Tcdd kiŞİsel koruyucu donanim kilavuzu

Ağaç İşleri 8

Cam İşleri 8

Akümülatör İşleri 9

Elektrik İşleri 9

Elektronik İşleri 10

Haberleşme Cihazları, Telsiz ve Havai Hat İşleri 10

Boya İşleri 11

İnşaat İşleri 11

Kalorifer, Su ve Sıhhi Tesisat İşleri 12

Kaynak İşleri 12

Mekanik, Elektrikli Sinyal ve Uzaktan Kumanda İşleri 13

Mekanik Vasıta-Tesis, Cihaz ve Vinç Operatörlüğü ve İşleri 13

Mekanik Vasıta Tesis Cihaz Tamir İşleri 14

Motor Tamir İşleri 14

Tezgâh, Makine ve Talaşlı İmalat İşleri 15

Tren Teşkil İşleri 15

Yol Bakım Onarım İşleri 16

Yol ve Geçit Kontrol İşleri 16

Yüksek Gerilim Tesisat İşleri 17

Kimyasal Temizlik İşleri 17

Sanatsız İşçilik 18

Genel Kontrol, Refakat, Sevk ve İdare İşleri 18

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Kişisel Koruyucu Donanımlar

1. 
   Baş Koruyucular (Baret – Kask – Başlık)
   

1. 
   Standartlar 19
   
2. 
   Tanımlar ve Örnek Resim 19
   
3. 
   Seçim Kriterleri 19
   

1. 
   Gövde Malzemesi 19
   
2. 
   Mekanik Dayanım 20
   
   1. 
      Küt cisim çarpması 20
      
   2. 
      Sivri uçlu cisim çarpması 20
      
3. 
   Elektrik Yalıtımı 20
   
4. 
   Gövde İşaretlemeleri 20
   

4. 
   Kullanım Şartları 21
   

1. 
   Göz Koruyucular
   

1. 
   Standartlar 22
   

2. 
   Tanımlar ve Örnek Resim 22
   
3. 
   Seçim Kriterleri 23
   
   1. 
      Kullanım Alanı 23
      
   2. 
      Yüksek Hızlı Parçalara Dayanım 23
      
   3. 
      Radyasyona Karşı Koruma ve Koyuluk (Lens - Ölçek Numaraları 24
      

1. 
   Optik Sınıf 25
   
2. 
   Opsiyonel Gereklilikler 25
   

6. 
   Lens Seçimi 25
   

4. 
   Kullanım Şartlar 26
   

2. 
   İşitme Koruyucular
   

1. 
   Standartlar 27
   
2. 
   Tanımlar ve Örnek Resimler 28
   
3. 
   Seçim Kriterleri 28
   
   1. 
      Ses Düşürme Yeteneği 28
      
4. 
   Kullanım Şartları 32
   

3. 
   Solunum Koruyucular – Toz Maskeleri
   

1. 
   Standartlar 33
   
2. 
   Tanımlar ve Örnek Resim 34
   
3. 
   Seçim Kriterleri 34
   
   1. 
      Koruma Sınıfı 34
      
   2. 
      Kullanım Süresi 34
      
   3. 
      Kullanım Alanları (Yaklaşık) 35
      
   4. 
      Tıkanma 35
      
4. 
   Kullanım Şartları 35
   

4. 
   Solunum Koruyucular – Toz ve Gaz Maskeleri
   

1. 
   Standartlar 36
   
2. 
   Tanımlar ve Örnek Resimler 37
   
3. 
   Seçim Kriterleri 37
   
   1. 
      Parçacık Filtresi Tipi 37
      
   2. 
      Gaz Filtresi Tipi 38
      
   3. 
      Gaz Filtresi Türü 38
      
4. 
   Kullanım Şartları 39
   

5. 
   El Koruyucular
   

1. 
   Standartlar 40
   
2. 
   Tanımlar ve Örnek Resimler 40
   
3. 
   Seçim Kriterleri 41
   
   1. 
      Risk Grubu ve Performans Seviyeleri 41
      

1. 
   Mekanik Risklere Karşı Koruyucu Eldivenler 41
   
2. 
   Kimyasallara Karşı Koruyucu Eldivenler 41
   
3. 
   Isıya Dayanıklı Eldivenler 42
   
4. 
   Soğuktan Koruyucu Eldivenler 43
   
5. 
   Mikroorganizmalardan Koruyucu Eldivenler 43
   
