunu saklayan, mesleğini söylemekten utanan bir görevli, hiçbir zaman ideal anlamda kendisinden beklenen din hizmetini sunamaz. Peygamber mesleğini devam ettirenler olarak; peygamberler gibi sevgi temelli, inanarak, isteyerek ve severek görev yapmalıyız. Mesleklerini icrada isteksiz ve din hizmetinde hasbi gayret gösteremeyen din görevlileri toplumda “memur tipi din adamı” olarak nitelendirilmektedir. Halkın bu tip din hizmetlilerinden gerekli ve yeterli din hizmetini alamayacağı kuşkusuzdur. Aynı şekilde hizmet merkezimiz olan cami, Kur’an Kursu vb. yerler, bütün aksamı ile (mihrabı, minberi, minaresi, mahfilleri, hat yazıları, lukata ve sadaka taşları, tarihi, külliyesi, yetiştirdiği önemli hocalar ve talebeler vs.) tanınmalı ve tanıtılmalıdır. Bizim bu gayret ve çabalarımız bu mesleğin saygınlık ve etkinliğini artırarak bize de güven kazandıracaktır.
Bir önceki maddeyle de bağlantılı olan bu nitelik, din görevlisinin dinini çok iyi bilmesi, var olan bilgisini sürekli artırması, kendini devamlı surette yenilemesi anlamına gelmektedir. Bu anlamda din hizmetinin herhangi bir alanında görev yapan görevli de, özellikle kendi alanıyla ilgili bilgi ve beceriye mutlaka sahip olmalıdır. Örneğin bir imam mutlaka Kur’an kıraatini çok iyi bilmeli, imkanlar nispetinde mutlaka Musiki eğitimi almalı, hitabet, vaaz vs. gibi cami içi hizmetlerde kendini çok iyi yetiştirmelidir. Bir Kur’an Kursu Öğreticisi Kur’an ve Tecvid bilgisi yanında eğitimle ilgili formasyon bilgilerine de mutlaka sahip olmalı, doğru bilgiye ulaşmayı ve bunu öğrencilerine doğru bir yolla aktarmayı hedeflemeli, mesleğiyle ilgili gelişme ve yenilikleri mutlaka takip etmelidir. Diğer alanlarda görev yapanlar da aynı şekilde kendi alanlarına has özel meslek bilgilerine sahip olmadan bu işe atılamamalıdır. Zira din hizmeti çok hassas bir konudur. Bununla birlikte her din görevlisinde olmazsa olmaz bazı ortak nitelikler de vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:
|