Tema: Multimediya tiykarlar joba: Kirisiw Tiykarg’ bolim


Jl mawsimi Jums da’rejeler



Yüklə 196 Kb.
səhifə12/12
tarix10.01.2022
ölçüsü196 Kb.
#110140
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
Jl mawsimi

Jums da’rejeler

Hawann’

Temperaturas, С

Salstrmal g’allig’ %

Temperatura

Tеzlg м/с

Suwq

Jen’il– I

20-23

60-30

0,2




ortasha awrlqdag’i – I а

18-20

60-40

0,2




ortasha awrlqdag’i – I b

17-19

60-40

0,3




Awr– III

16-18

60-40

0,3

Jll

Jen’il– I

20-25

60-40

0,2




ortasha awrlqdag’i – I а

21-23

60-40

0,3




ortasha awrlqdag’i – I b

20-22

60-40

0,4




Awr– II

18-21

60-40

0,5

Issi

Jen’l– I

20-30

60-30

0,3




ortasha awrlqdag’i – I а

20-30

60-30

0,4-0,5




ortasha awrlqdag’i – I b

20-30

60-30

0,5-0,7




Awr– III

20-30

60-30

0,5-1,0

Sanaat karxanalari ha’m kompyuter xanalarinda jaritiw.

Jariqliq insan omiri dawaminda ju’da a’hmiyetli rol tutadi.Sonin’ ushin da sanaat karxanalarin,kompyuter bar xanalardi rotsiyonal jaritiw sapali onimdi islep shig’ariwdi ta’minlew menen birge islep shig’ariw sharayatin jaqsilaydi,jumisshiladrdi sharshawdan saqlaydi ha’m miynet onimdarlig’in asiradi.Aqilana jaritilg’an zonalarda islep atirg’an jumisshilardin’keypiyari jaqsi boladi,bunin’ natiyjesinde baxtsiz hadiyseler keskin kemeyedi.Bunnan korinip turipti,kompyuter xanalarin jaritiw tekg’ana gigenik talap qoyilmasdan,ba’lki texnik-ekanolmikaliq talaplardi da qoyadi.Kompyuter xanalarinda jaritqishdin’ Mukamaligi sapa ha’m san ko’rsetkishleri menen suwretlenedi.San ko’rsetkishleri nur ag’imi ,jariqliliq kushi,jarqinliq,nur qaytariw koeffisentler,jariqliliq kiredi.Kompyuter xanalrin jaqtirtiwg’a qoyilg’an tiykarg’I talaplar.

1.Jumis ornin jaritiw sanitariya-gigena normalari tiykarinda jumis turlerine maslasqan boliwi kerek.Jumis orinlarin maksimal jaqtirtiw albette jumis sharayatin jaqsilawg’a alip keledi.Bunda jumis alip barip atirg’an obiyektlerdin’ korinisi jaqsilanadi,na’tiyjede jumis onimdarlig’I artadi.Ayrim bir aniq jumislardi isleytug’in jaqtirtiwdi 50 lk dan 1000 lk g’asha asiriw menen jumis onimdarlig’in 25% asqanlig’I ma’lim boladi.koz benen ko’rip islew onshaliq shart bolmag’an jumislardi islegebde de jaqtirtiwdi 50 lk dan 300lk g’a asiriw ushin jumis onimligin 5-7 % asiradi.

2.Jumis alip barip atirg’an juzege ha’m ko’zge ko’rinetug’in atirapimizg’a jariqliliq bir tekis tusetug’in boliwi kerek.Sebebi eger jumis alip barip atirg’an juzede ha’m atirap ortaliqda jaltiraq Ushatkalar bar bolsa,onda kozdin’ jimirlawi ha’m ma’lim waqit ko’nigiw kerek boladi.Bul bolsa ko’zdin’ tez sharshawina alip keledi.

3.Jaqtirtiw mug’dari waqit boyinsha o’zgermes boliwi kerek.Jaqtirtiwdin’ ko’beyip-kemeyiwi,eger ol tez-tezden juz beretug’in bolsa,ko’zge ziyan keltiredi,sebebi jariqliliq o’zgeriwine konigiwine tuwra keledi.Bul bolsa ko’zdin’ tez sharshawina alip keledi.Jaqtirtiliwdin’ o’zgermesligi a’hmiyetli o’zgermes kushleniwli oraylardan paydalaniw joli menen erisiw mu’mkin.

4.Jariqliliq qurilmalari qosimsha qawip ha’m ziyanlar orayi bolmawi kerek.Sonin’ ushin jaritiw oraylari ajratilatig’un issiliqdi,dawis shig’ariwdi maksimal kemeytdiriw za’rur.

5.Jaritiw qurilmasi islew ushin qolay,ornatiw an’sat ha’m ekanomikaliq sapali boliwi kerek.

Jaritqishlar ha’m olardi jaylastiriw.