6. 
   Elektrik Yalıtımı 43
   

1. 
   Malzeme Çeşitleri 44
   
1. 
   Kullanım Şartları 45
   

2. 
   Yüksek Görünürlüğe Sahip Kıyafetler
   

1. 
   Standartlar 46
   
2. 
   Tanımlar ve Örnek Resimler 46
   
3. 
   Seçim Kriterleri 46
   
   1. 
      Yüksek Görünür Materyallerin Alanı 46
      
   2. 
      Arkaplan Rengi 47
      
   3. 
      Risk Seviyesi 47
      
   4. 
      Yalıtım Özellikleri 47
      

1. 
   Soğuğa Karşı Koruma 47
   
2. 
   Yağmura Karşı Koruma 48
   

4. 
   Kullanım Şartları 48
   

6. 
   Ayak Koruyucular
   

1. 
   Standartlar 49
   
2. 
   Tanımlar ve Örnek Resimler 49
   
3. 
   Seçim Kriterleri 50
   
   1. 
      İmalat Standardı 50
      
   2. 
      Ayak Giyeceği Tipi 50
      
   3. 
      Kaymaz Taban 50
      
   4. 
      Tanımlı Özellikler 50
      
   5. 
      Sınıflama 51
      
   6. 
      Standart Özellikler 51
      
   7. 
      Kimyasallara Dayanım 52
      
4. 
   Kullanım Şartları 52
   

7. 
   Yüksekte Çalışma ve Düşüş Engelleyici Ekipmanlar
   

1. 
   Standartlar 53
   
2. 
   Tanımlar ve Örnek Resimler 54
   
3. 
   Seçim Kriterleri 56
   
   1. 
      Bağlayıcı Tiplerinin Dayanımı 56
      
4. 
   Kullanım Şartları 56
   

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

İş Tanımlarına Göre Verilmesi Önerilen Kişisel Koruyucu Donanımlar 57
BEŞİNCİ BÖLÜM

Kişisel Koruyucu Donanım Zimmet Formu 62

BİRİNCİ BÖLÜM

Yasal Şartlar ve Mevzuat Kapsamı

1. 
   Amaç
   

Bu kılavuz; işveren tarafından çalışanların, kişisel koruyucu donanım ihtiyaçlarının tam olarak belirlenmesi, belirlenen ihtiyaçlara göre standartlara uygun kişisel koruyucu donanımın seçimi ve alımı için şartname hazırlanması, alınan malzemelerin kontrolü ile çalışanlar tarafından kişisel koruyucu donanımların doğru ve etkin bir şekilde kullanımının sağlanması, kişisel koruyucu donanım kullanımının denetlenmesi ve kullanıcılardan gelen geri dönüşlerin değerlendirilmesinde yol gösterici bir kaynak olması amacıyla hazırlanmıştır.

2. 
   Dayanak
   

Bu kılavuzun hazırlanmasında; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunun 4 üncü maddesi, 02.07.2013 tarihli ve 28695 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik”, 11.03.2012 tarihli ve 28230 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kişisel Koruyucu Donanımların Kategorizasyon Rehberine Dair Tebliğ”, 30.11.1989 tarihli ve 89/656/EEC sayılı Avrupa Birliği Konsey Direktifi ve 21.12.1989 tarihli ve 89/686/EEC sayılı Avrupa Birliği Konsey Direktifleri temel alınmıştır.

3. 
   Kişisel Koruyucu Donanımların Sağlanması ve Kullanımında Yasal Şartlar
   

1. 
   İşverenin Yükümlülüğü
   

Kişisel koruyucu donanımların kullanılması, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile bu kanuna bağlı olarak 02.07.2013 tarihli ve 28695 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik hükümleri gereğince zorunludur.

Kanun’un 2’nci maddesinde yer alan “Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır” hükmü gereğince kişisel koruyucu donanımların unvan, meslek sınıfı veya kıdem farkı gözetilmeden yapılan işe göre tüm çalışanlara,

1. 
   Tehlikenin tamamen ortadan kaldırılamadığı,
   
2. 
   Tehlikeli olan faaliyet, makine, donanım, malzeme, kimyasal madde vb. etkenin tehlikesiz olanla değiştirilemediği,
   
3. 
   Tehlikeyi barındıran alanın yapısal çözümlerle izole edilemediği durumlarda sağlanması zorunludur.
   

Bu zorunluluğun yerine getirilmemesi durumunda çalışanların hayatları tehlike altında olacağı gibi yükümlülüğü yerine getirmeyen işveren veya işveren vekiline idari olarak da cezai işlem Kanun’un 26’ncı maddesinde belirtildiği şekilde uygulanacaktır.

02.07.2013 tarihli ve 28695 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik gereği işveren bu kılavuzda belirtilen kişisel koruyucu donanımların kullanma nedeni olan risklere karşı kişisel koruyucu kullanmayı zorunlu kılmayacak önlemler planlamak ve uygulamakla yükümlüdür.

Fakat kişisel koruyucu donanımların kullanılmasının kaçınılmaz olduğu faaliyet, çalışma alanı veya durumlarda işverenin bu kılavuzda belirtilen kişisel koruyucu donanımları asgari kullanması ve kullandırması gerekmektedir.

Bu kılavuzda yer almayan ancak, işin doğası gereği kullanılmasının ihtiyaç olarak görüldüğü kişisel koruyucu donanımların seçimi, tedariki ve kullandırılması yine işverenin sorumluluğundadır. İhtiyaç duyulan kişisel koruyucunun bu kılavuzda olmaması işverenin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

2. 
   Çalışanların Yükümlülüğü
   

Çalışanlar; Kanun’un 19’uncu maddesinde belirtildiği şekilde kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumakla yükümlüdür. Çalışanlara, bu yükümlülüğe uymaması durumunda, çalışma şartlarını belirleyen ilgili mevzuatta belirtilen idari yaptırımlar uygulanır.

3. 
   Yasal Öncelik
   

Kişisel koruyucu donanım risklerin, toplu korunmayı sağlayacak teknik önlemlerle veya iş organizasyonu ve çalışma yöntemleriyle önlenemediği, tam olarak sınırlandırılamadığı durumlarda kullanılır. Kişisel koruyucu donanım, iş kazası ya da meslek hastalığının önlenmesi, çalışanların sağlık ve güvenlik risklerinden korunması, sağlık ve güvenlik koşullarının iyileştirilmesi amacıyla kullanılır. İşveren, toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik verir.

4. 
   Kategorizasyon
   

Kategori-0: Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği kapsamına girmeyen kişisel koruyucu donanımlar, kategori-0 olarak sınıflandırılır.

Kategori-I: Tasarımcı tarafından, kullanıcının kendisinin değerlendirebileceği kabul edilen, tedrici olarak ortaya çıkan ve zamanında fark edilebilir derecede düşük düzeydeki risklere karşı koruma sağlayan basit yapıdaki kişisel koruyucu donanımlar, kategori-I olarak sınıflandırılır.

Kategori-II: Kategori-I ve kategori-III’ün dışında kalan tüm kişisel koruyucu donanımlar, kategori-II olarak sınıflandırılır.

Kategori-III: Tasarımcı tarafından, ani olarak ortaya çıkabilecek tehlikeleri, kullanıcının zamanında fark edemeyeceği düşünülen durumlarda ve hayati tehlike oluşturarak, sağlığa ciddi şekilde ve geriye dönüşü mümkün olmayacak derecede zarar verebilecek risklere karşı koruma sağlayan, karmaşık yapıdaki kişisel koruyucu donanımlar kategori-III olarak sınıflandırılır.

5. 
   CE İşareti
   

Karmaşık yapıdaki kişisel koruyucu donanımların onaylanmış kuruluş tarafından düzenlenen ve ürünün uyumlaştırılmış ulusal standartlara uygunluğunu gösteren belgeye göre CE işareti taşıması ve imalatçı tarafından uygunluk beyanı düzenlenmesi şartıyla, tüm kişisel koruyucu donanımlarda bulunması gereken genel özelliklere uygun olduğu varsayılır.

CE işareti, aşağıdaki şekilde "CE" harflerinden oluşur;

 

 

CE işaretinin ürüne iliştirilmesinde 15.11.2001 tarihli ve 2001/3530 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan CE Uygunluk İşaretinin Ürüne İliştirilmesine ve Kullanılmasına Dair Yönetmelikte belirtilen birim ölçülere uyulmalıdır.

