T. C. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı

BÖLÜM V

SONUÇ, TARTIŞMA VE ÖNERİLER

Bu bölümde araştırmanın sonuçlarına ve bu sonuçlar doğrultusunda önerilere yer verilmiştir.

5.1.Sonuç ve Tartışma

1) Öğretmen adaylarının ÖMB derslerine ilişkin görüşleri “katılırım” düzeyindedir. Bir başka ifadeyle öğretmen adaylarının ÖMB derslerine ilişkin görüşlerinin genel olarak olumlu düzeyde olduğu söylenebilir. Bu bulgu Yüksel (2009) tarafından yapılan araştırmanın bulgusu ile örtüşmektedir. Ekici (2008) tarafından yapılan araştırmada ise öğretmen adaylarının ÖMB derslerine yönelik tutumlarının yüksek düzeyde olduğu belirtilmiştir. Öte yandan Çetin’in (2009) çalışmasında, öğrencilerin ÖMB derslerine ilişkin istenen olumlu tutuma “kısmen” sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Öğretmen adaylarının ÖMB dersleri, Öğretmenlik mesleği, ÖMB öğretim elemanları ve ÖMB derslerinin gerekliliği boyutlarına ilişkin görüşleri “katılırım” düzeyinde, ÖMB öğretim elemanları boyutuna ilişkin görüşlerinin ise “kararsızım” düzeyindedir. Öğretmen adaylarının ÖMB derslerine, Öğretmenlik mesleğine ve ÖMB derslerinin gerekliliğine ilişkin görüşlerinin, ÖMB öğretim elemanlarına ilişkin görüşlerine göre daha olumlu olduğu söylenebilir. Bu bulgular, “ÖMB dersleri” ve “ÖMB öğretim elemanları” boyutunda Yüksel’in (2009) araştırma bulguları ile farklılık göstermektedir. Yüksel (2009), öğretmen adaylarının ÖMB dersleri hakkındaki düşüncelerinin “kararsızım” düzeyinde olduğunu belirtmektedir. Ayrıca öğretmen adaylarının ÖMB derslerine olumsuz baktıkları, buna karşılık bu derslere giren öğretim elemanları ve bu derslerin gerekliliği ile öğretmenlik mesleğine daha olumlu baktıkları sonucuna ulaşmıştır. Terzi ve Tezci (2007), ortaöğretime öğretmen yetiştiren 3,5+1,5 programları ile ilköğretime öğretmen yetiştiren lisans programlarında öğrenim gören öğretmen adayları üzerinde yaptıkları araştırmada öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumlarının “katılıyorum” düzeyinde olduğu sonucuna ulaşmışlardır. Elde ettikleri bu bulgu, bu araştırmanın “Öğretmenlik mesleği” boyutundan elde edilen bulgularla örtüşmektedir. Beşoluk ve Horzum’un (2011), Eğitim ve Teknik eğitim fakültelerindeki öğretmen adayları üzerinde yaptıkları araştırmada, araştırmaya katılan öğretmen adaylarının %90.6’sı pedagojik formasyon derslerini gerekli ve önemli bulduğunu belirtmiştir. Bu bulgu, bu araştırmanın “ÖMB derslerinin gerekliliği” boyutundan elde edilen bulgularla benzerlik göstermektedir.

2) Öğretmen adaylarının cinsiyete göre ÖMB derslerine ilişkin görüşleri incelendiğinde kadın öğretmen adayları lehine anlamlı bir farklılık olduğu bulunmuştur. Başka bir ifadeyle cinsiyet değişkeni öğretmen adaylarının ÖMB derslerine ilişkin görüşlerinde etkili olmaktadır. Bu bulgu, Yüksel (2009) ve Çetin’in (2009) araştırma bulgularını desteklemektedir. Erden (1995) ise öğretmen adaylarının öğretmenlik sertifikası derslerine ilişkin tutumlarının cinsiyete göre anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı sonucuna ulaşmıştır.