Jariqliq oraylari jaqtirtiw armaturasi jaylasadi ha’m olar birgelikde jaritg’ishlar ya’ki lampalar dep ataladi.Jaritg’ishlar konstruktsiyasina to’mendegi talaplar qoyiladi:1) nur ag’iminin’ jonelisin jumisshi juzeler tarepge qayta bolistiriwdi ta’minlew;2)lampanin’ nur tarqatip atirg’an juzelerinin’ jarqirap ko’zge ta’sir ko’rsetiwden saqlaw;3)lampani har tu’rli sanaat patasliqlari ha’m shan’nan saqlaw;4)lampani partlaw,ot aliw qawiplerinen saqlaw.



Shawqinan saqlaw.

Ha’zirgi zamanda texnik rawajlaniw dawiri sanaat karxanalrinda shawqing’a qarsi gu’res ma’seleleri a’hmiyetli mashqalalar qatarina kiredi.Bul- tiykarinan mashinasazliq sanaati,transport qurilmalarin isletiw,energetika sanaati ha’m sanaat karxanalarinda juda a’hmiyetli ma’seleler bolip turipdi.Ulken shawqin ta’sirinde insannin’ nerv sistemalari sharshap,esitiw qabileti jog’alip ketedi.Sonin’ ushin da sanaat karxanalrinda shawqindi kemeytiw shara-ilajlarin belgilew insan salamatlig’in saqlawday ju’da ahmiyetli.Shawqing’a qarsi gu’resiw shara-ilajlari tomendegi usilda alip bariladi:1) shawqindi ajralip shig’ip atirg’an orayda kemeytdiriw;

2)shawqinnin’ tarqaliw jo’nelisin o’zgertiriw;

3)sanaat karxanalari ha’m kompyuter xanalarin aqilg’a muwapiq rejelestiriw;

4)sannat karxanalri ha’m kompyuter xanalarina akustik islew beriw

5)shawqindi tarqaliw jolinda kemeytiw;



Elektir qawipsizligin ta’minlew.

Sannat karxanalrinda ornatilg’an kompyuter,jardemshi mashina –mexanizimler,shkaflar,basqariw pultlari ha’mde elekdir asbalpari ha’m basqa buyimlardin’ ha’mesi,eger olar isletiw ushin paydalanilg’an elekdir quwarin42 V dan joqari kushge iye bolsa,albette jetge jalg’ang’an boliwi shart.Bunin’ ushin ha’r qanday kompyuter xanalari jerde jalg’aw qurilmalari qolay,an’sat ha’m jen’ilorinlanatug’in boliwi kerek.Bul qurilmalar jerge jeterli darijede puxta jalg’ang’an ya’ki nolge jalg’ang’an boliwi sha’rt.Bul qurilmalarda jerge jalg’aw simlarin an’sat g’ana qatiriw mumkin bolg’an vint siyaqli qurilma ya’ki qisqish boliwi kerek.



O’rtke qarsi isletiletug’in texnik qurilmalar.

Sanaat karxanalari solar qatarinda o’rtten saqlaw ushin isletiletug’in tiykarg’I texnin qurilmalar GOST 12,4009-75 tiykarinda aniqlanadi.Ha’r qanday o’rttin’ ushrawinda o’rtin’ ku’sheyiwine alip keletug’in tiykarlardi ha’m sharayatdi aniqlaw tiyis.Bunda janiwdin’ dawam etiwin toqdatiwshi sha’rayat jaratiw ulken ro’l tutadi.O’rti o’shiriw waqtinda ulken narseler jang’anda o’rtin’ tezligi 4mG min,suyiqliqlar juzesi boyinsha bolsa 30mGmin boliwin esapqa aliw kerek.

O’rt o’shiriw ayriqsha uillari.O’rt o’shiriw usillari to’mendegishe boliwi mu’mkin:

Janip atirg’an zonani ko’p mug’darda issiliq juriwshi materiyallar ja’rdeminde suwitiw;

Janip atirg’an mareriyallardi atnosfera hawasinan ajratip qoyiw;

Janip atirg’an zonag’a kirip atirg’an kislarod mug’darin kemeytiw;

Arnawli ximyaliq qurilmalardi qollaw;

O’rt o’shiriw qurilmalari esabinda,suw puwlari,ximiyaliq ha’m mexanik go’bikler,inter ha’m janbaytug’in ga’zler,qatti parashok siyaqli maretiyallar ha’m aralaspalardan paydalaniladi.Suw menen o’shiriw.Suw en’ ko’p tarqalg’an arzan ha’m sonin menen birge derlik ha’mme jerde bar bolg’an o’rt o’shiriw qurilmasi bolip,suw menen ha’r qanday masshtapdag’i o’rtlerdi o’shiriw mu’mkin.

Puw menen o’shiriw.Puw menen o’shiriwdin’ tiykari sonnan ibarat bolip,bo’lmelerge jiberilgen puw kislarodqa bay hawani sig’ip shig’arip,onin’ ornin iyeleydi.Puwdin’ o’rt o’shiriw sapalilig’in onin’ ma’lim bir bolmege jiberilgen mug’darina baylanisli boladi.