CE işaretinin harflerinin dikey boyutları tamamıyla aynı olmalı ve 5 mm'den küçük olmamalıdır.

6. 
   Kişisel Koruyucu Donanımların Kullanılmasında Genel Esaslar
   

Kişisel koruyucu donanımların işyerlerinde kullanımı ile ilgili olarak aşağıdaki hususlara uyulur;

1. 
   İşyerinde kullanılan kişisel koruyucu donanım, Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak tasarlanır ve üretilir. Tüm kişisel koruyucu donanımlar;
   

1. 
   Kendisi ek risk oluşturmadan ilgili riski önlemeye uygun olur.
   
2. 
   İşyerinde var olan koşullara uygun olur.
   
3. 
   Kullananın ergonomik gereksinimlerine ve sağlık durumuna uygun olur.
   
4. 
   Gerekli ayarlamalar yapıldığında kullanana tam uyar.
   
5. 
   Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği kapsamına giren ürünlerde uygun şekilde CE işareti ve Türkçe kullanım kılavuzu bulundurur.
   

2. 
   Birden fazla riskin bulunduğu ve çalışanın bu risklere karşı aynı anda birden fazla kişisel koruyucu donanımı kullanmasını gerektiren durumlarda, bir arada kullanılmaya uygun olan ve bir arada kullanıldığında söz konusu risklere karşı koruyuculuğu etkilenmeyen kişisel koruyucu donanımlar seçilir.
   
3. 
   Kişisel koruyucu donanımların kullanım şartları ve özellikle kullanılma süreleri; riskin derecesi, maruziyet sıklığı, her bir çalışanın iş yaptığı yerin özellikleri ve kişisel koruyucu donanımın performansı dikkate alınarak belirlenir.
   
4. 
   Tek kişi tarafından kullanılması esas olan kişisel koruyucu donanımların, zorunlu hallerde birden fazla kişi tarafından kullanılmasını gerektiren durumlarda, bu kullanımdan dolayı sağlık ve hijyen problemi doğmaması için her türlü önlem alınır.
   
5. 
   İşyerinde, her bir kişisel koruyucu donanım için, bu maddenin (a) ve (b) bentlerinde belirtilen hususlarla ilgili yeterli bilgi bulunur ve bu bilgilere kolayca ulaşılabilir.
   
6. 
   Kişisel koruyucu donanımlar, işveren tarafından ücretsiz verilir, imalatçı tarafından sağlanacak kullanım kılavuzuna uygun olarak bakım, onarım ve periyodik kontrolleri yapılır, ihtiyaç duyulan parçaları değiştirilir, hijyenik şartlarda muhafaza edilir ve kullanıma hazır bulundurulur.
   
7. 
   İşveren, kişisel koruyucu donanımları hangi risklere karşı kullanacağı konusunda çalışanı bilgilendirir.
   
8. 
   İşveren, kişisel koruyucu donanımların kullanımı konusunda uygulamalı olarak eğitim verilmesini sağlar.
   
9. 
   Kişisel koruyucu donanımlar, istisnai ve özel koşullar hariç, sadece amacına uygun olarak kullanılır.
   
10. 
    Kişisel koruyucu donanımlar çalışanların kolayca erişebilecekleri yerlerde ve yeterli miktarlarda bulundurulur.
    
11. 
    Kişisel koruyucu donanımlar talimatlara uygun olarak kullanılır, bakımı ve temizliği yapılır. Talimatlar çalışanlar tarafından anlaşılır olmak zorundadır.
    

7. 
   Güncel Standartların Kullanılması
   

Bu kılavuzda belirtilen kişisel koruyucu donanımların seçiminin yapılması aşamasında kılavuzda belirtilen standartların en güncel versiyonları kontrol edilmeli ve alım konusu kişisel koruyucu donanımla ilgili ihtiyaca uygun olan standartlar kullanılmalıdır. Bu kılavuzda belirtilen esas ve kriterlere göre yapılacak kişisel koruyucu donanım satın alınması işlemlerinde belirtilen standartların güncelliğinin sağlanması alım işlemini gerçekleştiren işverenin sorumluluğundadır.

İKİNCİ BÖLÜM

İş Tanımları

1.