Aynı zamanda kadın ve erkek öğretmen adaylarının ÖMB derslerine ilişkin görüşlerinde “öğretmenlik mesleği” boyutunda anlamlı farklılık ortaya çıkmıştır. Kadın öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin görüşleri, erkek öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin görüşlerine göre daha olumludur. Aydın ve Sağlam (2011), Terzi ve Tezci (2007), Çetin (2009), Çapri ve Çelikkaleli’nin (2008) öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarını inceledikleri araştırmalarında elde ettikleri bulgular da bu bulguyu desteklemektedir. Bulut (2009), Çapa ve Çil (2000) ise araştırmalarında kadın ve erkek öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarında anlamlı farklılık olmadığı sonucuna ulaşmışlardır. Tan’a (1996) göre; öğretmenlik mesleği, “Türkiye'de kadınlar için en çok istenilen, en eski meslek geleneğini oluşturan, kamu görevleri arasında en fazla kadın istihdam eden, gelecekte de bu yönsemelerin artarak süreceğinin işaretlerini veren bir alan”dır. Bu doğrultuda, bu araştırmanın “öğretmenlik mesleği” boyutunda kadınlar lehine ortaya çıkan farkın nedeninin, öğretmenlik mesleğinin “kadınlara uygun bir meslek” olarak görülmesinin olabileceği düşünülmektedir.

3) Eğitim fakültesinde öğrenim gören öğretmen adayları ile pedagojik formasyon programında öğrenim gören öğretmen adaylarının ÖMB dersleri ölçeğinden elde ettikleri puanlar ÖMB genel ölçekte, Öğretmenlik mesleği, ÖMB öğretim elemanları ve ÖMB derslerinin gerekliliği boyutunda anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Bu bulgu Erden’in (1995) Fen edebiyat fakültesi öğrencileri ile eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik sertifikası derslerine yönelik tutumlarını incelediği araştırmasında elde ettiği bulgular ile örtüşmektedir. Erden bu durumu şöyle açıklamaktadır: “Eğitim Fakültesinin temel işlevi öğretmen yetiştirmek olduğu için bu fakülteye bağlı alanlarda öğrenim görenlerin Edebiyat Fakültesine bağlı alanlarda öğrenim görenlere göre daha olumlu tutuma sahip olmaları beklenirdi. Ancak bulgular, farklılığın öğretmen adaylarının bağlı oldukları fakülteden çok alandan kaynaklandığını göstermektedir” Erden’in (1995) de belirttiği gibi öğretmen adaylarının ÖMB derslerine ilişkin görüşlerinde bağlı oldukları fakülte ya da programdan çok alanlarının etkili olabileceği düşünülmektedir.

4) Öğretmen adaylarının ÖMB derslerine ilişkin görüşlerinde mezun olunan lise türü, anne ve baba eğitim düzeyine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Mezun olunan lise türüyle ilgili sonuçlar, öğretmenlik mesleği boyutunda, Aydın ve Sağlam’ın (2011) araştırmalarının bulgularıyla, anne eğitim durumuyla ilgili bulgular, Erden’in (1995) araştırmasında elde ettiği bulgular ile benzerlik göstermektedir. Öğretmenlik mesleği boyutu ele alınırsa, elde edilen anne eğitim durumuyla ilgili bulgunun Pehlivan’ın (2008), Köğce, Aydın ve Yıldız’ın (2009) bulguları ile örtüştüğü, Aydın ve Sağlam’ın (2011) bulguları ile örtüşmediği görülmektedir. Aydın ve Sağlam (2011) öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının anne eğitim düzeyine göre farklılaştığı, ilkokul mezunu olan annelerin çocuklarının öğretmenlik mesleğine yönelik daha olumlu tutuma sahip oldukları sonucuna ulaşmışlardır. Baba eğitim düzeyiyle ilgili bulgular Erden’in (1995) bulgusu ile örtüşmektedir. Öğretmenlik mesleği boyutu ele alınırsa, Aydın ve Sağlam’ın (2011), Köğce, Aydın ve Yıldız’ın (2009) öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik çalışmalarında elde ettikleri bulgularla benzerlik göstermektedir.