O’rtke qarsi suw ta’minari.A’detde o’rt o’shiriw ushin isletiletug’in suw ulken basim astinda kushli a’gim esabinda o’rt bolip atirg’an jerge jiberiledi.Bunin’ ushin jeterli bolg’an basim qala sharayatina uliwmaliq vodoprovod tarmaqlari arqali payda eliledi.Yaki ayrim bir jerlerde arnawli tayarlang’an hawiz ha’m idislardan paydalaniw mu’mkin.



Isitiw ha’m samallatiw sistemalari.

Sanaat karxanalari a’dette orayliq isitiw sistemasi arqali isitiladi.Sonin’ ushin bunday sitemalardin’ o’rt qawipi bolg’an ushastkalarda isitiw radiostantsiyalarinin’ qiyin tu’rlerinen paydalaniw usinis etilmeydi.Sebebi shan’lang’an truba ha’m radiator ustingi bolimlerde jiynalip qaliw,isitiw na’tiyjesinde qizip,o’rt shig’iw qawipi ku’shiyedi.Bolmelerdi orayliq usilda isitilg’an sanaat karxanalarinda,hawa tiykarinan koloriplerde isitilip,odan keyin karxana bo’lmelerine jiberiledi.Bunday jag’daylarda isitilg’an hawanin’ temparaturasi 660S dan asbawi kerek.Biraq bunday isitiw diziminde hawa kanallari arqali bo’lmelerge tarqatilg’an sebepli o’rt bolg’an jag’dayda bul kanallar arqali o’rt tarqaliwi mu’mkin.Sebebi o’rt ha’m tu’tin uliwma imarat boylap tarqalip ketiwi sebepli o’rt qawipi kushiyedi.



4.Juwmaqlaw.

Dawislar ha’m videelementler(video)menen islew multimediya qurilmalari dep atalg’an arnawli texnik ha’m qurilmalar menen a’melge asiriladi.Bunday texnik qurilmalar menen uskinelengen kompyuter multimadiya ko’mpyuteri dep ataladi. «Multimediya»atamasinin’ lug’atliq ma’nisi multiortaliqdi an’latadi.Biraq «mulimedia»aniqlamasinin’ aniq qag’iydasi joq.Adetde,multimediya degende tu’rli ko’rinisdegi mag’lumatlardi qayta islewshi qurilmalar bolip esaplanadi.Usi menen birge,multipikatsiya(animatsiya)ha’m joqari sapali grafika jag’daylarda da multimedia haqqinda aytiw mu’mkin.Keleshekde multimedia qurilmalari mag’lumatdin’ basqa tu’rleri,ma’selen,virtual waqiyaliq penen islew imkanin beriwi itimaldan hali emes.Multimediya prinsiplerinde qurilg’an elektron mag’lumatnama (spravoshnik)ler,ensiklopediyalar,awdarmashilar ha’m lu’atlar kiriwi hayran qaldiradi.Tarix,geografiya,medetsina,sport ha’m basqa tarawlar boyinsha tu’rli elektron ensiklopedialar bar.Belgili bolg’aninday,lektsiyani studentlerdin’ 25% ge jaqini o’zlestiredi.Ta’jriybeler soni ko’rsetedi,bir waqirdin’ o’zinde ha’m tekist esitiw,ha’m materiyallardi kompyuter ekraninda ko’riw ha’m oni ekrang’a shig’ariwshi aktiv basqariw o’zlestiriw sapasin jaqsilaydi.Ha’zir multimedia oqiwda’sturinen Math CAD PLUS 6.0 siyaqli ku’shli da’stur o’nimleri tiykarinda paydalaniladi.Multimedia texnalogiyalarinan paydalanilg’an jeterlishe tiyisli da’sturler ha’zirshe joq.Tiykarg’I ma’sele-professor oqtiwshilardin’ multimedia imkaniyatlarin jaqsi biletug’in da’sturshiler menen birgelikde islewdin’ payda etilmegenligi bolip tabiladi.Sonday oqiw da’sturlerin islep shig’iw ha’m oqiw orninda ken’ tarqatiw za’rur.Biz joqarida multimedia sistemalari ha’m oni qollaniw tarawlari haqqinda fikir ju’ritik.Fikrimizshe respublikamiz ta’lim sistemasinda,tekg’an ta’lim sistemasinda basqa tarawlarda da elektron sabaqliq,elektron kitapxanalrdi jaratiw ha’m olardan paydalaniw jumislarin rawajlandiriw kerek.Jaratilip atirg’an multimediali elektron sabaqliqdin’ sapasin jaqsilaw kerek.



5.Paydalang’an a’debiyatlar.

1.Yuldashev.U.Yu ha’m basqalar «Informatika» Tashkent.2002.

2.Sh.Narimov,M.Najimiddinova «Kompyuter menen baylanisdi uyrenemiz» .2002.

3.A.Axmedov,N.Taylakov. «Informatika» Tashkent.UZ.Baspaxanasi.2001.

4.A.Sattorov. «Informatika ha’m axborat texnalogiyalari» .Tashkent «Oqtiwshi» 2003.

5.Raxmonkulova.S.I.IBM RS kompyuterinde islew.-Tashkent,1998.-224b.



5.Internetelerden mag’lumatlar.
Yüklə 196 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin